به گزارش شانا، در حالی که تولید نفت ایران با افزایش 400 هزار بشکه ای، در طی سالهای 1380 تا پایان 1386 از 3 میلیون و 706 هزار بشکه در روز به 4 میلیون و 104 هزار بشکه در روز افزایش یافت، اما بعد از سال 1386 شاهد کاهش روز افزون تولید نفت ایران بودیم.
تولید نفت ایران با کاهش 200 هزار بشکه ای، در سالهای 1386 تا پایان سال 1390 از 4 میلیون و 104 هزار بشکه در روز به 3 میلیون و 904 هزار بشکه در روز کاهش یافت.
همچنین در طی سالهای 1380 تا 1386 با افزایش 413 هزار بشکه ای در صادرات خالص نفت ایران ( بدون سوآپ) روبرو شدیم. اما در طی سالهای 1386 تا پایان 1390 روند صادرات نفت ایران سیر نزولی به خود گرفت و با کاهش 269 هزار بشکه ای از 2 میلیون و 489 هزار بشکه در روز به 2 میلیون و 220 هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد.
در اینجا سهم صادرات نفت خام از تولید نفت که در سالهای 1380 تا 1386 از 56.2 درصد به 60.66 درصد افزایش پیدا کرده بود، دوباره در سالهای 1386 تا 1390 به 56.88 درصد کاهش پیدا کرد.
در بخش سوآپ نفت هم روند مشابهی تکرار شد. شرکت نفت ایران متعهد بود که به ازای نفت خام وارداتی از کشورهای همسایه شمالی (قزاقستان، روسیه و ترکمنستان) که از سال 1387 شروع شده و برای خوراک پالایشگاه تهران و تبریز تخصیص داده می شود، تقریبا به همان میزان نفت خام به حساب کشورهای مذکور به عنوان ” صادرات به ازای سوآپ” صادر کند.
سوآپ نفت خام توسط ایران که در سالهای 1380 تا پایان 1385 از 5452 بشکه در روز به 127 هزار و 616 بشکه در روز افزایش یافته است، پس از این و در سالهای 1386 تا 1390 به 3479 بشکه در روز کاهش پیدا می کند.
سالهای 1389 و 1390 اوج کاهش سوآپ نفت توسط ایران است به نوعی که سوآپ نفت خام به یکباره از 88 هزار و 274 بشکه در روز در سال 1388 به 22 هزار و 384 بشکه در روز در سال 1389 و سپس به 3479 بشکه در روز در سال 1390 کاهش نشان می دهد.
کاهش 200 هزار بشکه ای در تولید روزانه نفت ایران در سالهای 1386 تا 1390 و افت 124 هزار بشکه ای در سوآپ روزانه نفت خام در سال 1385 در حالی صورت گرفته است که در سالهای 1386 تا 1390 تولید فرآورده های نفتی کشور به دلیل افزایش مصرف داخلی با افزایش 101 هزار بشکه در روز از یک میلیون و 602 هزار بشکه در روز به یک میلیون و 703 هزار بشکه در روز افزایش نشان می دهد.
لازم به ذکر است که در این مدت و در سالهای 1386 تا پایان 1390 خالص صادرات نفت خام ایران نیز با کاهش 269 هزار بشکه در روز از 2 میلیون و 489 هزار بشکه در روز به 2 میلیون و 220 هزار بشکه در روز کاهش نشان می دهد.
ضمنا باید توجه کنیم که صادرات فرآورده های نفتی هم از حدود 274 هزار بشکه در روز در سال 1385 به 243 هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
کاهش تولید و صادرات و سوآپ نفت ایران در سالهای 1386 تا 1390 در حالی اتفاق افتاده است که تحریم فروش نفت ایران از اول جولای 2012 میلادی ( 11 تیر 1391) توسط 27 کشور عضو اتحادیه اروپا آغاز شد و پیش از این، فروش نفت ایران با مانعی روبرو نبود و سوئیفت هم همچنان نسبت به نقل و انتقال دلارهای نفتی ایران اقدام می کرد.
ناگفته نماند که تحریم نفتی ایران در حالی از سوی اروپایی ها انجام شد که با موافقت آمریکا 20 کشور بزرگ وارد کننده نفت ایران شامل هند، چین، سنگاپور، سریلانکا، ژاپن، تایوان، آفریقای جنوبی ، ترکیه و کره جنوبی از طرح تحریم نفت خام ایران معاف بودند.
سئوال بزرگ در اینجا این است که چرا تولید، صادرات و سوآپ نفت ایران در حالی که در سالهای 1380 تا 1386 با روندی صعودی روبرو بود از سال 1386 تا 1390 به یکباره و بدون موانع بین المللی فروش، روند نزولی به خود گرفته است.
منابع:
ترازنامه هیدروکربوری سال 1390
ترازنامه هیدروکربوری سال 1386
اطلاعات حمل و نقل و انرژی کشور سال 90
