بزرگان گاز جهان در دوحه گرد هم می‌آیند/ حضور ایران در بالاترین سطح در نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف
مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۸۰ در تهران متولد شد. از زمان تأسیس این مجمع تاکنون ۲۳ نشست در سطح وزیران و پنج نشست در سطح سران برگزار شده است، ششمین نشست سران این مجمع هم قرار است سوم اسفندماه (سه‌شنبه) در دوحه برگزار شود. پیش از آغاز این نشست، ۱۷ وزیر این مجمع دوم اسفندماه در نشست فوق‌العاده گرد هم خواهند آمد.
شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) پیش از آغاز ششمین نشست، نگاهی کوتاه به پنج نشست برگزارشده سران مجمع کشورهای صادرکننده انداخته است، البته قابل بیان است اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز نخستین بار در ۱۹ آوریل ۲۰۱۰ (۳۰ فروردین ۱۳۸۹) به مذاکره درباره امکان برگزاری نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف پرداختند و سپس در یازدهمین نشست وزارتی در دوم دسامبر ۲۰۱۰ (۱۱ آذر ۱۳۸۹) در دوحه قطر تصمیم برگزاری نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف را نهایی کردند.
دوحه، نخستین میزبان
نخستین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف ۱۵ دسامبر ۲۰۱۱ (۲۴ آبان ۱۳۹۰) در دوحه برگزار شد. در این نشست سران کشورهای ایران، الجزایر، نیجریه، گینه استوایی، بولیوی، روسیه، قطر و عمان، همچنین وزیران انرژی قزاقستان، نروژ، هلند و ونزوئلا حضور داشتند. شرکت‌کنندگان در این نشست تأکید کردند که مجمع کشورهای صادرکننده گاز در حال ارزیابی راه‌هایی برای حل و فصل چالش‌های کنونی در بازارهای منطقه‌ای و جهانی گاز و هماهنگی میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گاز و راه‌اندازی گفت‌وگوهای مؤثر میان آنهاست. از دیگر مسائل مهم مطرح‌شده در نشست نخست سران، تعریف جایگاه و نقش گاز طبیعی در ساخت یک اقتصاد با تولید کربن کم، هماهنگی آن با توسعه انرژی‌های جایگزین و ترویج منافع محیط زیست این سوخت پاک بود.
مسکو، میزبان دوم
دومین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف یکم ژوئیه ۲۰۱۳ (۱۰ تیر ۱۳۹۲) به میزبانی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و حضور سران و وزیران نفت و انرژی ایران، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، عمان، قطر، ترینیداد و توباگو، امارات، ونزوئلا، همچنین عراق، قزاقستان، هلند و نروژ در کاخ کرملین برگزار شد. «بیانیه مسکو» در پایان این نشست منتشر شد که در آن کشورهای عضو به اتفاق آرا بر تقویت نقش این مجمع، افزایش همکارهای جهانی به‌منظور حفاظت از منافع اعضا، حفظ اصول مبادلات بین المللی و تقویت نقش بنیادی قراردادهای بلندمدت و ادامه حمایت از قیمت‌گذاری گاز بر اساس شاخص قیمت‌های نفت و فرآورده‌های نفتی تأکید کردند.
سران کشورهای و دولت‌های عضو همچنین نسبت به افزایش رشد پایدار استفاده از گاز طبیعی، ترویج استفاده از گاز طبیعی در بخش‌های مختلف و تقویت مذاکرات خود با همه بازیگران و سهامداران بازار گاز، ترویج و توسعه نقش گاز به‌عنوان حامل انرژی سازگار با محیط زیست برای رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی متعهد شدند.
میزبان سوم، تهران
سومین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف ۲۳ نوامبر ۲۰۱۵ (۲ آذرماه ۱۳۹۴) به میزبانی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری وقت ایران و با حضور سران و وزیران نفت و انرژی الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا به‌عنوان اعضای اصلی و عراق، قزاقستان، آذربایجان، هلند، نروژ، عمان و پرو به‌عنوان اعضای ناظر برگزار شد.
اعضای جی‌ئی‌سی‌اف در پایان این نشست بر حمایت از منافع جمعی کشورهای عضو با اجرای سیاست‌ها و راهبردهای هماهنگ در سطح بین‌الملل با هدف تقویت منافع کلی اجتماعی- اقتصادی ناشی از منابع گاز طبیعی کشورهای عضو، ارتقای مصرف گاز طبیعی به‌عنوان پاک‌ترین سوخت فسیلی با نقش حیاتی آن در ترکیب انرژی جهانی به‌منظور نیل به اهداف توسعه پایدار برای یک منبع انرژی پاک، قابل اعتماد و کارآمد و تقویت تلاش‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان کشورهای عضو با هدف عرضه قابل اعتماد گاز طبیعی به بازارهای جهانی تأکید کردند. اعضا همچنین در بیانیه پایانی این نشست خواستار تقویت همکاری، هماهنگی و تبادل نظر میان اعضا و همه دست‌اندرکاران صنعت گاز برای نیل به اهداف جی‌ئی‌سی‌اف و تقویت نقش این مجمع، به‌عنوان سکویی برای دفاع و پیشبرد جایگاه کشورهای عضو برای مقابله با چالش‌ها در صحنه بین‌المللی انرژی شدند.
سانتاکروز، میزبان چهارم
چهارمین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف ۲۴ نوامبر ۲۰۱۷ (سوم آذرماه ۱۳۹۶) به میزبانی اوو مورالس، رئیس‌جمهوری وقت بولیوی و با حضور سران و وزیران نفت و انرژی ایران، الجزایر، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا به‌عنوان اعضای اصلی و عراق، قزاقستان، آذربایجان، هلند، نروژ، عمان و پرو به‌عنوان اعضای ناظر برگزار شد.
اعضای جی‌ئی‌سی‌اف در بخشی از بیانیه پایانی این نشست عزم خود را برای توسعه و اعمال سیاست‌هایی برای تولید و مصرف گاز طبیعی به‌عنوان منبعی پاک، مطمئن، کارآمد و حیاتی در سبد انرژی جهانی که دستیابی به اهداف توسعه پایدار را تضمین کند، گسترش و ارتقای مسیرهای کارآمد همکاری میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گاز در همکاری با سازمان‌های انرژی منطقه‌ای و جهانی برای آسان‌سازی دستیابی به مصرف جهانی گاز، توسعه و اجرای سیاست‌ها و اقدام‌های هماهنگ میان کشورهای عضو جی‌ئی‌سی‌اف برای ترویج قراردادهای بلندمدت گاز اعلام کردند.
اعضا همچنین بر اهمیت گاز در بهبود امنیت انرژی جهان، ثبات بازار گاز، امنیت عرضه و تقاضا و لزوم تضمین اینکه سرمایه‌گذاری کافی در همه بخش‌های زنجیره ارزش گاز طبیعی در زمان مناسب برای تأمین نیاز روزافزون جهانی تأکید کردند.
پنجمین میزبان، مالابو
پنجمین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف ۲۹ نوامبر ۲۰۱۹ (هشتم آذرماه ۱۳۹۸) به میزبانی اوبیانگ امباساگو، رئیس‌جمهوری گینه استوایی و با حضور وزیران نفت و انرژی و سران کشورهای ارشد ایران، الجزایر، نیجریه، مصر، لیبی، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات، ونزوئلا، آنگولا، آذربایجان، نروژ و عمان برگزار شد. در بیانیه پایانی پنجمین نشست بر اهمیت حفظ حقوق حاکمیتی کشورهای عضو بر منابع گازی آنها، کمک به گذار به انرژی‌های پاک و تحقق اهداف توسعه پایدار، جذب سرمایه در پروژه‌های زیرساختی گاز، حمایت از همکاری میان کشورهای عضو جی‌ئی‌سی‌اف، ایجاد سازوکار قیمت‌گذاری و برخی اهداف دیگر تأکید شد.
در این بیانیه همچنین تأکید شد: یکی از مواضع جی‌ئی‌سی‌اف این است که به‌طور مشخص شرایط و مفاد قراردادها میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را مشخص کند و قیمت‌گذاری بر اساس شاخص‌گیری نفت باید در جهت منافع کشورهای عضو عمل کند و تولیدکنندگان باید جریان درآمد مطمئن داشته باشند تا بتوانند سرمایه‌گذاری را تضمین کنند.
دوحه، میزبان ششم
ششمین نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) قرار است سه‌شنبه این هفته (سوم اسفندماه) در دوحه برگزار شود. ایران در بالاترین سطح در این نشست شرکت خواهد کرد. اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند. کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند و مالزی، نروژ، عراق، پرو و آذربایجان و امارات به‌عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می‌کنند./پایان
