منطقه هشت عملیات انتقال گاز ایران به‌عنوان یکی از مناطق عملیاتی مهم، فعالیت خود را در سال ۱۳۶۹ و به عنوان یک واحد مستقل زیر نظر مدیریت عملیات پالایش و انتقال به‌طور رسمی آغاز به کار کرده است.
به‌منظور افزایش سهم گاز طبیعی در سبد انرژی کشور و جایگزینی انرژی پاک برای به حداقل رساندن مصرف سوخت فسیلی، حفظ محیط زیست و حذف آلاینده‌ها، توسعه خطوط انتقال در محدوده زیر پوشش منطقه هشت شامل ۶ استان در شمال و شمال غرب کشور، با سرعت فزاینده‌ای توسعه یافته است.
برای افزایش بازده انتقال گاز طبیعی، پایبندی به تعهدات سازمانی و تأمین سوخت مشتریان، اعم از خانگی، صنایع و نیروگاه‌ها، ۹ تأسیسات تقویت فشار گاز در شهرهای آستارا، اردبیل، سراب، تبریز، مرند، مرگَنلَر، تکاب، هشترود و زنجان به اقتضای تقاضا تأسیس و راه‌اندازی شده است.
این منطقه با برخورداری از ۳۳ واحد توربوکمپرسور و ۳ واحد الکتروکمپرسور که برای نخستین بار در کشور به‌کار گرفته شده است، حدود ۱۴ درصد کل گاز کشور را انتقال می‌دهد.
از سویی به‌منظور افزایش ضریب ایمنی انتقال گاز و حضور به‌موقع نیروهای عملیاتی در شرایط اضطراری، ۶ مرکز بهره‌برداری در شهرهای، تبریز، ارومیه، اردبیل، قَره ضیاءالدین، میانه و بوکان و همچنین ۱۳۲ ایستگاه کنترل خوردگی و ۲۷۰ ایستگاه شیر بین‌راهی خودکار در سطح منطقه راه‌اندازی شده است.
این منطقه با برخورداری از چهار ایستگاه اندازه‌گیری و صادرات گاز، دروازه اصلی صادرات گاز کشور است به‌طوری که گاز ایران را از طریق ایستگاه بازرگان به ترکیه و از طریق ایستگاه نوردوز به‌صورت تهاتر به ارمنستان صادر می‌کند و در قالب طرح سوآپ، گاز جمهوری آذربایجان را از آستارا وارد و از طریق ایستگاه جلفا به منطقه نخجوان صادر می‌کند.
زیر پوشش قرار دادن استان‌های سردسیر و سخت‌گذر کشور، واقع شدن در سرشاخه‌های مصرف با حداقل مسافت یک هزار کیلومتری با مبادی تولید، زیر پوشش قرار دادن پایانه‌های صادرات گاز اصلی کشور، برخورداری از ظرفیت صادرات گاز به اروپای غربی و توسعه عملیاتی صادرات گاز به اروپا و درآمدزایی ارزی برای کشور از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد منطقه هشت عملیات انتقال گاز است.
مشروح گفت‌وگوی شانا با یدالله بایبوردی، مدیر منطقه هشت عملیات انتقال گاز ایران را در ادامه بخوانید.
****
تحقق ۸۹ درصدی برنامه‌های نگهداری و تعمیرات
یدالله بایبوردی با اشاره به عملکرد پارسال منطقه هشت عملیات انتقال گاز، گفت: مقدار گاز انتقالی از این منطقه در سال ۹۸ برای مصارف خانگی، نیروگاه‌ها، صنایع و صادرات، افزون بر ۲۸ میلیارد مترمکعب بوده که از این مقدار، بالغ بر ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز به شرکت‌های گاز استان‌های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل، گیلان، زنجان و کردستان تحویل شده است.
وی از تحقق ۸۹ درصدی برنامه‌های نگهداری و تعمیرات این منطقه در سال ۹۸ خبر داد و افزود: به‌کارگیری و پیاده‌سازی نظام مدیریت راهبردی تحقق ۸۹ درصدی اهداف و برنامه‌های این منطقه را در بخش نگهداری و تعمیرات در سال ۹۸ امکان‌پذیر ساخت.
مدیر منطقه ۸ عملیات انتقال گاز اظهار کرد: این منطقه با افزایش بازده در زمینه انتقال ایمن، پاک و پایدار گاز طبیعی، با ۱۳ کیلومتر تعویض کلاس، ۱۴ مورد عملیات هات‌تپ، افزایش ۱۰۳ کیلومتر خطوط لوله انتقال گاز، تحقق ۸۲ درصدی پیشرفت پروژه‌های عمرانی و سرمایه‌ای، عملکرد مناسبی را در طول سال ۹۸ از خود به نمایش گذاشت.
اجرای ۱۴ مورد عملیات انشعاب گرم
بایبوردی تصریح کرد: افزون بر این فعالیت‌ها، ترمیم پوشش خط لوله ۳۰ اینچ چلوند- تبریز، تعمیر و تعویض پوشش خط لوله ۱۶ اینچ جلفا به طول ۲۰ کیلومتر به‌صورت پیوسته و پراکنده، عایق‌کاری لوله‌های ۳۰ اینچ تعویض کلاس، ترمیم پوشش خط لوله ۴۸ اینچ نیک‌پی- میانه به طول ۶.۵ کیلومتر از دیگر اقدام‌های انجام‌شده در بخش عملیات خطوط لوله این منطقه است.
وی همچنین از اجرای ۱۴ مورد عملیات انشعاب گرم در سایزهای مختلف در سال ۹۸ خبر داد و گفت: با توجه به ضرورت انجام عملیات انشعاب‌گیری در خطوط مختلف محدوده تحت پوشش این منطقه، سه مورد از این عملیات به‌منظور اخذ انشعاب از لاین‌های مختلف، هفت مورد برای دیافت پاور سامانه LBV و بقیه عملیات نیز به‌منظور دریافت پاور سامانه GOV انجام شده است.
قابلیت اطمینان صددرصدی تأسیسات
مدیر منطقه هشت عملیات انتقال گاز همچنین با اشاره به قابلیت اطمینان ۹۹.۸۸ درصدی تأسیسات تقویت فشار گاز در سال ۹۸، اظهار کرد: این منطقه برای انتقال ایمن، پاک و پایدار گاز طبیعی موفق شد در طول ۱۲ ماه پارسال، با افزایش ۸ درصدی ساعات کارکرد توربین تأسیسات، نشت‌یابی ۴۲۳۳ کیلومتری خطوط لوله، ولتاژگیری ۷۹۰۸ کیلومتری و همچنین تعویض پوشش ۳۴۲۲۸ مترمربع، قابلیت اطمینان ۹۹.۸۸ درصدی تأسیسات تقویت فشار گاز را رقم بزند و عملکرد مناسبی از خود به نمایش بگذارد.
بایبوردی افزود: تعهد و مسئولیت‌پذیری کارکنان منطقه هشت عملیات انتقال گاز در به ثمر رساندن اهداف و برنامه‌ها، نقشی بسزا داشته و افزون بر این فعالیت‌ها، تعمیرات ۶۰۰۰ ساعته توربین گاز و ۳۰۰۰ ساعته کمپرسور گاز واحد ۳ تأسیسات تقویت فشار گاز تکاب، تعمیرات ۸۰۰۰ ساعته توربین گاز واحد ۲ تأسیسات تقویت فشار گاز مرگنلر و نصب و راه‌اندازی توربین واحد ۳ تأسیسات تقویت فشار گاز سراب در واحد ۳ چلوند نیز جزو برنامه‌های تعمیراتی انجام‌شده در ایستگاه‌هاست.
وی نصب سیستم آنتی آیسینگ واحد یک تأسیسات تقویت فشار گاز مرگنلر و واحد یک تأسیسات هشترود، نصب روتور جدید توربین واحد ۳ تأسیسات مرند، اجرای پروژه ارتقای سیستم میترینگ تأسیسات اندازه‌گیری گاز جلفا، بروسکوپی لاینرهای محفظه احتراق توربین‌های زاریای تأسیسات تکاب و تعمیرات ۴۸۰۰۰ ساعته کمپرسور گاز واحد ۲ تأسیسات تقویت فشار گاز زنجان را نیز از جمله اقدام‌های مهم انجام‌شده در این دوره اعلام کرد.
مدیر منطقه هشت عملیات انتقال گاز اظهار کرد: تزریق گاز خط ۵۶ اینچ دهگلان – میاندوآب (فاز دوم) به طول ۵۱ کیلومتر و خط ۱۶ اینچ جدیدالاحداث تقویتی اهر – ورزقان به طول ۳۴ کیلومتر، خط جدید ۱۰ اینچ ماکو به طول ۱۱.۹۲۹ کیلومتر، خط جدیدالاحداث ۸ اینچ نیروگاه گلبرق ماکو به طول ۵ کیلومتر، اجرای عملیات نصب غلاف تقویتی اسلیو نوع (ب) بر روی نقاط معیوب خط ۴۰ اینچ تکاب – ابراهیم‌آباد به تعداد پنج مورد، اجرای پروژه تعمیق خط ۳۰ اینچ ابراهیم‌آباد – ارومیه با کانال آب در حال احداث تعویض ولوهای ۷ و ۸ تأسیسات تقویت فشار گاز مرند نیز از اقدام‌های انجام‌شده در بخش عملیات خطوط لوله است.
برنامه‌های تعمیراتی منطقه ۸ عملیات انتقال گاز در سال ۹۹
بایبوردی در ادامه درباره برنامه‌های تعمیراتی منطقه هشت عملیات انتقال گاز در سال ۹۹، گفت: تعویض کلاس خط ۳۰ اینچ اردبیل – سراب در محدوده روستای صومعه به طول یک کیلومتر، تعویض پوشش نقاط باقیمانده خط ۱۶ اینچ جلفا به طول ۱۳۷۰ متر، تعویض پوشش خط ۸ اینچ هادی شهر به طول ۵۹۰ متر، تعویض پوشش خط ۴۸ اینچ زنجان – تبریز به طول ۳۵۲ متر از کیلومتر ۲۸۲ الی ۲۹۵ به‌صورت پراکنده، تعویض پوشش خط ۳۰ اینچ چلوند – تبریز به طول ۱۸۲۲ متر از کیلومتر ۱۴۳ تا ۱۷۲ به‌صورت پراکنده، بررسی ۸۰۰ کیلومتر وضعیت حفاظت کاتدی و خوردگی خارجی خطوط لوله به روش دس‌سی‌وی‌جی و تعمیرات گیربکس الکتروکمپرسور واحد۶ تأسیسات تبریز از جمله این برنامه‌هاست.
وی اصلاح صاعقه‌گیرهای تأسیسات مرند، مرگنلر و بازرگان، تعمیرات ۳۲۰۰۰ ساعته توربین گاز واحد یک و پنج تأسیسات مرند و واحد یک و سه تأسیسات مرگنلر، نصب سیستم آنتی‌آیسینگ واحد دو، سه و چهار تأسیسات مرگنلر و اجرای پروژه تیوب کیلینینگ تأسیسات بازرگان را از دیگر برنامه‌های منطقه ۸ عملیات انتقال گاز ایران دانست.
ضرورت پیشبرد برنامه‌ها متناسب با پروتکل‌های سلامت
مدیر منطقه هشت عملیات انتقال گاز با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور، بر انطباق برنامه‌های تعمیرات و بازرسی سالانه متناسب با پروتکل‌های سلامت در برابر کرونا و رعایت فاصله‌گذاری هوشمند در جهت انجام به‌موقع برنامه‌ها در تأسیسات منطقه تأکید کرد.
بایبوردی گفت: کارهای ما با توجه به برنامه مدون و ابلاغی ستاد در زمان‌های تعریف‌شده و بر اساس بودجه‌های عمرانی در حال اجرا هستند یا اجرایی خواهند شد.
روزآمد کردن تجهیزات و نرم‌افزارهای کاربردی
وی در پاسخ به این پرسش که تاکنون در حوزه روزآمد کردن تجهیزات و نرم‌افزارهای کاربردی منطقه چه فعالیت‌هایی انجام شده است، گفت: استقرار و تکمیل ماژول‌های نرم‌افزار نگهداری و تعمیرات IPCMMS و ادامه اخذ اطلاعات پایه بخش‌ها از متولیان اطلاعات، ادامه پروژه‌های مقاوم‌سازی لرزه‌ای در بخش ارتقای ضریب مهندسی و ایمنی به‌صورت اجرایی و ادامه مطالعات مرحله دوم تأسیسات باقیمانده، داخلی سازی قطعات مکانیکی، برقی و ابزار دقیقی و به‌روزآوری دانش فنی با استفاده از دانش داخلی و تشکیل نمایشگاه و کارگروه خودکفایی در جهت عرضه این نیاز به سازندگان داخلی، تعریف پروژه و پیگیری روزآمدن کردن تجهیزات اندازه‌گیری در مبادی صادراتی از جمله ایستگاه بازرگان، سفارش ساخت داخل پره‌های توربین‌های سایکلون بر اساس دانش روز و انجام آنالیزهای روغن و ارتعاش‌ها برای پایش مستمر وضع تجهیزات دوار و کاهش صدمات احتمالی از جمله اقدام‌ها در این زمینه است.
افزایش همکاری با دانش‌بنیان‌ها و تربیت مشاوران فنی
مدیر منطقه هشت عملیات انتقال گاز با اشاره به همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری، اظهار کرد: این منطقه حسب نیازهای فنی و تخصصی موردنیاز در بخش‌های مختلف و باوجود تحریم‌های ناعادلانه، برنامه همکاری با مراکز دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان را در نظر گرفته و با برگزاری جلسات حضوری و برنامه‌های بازدید استادان و صاحبان فن این مراکز و حضور در نمایشگاه‌های تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین تشکیل نشست‌هایی منظم پژوهش و کمیته خودکفایی در این مسیر اقدام‌هایی را انجام داده است.
بایبوردی ادامه داد: با حضور در نمایشگاه نوآوری استان در دو سال اخیر و نخستین نمایشگاه چالش‌ها و نیازهای صنایع و سازمان‌های استان در خرداد سال ۱۳۹۸ و برپایی غرفه اختصاصی، نیازهای بخش‌های مختلف فنی و تدارکاتی به شرکت‌های حاضر در همایش و نمایشگاه عرضه شد.
وی اظهار کرد: افزون بر این، به‌منظور استفاده از توان و دانش این شرکت‌ها، جلسات مورد درخواست آنها در اسرع وقت برای ارائه توانمندیشان هماهنگ شد که ماحصل این اقدام‌ها به ساخت روتور، بردها و قطعات مختلف الکترونیکی توسط آنها و همچنین تربیت مشاوران فنی و افزایش دانش این شرکت‌ها انجامید.
