به گزارش خبرنگار شانا، عصر روز چهارشنبه (هشتم بهمن‌ماه) در کنگره نفت و نیرو و نشست تخصصی «آینده بازارهای صادراتی نفت، فرآورده و پتروشیمی و نقش همکاری‌های بین‌المللی در دوران پساکرونا» سناریوهای مختلفی از بازار نفت و بازگشت بشکه‌های نفت ایران ارائه شد، برخی خوشبینانه و برخی بدبینانه. برخی سیاه و برخی سفید. خواندن ترکیب این دیدگاه‌ها اما به خوانندگان می‌گوید که آیا باید مثل حجت‌الله غنیمی‌فرد بدبین بود یا مانند سیدمهدی حسینی خوشبین. سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید: «بیشتر دوست دارم تحلیل آقای حسینی درست باشد، زیرا راحت‌تر می‌توان بازار را پس گرفت، اما اگر تحلیل دکتر غنیمی‌فرد هم درست باشد مجموعه سیاست‌گذاران برای آن روز هم آمادگی داشته باشند.»
سقوط قیمت سوخت جت و بنزین و بی‌تفاوتی نفت کوره به کرونا
هوتن سالاری، معاون مدیر در امور بین‌الملل بازاریابی و عملیات فرآورده شرکت ملی نفت ایران، نخستین سخنران این نشست تخصصی موضوع «ویروس همه‌گیری جهانی کووید ۱۹ و تأثیر آن بر بازار جهانی فرآورده نفتی» را بررسی کرد و در ابتدا نگاهی به تقاضای نفت انداخت: تقاضای جهانی برای نفت خام در فاصله زمانی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ سالانه به‌طور میانگین یک میلیون و ۱۳۰ هزار بشکه افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شد در سال ۲۰۲۰ هم یک میلیون و ۸۰ هزار بشکه افزایش یابد، اما کرونا کل پیش‌بینی‌های جهان را تغییر داد.
وی با بیان اینکه در پایان سال ۲۰۲۰ نه‌تنها افزایش تقاضا در بخش نفت خام محقق نشد، بلکه کاهش بی‌سابقه ۱۰ میلیون بشکه در روز ثبت شد، نگاهی به رشد اقتصاد جهانی انداخت و گفت: رشد اقتصادی جهانی در سالی که گذشت ۴.۱ درصد کاهش داشته، اما در چین با وجود آنکه همه‌گیری از آن کشور آغاز شد ۲ درصد رشد داشته است.
معاون مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در امور بازاریابی و عملیات فرآورده در ادامه وارد بحث فرآورده‌های نفتی شد و با اشاره به اینکه سوخت جت در میان فرآورده‌های نفتی در دوران شیوع کرونا بیشترین لطمه را دیده است و حتی اکنون نیز سفرهای هوایی انجام نمی‌شود، تصریح کرد: تقاضا برای این فرآورده در بعضی از ماه‌ها ۷۰ درصد کاهش داشته و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است تقاضا برای سوخت جت اواسط یا اواخر سال ۲۰۲۲ به شرایط پیشین برگردد.
سالاری دومین فرآورده متأثر از ویروس کرونا را بنزین عنوان کرد و با بیان اینکه تقاضا برای این سوخت کاهش ۳۱ درصدی را تجربه کرده، اما اکنون تقاضای آن احیا شده است، تصریح کرد: انتظار نداریم تقاضا برای این سوخت در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به مقدار سال ۲۰۱۹ برگردد. در بخش عرضه نیز این فرآورده نفتی در سال ۲۰۲۰ با کاهش حدود روزانه ۲ میلیون بشکه همراه شده است.
وی با بیان اینکه نفت کوره به دلیل مصرف نیروگاهی و حمل‌ونقل دریایی وضع بهتری نسبت به دیگر فرآورده‌های نفتی در دوران کرونا داشت، افزود: در اتفاقی بی‌سابقه قیمت نفت کوره در سال ۲۰۲۰ از قیمت سوخت جت و بنزین بالاتر رفت و اختلاف قیمتی نفت کوره (اختلاف قیمت هر بشکه فرآورده با اختلاف قیمت یک بشکه نفت خام) که در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۹ و پیش از اجرای مقررات سازمان جهانی دریانوردی موسوم به IMO۲۰۲۰ به‌شدت منفی شده بود در آوریل ۲۰۲۰ عدد بالای صفر را تجربه کرد و مثبت شد، نمی‌گویم بی‌سابقه بوده است، اما چنین انتظار نمی‌رفت.
معاون مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در امور بازاریابی و عملیات فرآورده با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا تغییرات کم‌سابقه‌ای در قیمت‌ها ایجاد کرد، گفت: قیمت نفت خام برنت در آوریل ۲۰۲۰ نسبت به فوریه بیش از ۷۰ درصد کاهش یافت و به زیر ۱۴ دلار رسید که از سال ۱۹۹۹ بی‌سابقه بوده است. قیمت نفت خام‌های سبک هم کاهش یافت. در آوریل شاهد گران‌تر شدن قیمت نفت خام سنگین نسبت به نفت خام‌های سبک بودیم که بی‌سابقه بوده است.
سالاری با بیان اینکه از میانه سال ۲۰۲۰ انتشار خبرها درباره واکسن کووید ۱۹ و تلاش دولت‌ها برای نجات اقتصادشان شرایط را بهتر کرد و سبب فزایش قیمت‌ها شد، تصریح کرد: قیمت نفت خام از نوامبر ۲۰۲۰ تا روزهای پایانی ژانویه ۲۰۲۱ بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.
وی سخنان پایانی خود را به کاهش بهره‌برداری از پالایشگاه‌ها که به دنبال کاهش عرضه اتفاق افتاد اختصاص داد و با بیان اینکه ظرفیت پالایشی اروپا در سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹، ۱۰ درصد، آسیا و اقیانوسیه ۵ درصد و خاورمیانه ۱۰ درصد کاهش یافته است، اظهار کرد: البته ساختار پالایشی در اروپا برای کاهش ظرفیت شکل گرفته است و ظرفیت پالایشی در این قاره در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۰ حدود ۱.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت، در ژاپن هم وضع پالایشی به سمت کاهش است.
معاون مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در امور بازاریابی و عملیات فرآورده ادامه داد: ساختار ظرفیت پالایشی در آسیا و اقیانوسیه و خاورمیانه برخلاف اروپاست، ظرفیت پالایشی در دهه منتهی به ۲۰۲۰ در آسیا و اقیانوسیه ۵.۵ میلیون بشکه و در خاورمیانه ۲ میلیون بشکه افزایش را نشان می‌دهد.
سالاری در جمع‌بندی سخنانش گفت: با توجه به جدی‌تر شدن پیمان تغییرات اقلیمی پاریس و بحث کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و افزایش سخت‌گیری محیط زیستی از جمله IMO۲۰۲۰ صنعت پالایش با چالش جدی روبه‌روست و این چالش‌ها برای کشور ما با توجه به ساختار پالایشی جدی‌تر خواهد بود.
سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران و رئیس این نشست تخصصی در جمع‌بندی این سخنان اظهار کرد: تقاضا برای فرآورده‌هایی مانند بنزین و سوخت جت در سال ۲۰۲۰ به‌شدت کاهش یافت و روزهایی را پشت سر گذاشتیم که قیمت این سوخت‌ها بسیار ارزان و کم‌فایده شد، قیمت نفت خام سبک هم در ماه آوریل و ژوئن به دلیل اینکه مخازن برای ذخیره‌سازی بنزین پر شده بود برای نخستین بار از نفت خام سنگین ارزان‌تر شد.
وی گفت: افزایش تقاضای چین هم در این دوران، تقاضایی مؤثر نبوده و درواقع تقاضا برای ذخیره‌سازی به دلیل کاهش قیمت رخ داده است. قیمت آن‌قدر ارزان شده بود که قیمت اجاره کشتی ۱۰ برابر قیمت سوخت بود. قیمت اجاره روزانه کشتی (VLCC) که در حالت عادی ۲۰ هزار دلار بود تا ۲۰۰ هزار دلار بالا رفت و ترمز صنعت کشیده شد.
سناریوهای خوشبینانه و بدبینانه بازار نفت؛ شرایط عادی جدید یا رکود
افشین جوان، مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع بین‌المللی انرژی وزارت نفت که با موضوع «بازارهای جهانی نفت در پساکرونا» و ارتباط برخط به ارائه مطالب پرداخت با اشاره به اینکه کووید ۱۹ در سال گذشته میلادی ۸۰ درصد فعالیت‌های حمل‌ونقل هوایی و ۳۰ درصد حمل‌ونقل زمینی و ۱۷ تا ۲۰ میلیون بشکه در روز تقاضا برای نفت خام را کاهش داده است، یادآوری کرد: اوپک پلاس (کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت- اوپک) با توجه به شرایط به‌وجود آمده در اقدامی منحصربه‌فرد ۹.۶ میلیون بشکه در روز برای ایجاد تعادل در بازار نفت، تولید خود را از ماه ژوئن ۲۰۲۰ کاهش داد.
وی با استناد به تازه‌ترین گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) درباره رشد اقتصادی که آن را منفی ۴.۱ درصد در سال ۲۰۲۰ عنوان کرده بود، گفت: براساس پیش‌بینی همین سازمان، رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۱ به ۴.۴ درصد می‌رسد، صندوق بین‌المللی پول نیز که گزارش آن به‌تازگی منتشر شده این عدد را ۵.۵ درصد عنوان کرده است.
مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع بین‌المللی انرژی وزارت نفت با اشاره به تقاضا برای نفت خام تصریح کرد: اوپک کاهش تقاضا برای نفت خام در سال ۲۰۲۰ را ۹.۷۵ میلیون بشکه در روز عنوان کرد این رقم برای سال ۲۰۲۱ مثبت است و اوپک آن را ۵.۹ میلیون بشکه در روز عنوان کرده است، به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۱ وضع بهتری داشته باشیم.
جوان با طرح این پرسش که آیا بازگشت تقاضای نفت در پساکرونا با سرعت در بازار انجام می‌شود یا با تأخیر، ادامه داد: چهار سناریوی بازگشت به حالت عادی، رکود، شرایط عادی جدید و آسیب شدید در این زمینه مطرح است. سناریوی خوشبینانه شرایط عادی جدید و تسلط اوپک پلاس بر عرضه نفت جهان است و سناریوی بدبینانه رکود است که در آن بسیاری از پروژه‌ها متوقف می‌شود. ما انتظار داریم این دو سناریو را در بازار داشته باشیم.
وی از شرکت‌های ملی نفت، شرکت‌های بین‌المللی نفت، پالایشگاه‌ها و خدمات میدان‌های نفتی به‌عنوان بازیگران سناریوهای یادشده نام برد و گفت: شرکت‌های ملی نفت بزرگ که هزینه تولید پایین و ذخایر هیدروکربوری بالایی دارند در دوران پساکرونا به فعالیت خود سرعت می‌بخشند، اما شرکت‌هایی که ساختار هزینه بالاتری دارند با مشکل روبه‌رو می‌شوند.
مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع بین‌المللی انرژی وزارت نفت با بیان اینکه شرکت‌های بین‌المللی نفت که دارای زنجیره‌ای از دارایی‌های پرهزینه هستند در دوران پساکرونا در رشد سازمانی دچار مشکلات زیادی می‌شوند، اما فرصت خوبی برای ادغام شرکت‌ها وجود خواهد داشت، تصریح کرد: پالایشگاه‌ها به‌عنوان بازیگری دیگر در دوران پساکرونا با مشکلات زیادی از جمله ارزیابی ناهمگن تقاضا روبه‌رو خواهند شد و بعضی از واحدهای پالایشگاهی کوچک قادر به بازیابی و نگهداری خود نخواهند بود.
جوان ادامه داد: شرکت‌های خدماتی برای میدان‌های نفتی نیز در دوران پساکرونا به دلیل لغو یا به تعویق انداختن بعضی از پروژه‌ها و کاهش شدید ظرفیت تولید و تعدیل نیروی گسترده و ادامه‌دار با کاهش دارایی روبه‌رو می‌شوند.
وی در ادامه به سناریوهای قیمت نفت خام برنت در سال ۲۰۲۱ پرداخت و با بیان اینکه انتظار می‌رود میانگین قیمت نفت خام برنت در سال ۲۰۲۱، ۴۸ تا ۵۰ دلار برای هر بشکه در نوسان باشد، تصریح کرد: قیمت نفت خام براساس تازه‌ترین گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال جاری میلادی بالاتر از ۵۰ دلار برای هر بشکه خواهد بود.
مدیرکل امور اوپک و روابط با مجامع بین‌المللی انرژی وزارت نفت با بیان اینکه رشد اقتصادی جهان در حالت عادی جدید همان ۴.۴ درصد اوپک است و در حالت رکود ۲.۷۷ درصد خواهد بود، افزود: هند و چین به‌عنوان بازیگران اصلی در بخش تقاضای نفت هستند که طبق گزارش جدید صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۲۱ به ترتیب رشد اقتصادی ۱۱ و ۸ درصد را تجربه خواهند کرد.
جوان، رشد تقاضای نفت را در شرایط عادی جدید ۵.۹ میلیون بشکه در روز و در حالت رکود ۵.۶ میلیون بشکه در روز اعلام کرد و یادآور شد: اوپک در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ همچنان بر سر دوراهی افزایش یا کاهش تولید و راهبرد قیمت یا سهم بازار قرار خواهد داشت.
وی با بیان اینکه جهان پس از کووید ۱۹ با رکودی گسترده روبه‌رو می‌شود و احتمالاً در میان‌مدت صنایع نفت و گاز انتقال خود را به سمت منابع انرژی پاک‌تر و به دور از الگوهای سنتی سرعت می‌بخشند که موضوع بسیار مهمی است، تصریح کرد: با رویکرد مثبت، کاهش پایدار تقاضای جهانی نفت، تولیدکنندگان عمده نفت را با انگیزه سیاسی و مالی قوی به عرضه مناسب در بازار ترغیب می‌کنند تا بتوانند تعادل را در بازار ایجاد کنند.
سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران و رئیس این نشست تخصصی پس از این ارائه اظهار کرد: امیدواریم نه از جایگاه عرضه‌کننده و فروشنده نفت خام بلکه به‌عنوان یک حس انسانی هر چه سریع‌تر شر این ویروس کرونا کم شود و سلامت مردم برقرار شود؛ حتی اگر منجر به افزایش تقاضای نفت نشود.
به افزایش کنونی قیمت نفت دل نبندیم، ممکن است آوریل دوباره تکرار شود
حجت‌الله غنیمی‌فرد، مشاور اسبق دبیرکل اوپک به‌عنوان سومین سخنران این نشست تخصصی سخنانش را این‌گونه آغاز کرد: اختلاف بزرگترین تولیدکننده اوپک و غیراوپک در اوایل سال ۲۰۲۰ سبب شد قیمت نفت خام به‌شدت سقوط کند و ۵۵ نوع نفت خام آمریکا از جمله WTI در آوریل ۲۰۲۰ به قیمت منفی برسد. پایین‌ترین قیمت هم برای یکی از انواع نفت خام آمریکا با رقم منفی ۵۵ دلار و ۵ سنت ثبت شد. این رخداد ممکن است تکرار شود.
وی با بیان اینکه نباید به افزایش کنونی قیمت نفت خام دل بست و دل بستن به آن ممکن است نتیجه عکس داشته باشد، به تقاضای نفت اشاره و تصریح کرد: تقاضای نفت در سال ۲۰۲۱ برخلاف پیش‌بینی‌ها تاکنون افزایش نیافته است. با آغاز سال جدید میلادی و دور تازه همه‌گیری ویروس کرونا شاهد کاهش تقاضا در ماه ژانویه هستیم، تقاضا برای چین هم در ماه ژانویه کاهشی بوده و پیش‌بینی شده است این روند در ماه فوریه هم ادامه یابد.
مشاور پیشین دبیرکل اوپک با اشاره به اینکه اگر بر اساس پیش‌بینی‌های کنونی موج سوم و چهارم کرونا در کشورهای مختلف ادامه یابد نباید به پیش‌بینی سازمان‌ها و مؤسسه‌های بین‌المللی برای افزایش تقاضای نفت در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ دل ببندیم، ادامه داد: قیمت نفت در چنین شرایطی باید کاهش یابد در حالی که قیمت نفت افزایشی و قیمت نفت خام برنت هم‌اکنون بیش از ۵۵ دلار است، اگر افزایش قیمت نفت نشان‌دهنده تقاضا در بازار است اطلاعات دیگر خلاف این موضوع را نشان می‌دهد.
غنیمی‌فرد با طرح این پرسش که چرا قیمت نفت با توجه به روند بازار و افت تقاضا در بخش حمل‌ونقل افزایشی است؟ تصریح کرد: سیاست‌های پولی و مالی کشورهای اصلی مصرف‌کننده نفت در سال ۲۰۲۰ مانع کاهش بیشتر قیمت نفت شد. توزیع پول نقد به مردم، توزیع پول برای مسافرت، دادن کوپن برای رفتن به رستوران و… از جمله اقدام‌هایی بود تا نقدینگی را برای کسانی که کسب‌وکار خود را از دست دادند فراهم کنند، به اقتصاد کمک کنند و اجازه کاهش بیشتر تقاضای برای نفت را ندهند. مشوق‌های بزرگی هم در اروپا و آمریکا می‌بینیم. تصمیم جدیدی که رئیس‌جمهوری جدید آمریکا مبنی بر توزیع ۱.۹ تریلیارد دلار نقدینگی برای دو سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ گرفته همسو با این موضوع است و سبب می‌شود قیمت نفت به‌صورت مقطعی بالا بماند.
وی با بیان اینکه اگر مشکلات اقتصادی در جهان حل نشود امکان تکرار رویداد آوریل ۲۰۲۰ در بازار نفت بازهم وجود دارد، افزود: رویدادها در اروپا و کشورهای مانند فرانسه، انگلیس، هلند، ایتالیا و … نشان می‌دهد تقاضای نفت امسال نمی‌تواند آن طوری باشد که همه به آن دل بستند، بنابراین از سمت تقاضا باید خود را آماده کنیم.
مشاور پیشین دبیرکل اوپک در ادامه سخنان خود به موضوع عرضه نفت خام اشاره کرد و گفت: عرضه نفت خام به بازار در سال‌های اخیر و تا پیش از آمدن لیبی که آخرین رقم تولید آن حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز عنوان شده حدود ۵ میلیون بشکه در روز به اشکال مختلف از جمله ایجاد اغتشاش‌ها در داخل کشور و خارج کردن نفت ایران و ونزوئلا کم شده است.
غنیمی‌فرد ادامه داد: اگر فرض کنیم تحریم‌های ایران به‌طور کامل از سوی آمریکا رفع شود (خیلی به این موضوع که آمریکا همه تحریم‌های نفتی را بردارد دل نمی‌بندم) و ایران و ونزوئلا ۳.۵ میلیون بشکه از روزانه ۵ میلیون بشکه‌ای را که از بازار حذف شده در سال ۲۰۲۱ وارد بازار کنند (۱.۳ میلیون بشکه در روز از سوی لیبی وارد بازار شد) بازار با مازاد عرضه روبه‌رو می‌شود که در مقابل این مازاد عرضه نمی‌توان به کشورهای اوپک و شریکان اوپک برای کاهش بیشتر امیدوار بود.
وی به نشست اخیر اوپک پلاس اشاره کرد و با بیان اینکه در این نشست تصمیمی که برای کاهش مقدار تولید برای ماه‌های فوریه و مارس گرفته شد تأثیری بر مقدار عرضه در بازار نمی‌گذارد، گفت: این بدان معناست که از یکسو تقاضایی قابل‌اطمینان برای نفت خام در بازار نیست و از سوی دیگر مقدار عرضه افزایشی است.
مدیر سال‌های دور امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران تصریح کرد: با در نظر گرفتن این دو نکته، اگر سیاست‌های پولی و مالی کشورهای مصرف‌کننده اصلی نفت ادامه یابد ما می‌توانیم بگوییم قیمت نفت در محدوده کنونی و اندکی بیشتر و کمتر برای سال ۲۰۲۱ ادامه یابد، اما اگر به هر دلیلی سیاست مالی، پولی و بهره بانکی در کشورهای مصرف‌کننده بزرگ نفت تغییر کند قیمت نفت در محدوده کنونی باقی نمی‌ماند.
غنیمی‌فرد با طرح این پرسش که آیا من قیمت نفت را بالا می‌دانم؟ پاسخ منفی داد و با بیان اینکه من همه عوامل را با هم در نظر می‌گیرم، تأکید کرد: عرضه، تقاضا و ذخایر نفتی همه عوامل قیمت نفت نیست که با هماهنگی کشورهای اوپک و غیراوپک یا… مشکل آن حل شود، سیاست پولی و مالی می‌تواند در قیمت نفت بلافاصله تأثیرگذار باشد، بنابراین اگر سیاست آمریکا برای کم‌ارزش شدن قیمت دلار برای حل مشکلات داخلی عوض شود و به دلار قوی‌تر روی بیاورد بی‌شک قیمت نفت پایین می‌آید.
وی در ادامه سخنان خود را به آثار بازگشت نفت ایران و ونزوئلا به بازار اختصاص داد و گفت: بازگشت ایران به بازار نفت پیش‌تر هم تجربه شده است و زمانی که در اوپک بودم از مقام‌های بلندپایه یکی از موسسه‌های معتبر بین‌المللی در نشست رسمی شنیدم که می‌گفت ما باور نمی‌کردیم تولید و صادرات نفت ایران بتواند در مدت زمانی کوتاه افزایش یابد، بنابراین بازگشت ایران به بازار نفت امکان‌پذیر است.
مشاور پیشین دبیرکل اوپک با تأکید بر اینکه مشکل ایران پس گرفتن سهم از بازار نفت نیست، اظهار کرد: درست است که صادرات نفت به‌عهده وزارت نفت، شرکت ملی نفت ایران و به‌طور مشخص امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران است، اما در این موقعیت ویژه که تقاضا بسیار شکننده و عرضه افزایشی است و امکان تکرار نبود توافق بین دو تولیدکننده بزرگ اوپک و غیراوپک و کاهش و منفی شدن قیمت نفت وجود دارد نباید تصور شود که وظیفه صادرات نفت تنها به‌عهده وزارت نفت و مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران است و نیاز نیست بخش‌های دیگر کشور کمک کنند. باید دو سیاست پنهان و آشکار اجرا شود.
غنیمی‌فرد توضیح داد: سیاست پنهان این است که برخی مشکلات به‌صورت دوجانبه یا چندجانبه با بعضی از کشورها در زمینه اقتصاد و به‌ویژه تجارت خارجی حل شود. در سیاست پنهان نیازی به رسانه‌ای شدن نیست و ضروری است وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با هم همکاری نزدیک داشته باشد تا این دوره سخت را با هم شریک شوند.
وی با اشاره به اینکه همه می‌دانند تقاضای نفت که قرار بود در سال ۲۰۲۰ برای نخستین بار در تاریخ ۱۷۰ ساله نفت دنیا از ۱۰۰ میلیون بشکه در روز فراتر برود کاهش یافته است، تصریح کرد: این موضوع نشان داد که تقاضای نفت چقدر می‌تواند شکننده باشد. برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تقاضای ۱۰۰ میلیون بشکه‌ای برای نفت تا سال ۲۰۴۵ هم عملی نیست. این‌طور نیست که فکر کنیم می‌توانیم صادرت نفت خود را افزایش دهیم و کشورهای دیگر هم تولید نفت خود را کم خواهند کرد و ما وارد یک دوران شکوفایی برای کسب بازار خواهیم بود.
مدیر سال‌های دور امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: عراق کشور دوست ایران یکی از کشورهایی است که زمانی که ما در بازار نفت نبودیم تولید نفت خود را افزایش داد، این کشور به‌دلیل مشکلات داخلی و داعش نیاز به ارز دارد و اکنون در وضعی است که افزون بر اینکه خواستار تأخیر در تعدیل تولید از سوی اوپک و متحدانش است از سازمان‌های بین‌المللی درخواست قرض کرده و وضع اقتصادی نامناسبی دارد، اما بخشی از بازار ما از سوی عراق گرفته نشده است. در پرانتز بگویم زمانی که صدام به کویت حمله کرد و تولید نفت این دو کشور از بازار خارج شد ایران جای صادرات این دو کشور را گرفت و وقتی آنها برگشتند برای بشکه‌ها این کشورها جا باز کرد.
وی از عربستان، روسیه و آمریکا به‌عنوان کشورهایی که سهم ایران را در بازار نفت گرفتند نام برد و با بیان اینکه ایران (شرکت ملی نفت ایران) و عربستان (آرامکو) هیچ‌گاه به جنگ قیمتی یکدیگر نرفتند، تصریح کرد: ایران باید از مسیری دوستانه و تجارتی سهم خود را از عربستان و روسیه پس گیرد، آن بخش از بازار نفت ایران هم که از سوی آمریکا کسب شده تا زمانی که امکان تولید شیل وجود داشته باشد قابل پس گرفتن نیست. خبرهای حاکی از کاهش تولید نفت شیل آمریکاست، بعضی از ارقام نشان‌دهنده کاهش روزانه ۲ میلیون بشکه‌ای در سال ۲۰۲۰ است که قطعی نیست، در سال جاری میلادی هم تولید شیل افزایش آن‌چنانی نخواهد داشت.
مشاور پیشین دبیر کل اوپک با تأکید بر اینکه قیمت نفت با رقم کنونی بسیاری از میدان‌های نفتی شیل را اقتصادی می‌کند و تولید آن دوباره افزایش می‌یابد، یادآور شد: اگر تولید شیل نفت بار دیگر افزایش یابد بخشی از بازار نفت ایران که می‌توان با مذاکره با عربستان، امارت، کویت و عراق پس گرفت از سوی آمریکا گرفته می‌شود.
غنیمی‌فرد با طرح این پرسش که آیا همه موارد فوق را از نگاه بدبینانه گفتم بازهم پاسخ منفی داد و تصریح کرد: اگر در هوای سرد و بارانی با یک چتر بیرون برویم بهتر است تا اینکه با یک لباس نازک و بدون چتر بیرون برویم و بگویم ان‌شاء‌الله هوا گرم و آفتابی می‌شود و بعد سرما بخوریم و خیس شویم. اگر روی نکات منفی تأکید می‌کنم به این معنا نیست که نکات مثبت در بازار نیست.
وی به رشد بالای انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و با بیان اینکه طبق پیش‌بینی‌ها رشد نفت حتی اگر اقتصاد به وضع عادی برگردد تا سال ۲۰۴۵ کمتر از نیم درصد خواهد بود، افزود: طبق قاعده همه نیم درصد را به ایران نمی‌دهند. ایران به‌عنوان دارنده ذخایر نفت و گاز می‌تواند از انرژی‌های دیگر همانند هیدروژن و یا آمونیا انرژی استفاده کند.
سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران و رئیس این نشست تخصصی در جمع‌بندی این سخنان اظهار کرد: تقاضای نفت «شاید» اضافه شود، اما عرضه نفت «به‌طور حتم» اضافه می‌شود، پس به این سطح قیمت‌ها نباید دل بست، قیمت نفت تنها متأثر از عرضه، تقاضا و ذخایر نفت نیست و سیاست پولی و مالی هم باید لحاظ شود. چتر را برداریم، لباس گرم بپوشیم، جا باز کردن در این بازار حتی اگر تحریمی نباشد دشوار و سخت است. البته ما هم آدم‌های سرسختی هستیم.
احیای اقتصاد جهان در پساکرونا سخت است برای ایران سخت‌تر
رضا عبادزاده سمنانی، مدیرعامل شرکت تجارت صنعت پتروشیمی خلیج‌فارس هم در این نشست تخصصی با اشاره به‌عنوان این نشست اظهار کرد: واقعیت این است که نتوانستم پایان کرونا و آغاز پساکرونا را تقسیم کنم، اما در ظاهر فرض بر این است اگر کشوری بیش از ۵۰ درصد افراد خود را واکسینه کند دیگر رشد منفی نخواهد داشت و می‌توان گفت برای آن کشور خاص دوران پساکرونا آغاز شده است.
وی با بیان اینکه احیای اقتصاد در دوران پساکرونا برای همه دنیا سخت است و برای ایران به دلیل تحریم، افزایش نقدینگی و مشکلات دیگر بسیار سخت‌تر خواهد بود، تصریح کرد: از نگاه آدم‌های خوشبین مانند من دوران پساکرونا موازی با برداشته شدن تحریم است، اما واقعیت این است حتی اگر تحریم برداشته شود باز هم در کوتاه‌مدت ما شانس زیادی برای توسعه تجارت نخواهیم داشت و همچنان گرفتار مصائب خواهیم بود، ضمن اینکه پویایی بازار ما را به سمت هند و چین سوق می‌دهد.
مدیرعامل شرکت تجارت صنعت پتروشیمی خلیج‌فارس از چین به‌عنوان مقصد ۸۰ درصد محصولات پتروشیمی ایران نام برد و با بیان اینکه چه برجام موفق شود و چه نشود ما مجبور هستیم این راه را ادامه دهیم، اظهار کرد: بهتر است همکاری ایران و چین در دو سطح همکاری دولت‌ها و موافقت‌نامه‌های اجرایی و بخش خصوصی و تشویق فعالان به سرمایه‌گذاری بین دو کشور ادامه یابد، بهتر می‌دانید دولت چین هرگز در ایران سرمایه‌گذاری نکرده است، من نمی‌دانم آیا سیاست‌گذاران ما این موضوع را عارضه‌یابی کردند یا خیر؟!
عبادزاده با تأکید بر اینکه در سال ۲۰۲۱ در بخش پالایشگاهی وضع مطلوبی نخواهیم داشت به ورود پالایشگاه جیزان عربستان در سال جاری میلادی عملیاتی می‌شود اشاره کرد و گفت: ورود این پالایشگاه صادرات ایران را در بخش فرآورده نفتی متأثر خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت تجارت صنعت پتروشیمی خلیج‌فارس با بیان اینکه شرکت‌های پتروشیمی در دوران کرونا به دلیل ظروف یکبار مصرف و محصولات بهداشتی کمتر متضرر شدند، افزود: البته آینده به سود ما نیست و تهدیدهای همانند بحث بازیافت پیش روی ماست.
وی در پایان با بیان اینکه دست بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی قرار است از آستین دولت‌ها بیرون بیاید بر ضرورت حمایت سیاسی و دیپلماسی سیاسی تأکید کرد و گفت: درخواستم این است عمق راهبرد اقتصادی کشور زیاد شود، ما در آینده بازاری جز کشورهای همسایه و خاورمیانه نداریم، اگر صادرات هنر است که هست نیاز به هنرمند و متخصص نیاز دارد همیشه تولیدکننده خوب صادرکننده خوب نیست.
سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران و رئیس این نشست تخصصی در جمع‌بندی این سخنان اظهار کرد: صنعت پتروشیمی برای موفقت در تجارت و رقابت صرف‌نظر از مباحث محیط زیستی نیازمند حمایت سیاسی و استراتژیک است.
جا برای بشکه‌های ایران بازخواهد شد؛ خوشبینم
سید مهدی حسینی، کارشناس ارشد اقتصاد انرژی به‌عنوان یکی از مهمانان حاضر در این نشست تخصصی تحلیل‌ها درباره اوپک را محافظه‌کارانه دانست و با بیان اینکه بخش منفی سخنان آقای غنیمی‌فرد بسیار زیاد بود، تصریح کرد: من نسبت به آینده بازار نفت ناامید نیستم و معتقدم کنترل کووید۱۹ سبب تحولاتی می‌شود.
وی با بیان اینکه نفت شیل به‌شدت از کاهش قیمت نفت و کووید ۱۹ آسیب‌دیده و حدود ۲.۵ تا ۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است، اظهار کرد: من بسیار خوشبینم، زمستان آینده وضع بهتری در قیمت نفت خواهیم داشت. اوپک در ۴۰ سال گذشته نشان داده هر وقت یکی از اعضایش از دور خارج شده، در برگشت جا برایش باز شده است.
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، از عراق، عربستان و روسیه به‌عنوان کشورهایی که سهم ایران را در بازار گرفتند نام برد و گفت: معتقدم اگر عربستان در رقابت با روسیه نیفتد جا برای بشکه‌های ایران باز می‌شود و من در این باره بسیار خوشبین هستم.
