نشست الجزایر از نمایی نزدیک‌تر

موضع صریح نفتی ایران که بیژن زنگنه در دیدارهایی با نورالدین بوطرفه، وزیر انرژی و معادن الجزایر و محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک در تهران اعلام کرده بود در خلال دیدارهای دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری در ونزوئلا ادامه یافت و بر همکاری‌ها، همگرایی‌ها و هم افزایی‌های کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تاکید شد.

مسیر سخنان و نشست‌های رسمی و غیر رسمی در جزیره مارگاریتا، عزم جدی بیشتر کشورهای عضو اوپک را بر بهبود وضع قیمت و سقف تولید نشان داد. با دور شدن از فضای نفتی مارگاریتا، موضع گیری‌ها و سخنان مسئولان و وزیران نفت کشورهای عضو و غیر عضو اوپک که در نشست الجزایر نقش پررنگی ایفا خواهند کرد، بیشتر به گوش می رسد و فضای رسانه‌های بین المللی را پر کرده است.

جمعه دوم مهرماه خبرگزاری رویترز از لندن و دوبی گزارش داد: ریاض پیشنهاد کاهش تولید نفت را به شرط تثبیت سطح تولید نفت خام ایران، مطرح کرده است، رویترز به نقل از چهار منبع آگاه از مذاکرات نفتی نوشت: عربستان در پیشنهاد آشتی جویانه مهمی در آستانه مذاکرات هفته آینده الجزایر، اعلام آمادگی کرده است که در صورت موافقت تهران با محدود کردن سطح تولید خود در سال 201، تولید نفت خود را کاهش دهد..

ریاض آماده کاهش تولید نفت خود به سطوح اوایل سال جاری (٢٠١۶)، در مقابل موافقت ایران با تثبیت تولید خود در سطح کنونی یعنی سه میلیون و ۶٠٠ هزار بشکه در روز است.

رویترز در ادامه آورده است: با توجه به این‌که تولید نفت عربستان به طور معمول در زمستان کاهش و در ماه‌های داغ تابستانی، افزایش می یابد، ممکن است تهران این پیشنهاد ریاض را به عنوان تلاشی ظاهری برای نشان دادن کاهش تولید، رد کند.

با این‌که ایران متعهد شده است که تولید نفت خود را به چهار میلیون بشکه در روز برساند، اما تولید این کشور در سه ماه گذشته حدود سه میلیون و ۶٠٠ هزار بشکه در روز ثابت باقی مانده است و این موضوع نشان می دهد که دستیابی به این هدف، بدون سرمایه گذاری‌های بیشتر در این صنعت، دشوار باشد.

اما این مسئله مورد توجه است که تولید روزانه ریاض از ماه ژوئن به دلیل تقاضای تابستانی نفت با افزایش قابل توجه ای روبرو شد و به رقم بی سابقه ١٠ میلیون و ۶٧٠ هزار بشکه در ژوئیه و در ماه گذشته (اوت) نیز با اندکی کاهش به ١٠ میلیون و ۶٣٠ هزار بشکه رسید.

میانگین تولید نفت عربستان از ماه ژانویه تا مه نیز حدود ١٠ میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه در روز بوده است.

سعودی‌ها پیشتر با هرگونه گفت‌و‌گو درباره کاهش سطح تولید خود مخالفت کرده بودند.

نخستین زمزمه‌ها درباره وضع نشست الجزایر و پیش از انتشار خبر پیشنهاد عربستانی‌ها به ایران از خبرگزاری روسیا سگودنیا به گوش رسید.

کریل مولودتسف، معاون وزیر انرژی روسیه روز پنجشنبه (یکم مهرماه) به خبرنگاران گفت: وزارت انرژی روسیه انتظار دارد، نشست ٢٨ سپتامبر (هفتم مهرماه) تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک در الجزایر برای تثبیت بازار جهانی نفت سودمند باشد.

الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه گفت: قیمت نفت در بازارهای جهانی با توجه به کاهش ذخایر نفت آمریکا و کم شدن ارزش دلار، در حال افزایش است

انتظار می رود در نشست مشورتی اوپک در الجزیره موضوع محدود کردن افزایش تولید نفت بررسی شود، این در حالی است که مسکو تا پیش از جریان سقوط آزاد قیمت نفت که در چهار سال گذشته از بیش ١٠٠ دلار تا حدود ٣٠ دلار برای هر بشکه پایین آمد، تمایلی به همکاری گسترده با اوپک در تنظیم بازارهای جهانی نداشت.

روسیه حضور خود را در نشست مشورتی اوپک مشروط به یکپارچگی اعضای این سازمان در تعیین سقف تولید نفت کرده است، 2 روز پس از اظهارنظر وزیر انرژی روسیه خبرگزاری ها گزارش دادند که، روسیه اعلام کرده است در صورتی در نشست غیر رسمی اعضای اوپک در الجزایر حضور می یابد که اعضای این سازمان بر تعیین سقف تولید نفت به اجماع رسیده باشند.

سه منبع آگاه روسی اعلام کردند نماینده این کشور قرار است در مجمع بین المللی انرژی که این هفته در الجزایر تشکیل می شود حضور یابد، اما وی ممکن است در نشست غیررسمی اوپک که چهارشنبه ٢٨ سپتامبر (هفتم مهر) در حاشیه این مجمع برگزار می‌شود شرکت نکند.

گفته می‌شود که نماینده مسکو ممکن است پیش از آغاز گفت‌وگوی غیررسمی اوپک، الجزیره را ترک کند. روسیه تنها زمانی در گفت‌وگوی تثبیت سطح تولید نفت حضور می‌یابد که اعضای اوپک، خود در مورد این موضوع به اجماع رسیده باشند.

آرکادی دوارکوویچ، معاون نخست وزیر روسیه گفته است: اگرچه دولت این کشور رسیدن به توافق در الجزایر را موضوعی محتمل می‌داند، اما هر یک از کشورهای شرکت‌کننده به دنبال منافع خود هستند که سبب پیچیده شدن گفت‌وگوها می‌شود.

پس از این سخنان مسئولان روسیه، جبار علی اللعیبی، وزیر نفت عراق که با تولید روزانه حدود چهار میلیون بشکه نفت خام، دومین تولید کننده عمده عضو اوپک پس از عربستان سعودی، به شمار می رود، نیز روز پنجشنبه (یکم مهر ماه) اعلام کرده بود که کشورش قصد دارد سهم خود را از تولید جهانی به چهار میلیون و ٧۵٠ هزار تا پنج میلیون بشکه در روز برساند. او در بیانیه خود تاکید کرد که بغداد از تعیین سقف تولید برای تقویت و بهبود قیمت‌های جهانی نفت در نشست مشورتی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در الجزیره، حمایت می کند هدف عراق حفط سهم خود در تولید جهانی نفت است.

وزیر انرژی الجزایر که چندی پیش مهمان زنگنه در تهران بود و اکنون به زودی خود میزبان نشست الجزیره است نیز در باره موفقیت نشست اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در این کشور، ابراز امیدواری کرد. نشست غیر رسمی اوپک که قرار است روز چهارشنبه آینده (هفتم مهر ماه) در الجزیره پایتخت الجزایر برگزار شود، باید به راه حل مثبتی برای تثبیت بازار نفت دست یابد، همه تلاش خود را برای موفقیت این نشست به کار خواهیم بست و باید در هر شرایطی به راه حل مثبتی دست یابیم. حضور تمامی کشورهای عضو اوپک در این نشست، نشانه خوبی به شمار می رود و به همین دلیل ما باید امیدوار باشیم.

وی گفت: مسکو با همکاری در توافق به منظور ایجاد ثبات در بازار موافق است و تمایل خود را به ایجاد ثبات در بازار اعلام کرده است

 وزیر انرژی الجزایر از ادامه تلاش‌های این کشور برای اجماع میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک به منظور تثبیت تولید نفت خام و نخستین گام برای جذب مازاد عرضه نفت با هدف تثبیت قیمت‎ نفت در سطح بیش از ۵٠ دلار برای هر بشکه خبر داد. 

آنچنان که رویترز گزارش داده است، سهیل بن محمد المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی نیز روز چهارشنبه (٣١ شهریورماه) اعلام کرد: نشست غیررسمی اوپک در الجزایر (پنجم تا هفتم مهر) بیش از آن‌که جنبه تصمیم گیری داشته باشد، مشورتی است، باید تا برگزاری نشست اعضای اوپک منتظر ماند و پیش از هر مسئله ای رایزنی و تبادل نظر کرد. 

وی ادامه داد: نباید پیش از نشست انتظارهای خود را در مسیر خاصی قرار دهیم؛ باید محتاط باشیم و تصمیم عجولانه‌ای نگیریم.

دبیر کل اوپک هم از تعهد ایران به دستیابی به توافق بر سر تثبیت بازار نفت میان کشورهای عضو و غیر عضو اوپک سخن گفته است.

وی در گفتگو با شبکه خبری بلومبرگ گفت: وزیر نفت و رئیس جمهوری اسلامی ایران به من اطمینان داده‌اند که ایران از هر اقدامی برای اجماع میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک حمایت می کند.

هر چند که همچنان تلاش می شود تا فضای نشست الجزایر تحت تاثیر حاشیه های سیاسی خاصی باشد، اما همکاری‌ها و اراده‌های جمعی بسیاری از کشورهای صادر کننده نفت عضو اوپک و غیر عضو اوپک بر ایجاد توافق‌های سازنده و راهگشا در قیمت و مقدار تولید نفت است. روند پیش رو و به‌کارگیری راهبردهای ویژه در وزارت نفت در دیدار با دبیرکل اوپک و وزیر انرژی الجزایر در چند هفته گذشته، نوید بخش رویکرد تازه و مطلوب تری برای وضع صادرات نفت ایران است.

گروه پژوهش شانا