هیدروژن آبی چقدر سبز است؟

به گزارش شانا به نقل از مدیریت امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، رابرت هاوارت (Robert Howarth) از دانشگاه کرنل و مارک جیکوبسون (Mark Jacobson) از دانشگاه استنفورد در مقاله‌ای این پرسش را مطرح کردند که هیدروژن آبی چقدر سبز است؟ آنان نخستین افرادی هستند که کل یا «چرخه حیات» انتشار گازهای گلخانه‌ای از هیدروژن آبی را بررسی کردند. محققان از بررسی  خود  نتیجه گرفتند که ما به هیچ‌وجه نمی‌توانیم هیدروژن آبی را «سبز» در نظر بگیریم.

این مقاله نشان می‌دهد که انتشارات مربوط به تولید هیدروژن آبی از گاز در واقع بیشتر از انتشار ناشی از سوزاندن مستقیم گاز یا زغال‌سنگ است، این موضوع به‌دلیل انرژی اضافی قابل توجهی است که برای فرآیندهای تولید هیدروژن و جذب و ذخیره کربن مورد نیاز است.

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، صنعت هیدروژن منبع مهمی از آلودگی اقلیم در سطح جهان، با حدود ۸۰۳ میلیون تن  انتشار دی‌اکسیدکربن در سال است. این مقدار، معادل انتشار سالانه کشورهای انگلستان و اندونزی است. این حجم از انتشار گاز گلخانه‌ای از صنعت تولید هیدروژن به این دلیل است که تاحدودی همه هیدروژن تولیدی و مورد استفاده کنونی از طریق  سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود (هیدروژن «خاکستری» از گاز یا «قهوه‌ای» از زغال‌سنگ).

هیدروژن «آبی» شامل تولید هیدروژن از زغال‌سنگ یا گاز به همراه به‌کارگیری فناوری جذب و ذخیره کربن است، هیدروژن «سبز» با استفاده از فرآیندی به نام الکترولیز با استفاده از انرژی تجدیدپذیر تولید می‌شود.

آقای هاوارت گفت: در حالی که هیدروژن آبی اغلب به‌عنوان یک راه‌حل اقلیمی معرفی می‌شود، متأسفانه انتشارات آن بسیار زیاد است. وی افزود: هیدروژن آبی، فرآیندی خوب، مدرن و مانند راهی برای آینده انرژی ما به نظر می‌رسد، اما این‌گونه نیست.

در استرالیا، هیدروژن آبی از سوی صنعت گاز و دولت فدرال به‌عنوان راه‌حل فناوری پاک استفاده می‌شود. دامیان دایور (Damian Dywer)، معاون اجرایی انجمن صنعت نفت و گاز استرالیا (APPEA)، هیدروژن را فرصتی عظیم برای استرالیا برای سرعت بخشیدن به انتقال به اقتصاد کربن کمتر توصیف کرده است.

صنعت گاز استفاده گسترده از هیدروژن در ذخیره برق، خطوط لوله گاز و حمل‌ونقل را ترویج می‌کند، اگرچه کارشناسان معتقدند دیگر راه‌حل‌ها نظیر باتری، وسایل و خودروهای برقی کارآمد در بیشتر موارد ارزان‌تر و بهتر هستند.

آنگوس تیلور (Angus Taylor)، وزیر انرژی استرالیا، از آژانس انرژی‌های تجدیدپذیر این کشور می‌خواهد از پروژه‌های هیدروژن آبی به‌عنوان «نسل بعدی فناوری کم انتشار» حمایت کند، اما گرگ بورن (Greg Bourne)، رئیس سابق ARENA این سیاست را «گامی واپس گرا» توصیف کرد که برای «تقویت سوخت‌های فسیلی با استفاده از پول مالیات‌دهندگان» طراحی شده است.

 در هر حال، مقاله هاوارت و جیکوبسن می‌گوید «هیچ داده‌ای ارائه نشده است» که ادعاهای صنعت مبنی بر انتشار کم کربن در فرآیند تولید هیدروژن آبی را نشان دهد.

مقاله آنان نشان داد که حتی در مقایسه با تولید هیدروژن خاکستری (بدون فناوری CCS)، کاهش مقدار انتشار در فرآیند هیدروژن آبی اندک و ۹ تا ۱۲ درصد است، حتی اگر نویسندگان مقاله بهترین مورد تولید هیدروژن آبی را که در آن فناوری جذب کربن به‌واقع کار کند، قادر به جذب و ذخیره گازهای گلخانه‌ای به‌طور نامحدود باشد.

در واقع، آنها  یادآوری می‌کنند، «هیچ تجربه‌ای در مقیاس تجاری» برای فناوری جذب و ذخیره‌سازی کربن وجود ندارد و در مواردی که از آن استفاده می‌شود، بیشتر برای بهبود بازیابی نفت یا ازدیاد برداشت از مخازن نفت است.

مقاله منتشرشده در نشریه Energy Science & Engineering نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۱، فقط دو تأسیسات هیدروژن آبی در مقیاس تجاری در جهان وجود دارد. یکی از سوی شرکت شل (Shell) در آلبرتا و دیگری از سوی شرکت Air Products در تگزاس اداره می‌شود.