به گزارش شانا، در فاصله سالهای 1999 تا 2000 میلادی نیز با هدف مطالعه جامع در بخش ایرانی خزر کنسرسیومی متشکل از سه شرکت صاحب نام شل، لاسمو و وبا اویل (Veba oil) با همکاری نفت خزر تشکیل شد که در نتیجه آن یک گروه تحت عنوان گروه مطالعاتی خزر جنوبی Sought Caspian Study Group) SCSG) شروع بکار کرد و مهمترین دستاورد آن معرفی ناحیه عمیق بخش ایرانی دریای خزر بعنوان منطقه دارای پتانسیل بود.
یکی از اهداف گروه SCSG پی بردن به این مسئله بود که آیا می توان در بخش ایرانی خزر انتظار وجود سیستم نفتی (شامل سنگ منشاء، سنگ مخزن و پوش سنگ) داشت یا خیر که با بررسیهای انجام شده پاسخ این سوال مثبت تشخیص داده شد و در طول 22 ماه، 10 هزار کیلومتر اطلاعات لرزه‌ای دو بعدی برداشت شد.
این گروه مطالعاتی همچنین اطلاعات مربوط به 26 چاه حفاری شده در کشورهای آذربایجان و ترکمنستان را بررسی کردند و ارتباط میان سازندهای موجود در چاه های مختلف این کشورها و چاه های حفر شده در ایران را مقایسه کردند. همچنین مطالعه ژئو‌شیمیایی نشتهای نفتی و بررسی همخوانی میان این نشتها و سنگ منشاهای موجود در کشورهای مجاور از دیگر فعالیتهای این گروه بود.
در نهایت با انجام مطالعات زمین‌شناسی و ژئو‌فیزیک،86 ساختار زمین‌شناسی در دریای خزر کشف شد که 46 ساختار آن از وضعیت بهتری برخوردار بودند، از میان آنها نیز هشت ساختار منتخب در اولویت مطالعات جامع برای اکتشاف و تولید قرار گرفتند. در همین راستا از بهمن ماه سال 1388 عملیات حفاری روی یکی از همین هشت بلوک اولویت‌دار انجام شد که نتیجه آن کشف میدان هیدروکربوری سردار جنگل در آبهای عمیق دریای کاسپین بود.
وجود مخاطرات زمین شناسی، معضل کار در آبهای عمیق
این اکتشافات، زمانی اهمیتی دوچندان می یابد که به وجود مخاطرات زمین‌شناسی از جمله جریانهای موجود در کف بستر دریا، وجود آبهای پرفشار کم عمق، سیستم گسلی پیچیده و فعال، گازهای کم عمق و سرعت رسوبگذاری بسیار بالا که سبب تولید لایه‌های با فشار سازندی بحرانی و غیر‌عادی می‌شود به عنوان معضلات کار در حوضه آب های عمیق توجه کنیم.
نبود چاه و یا میدانهای نفتی مجاور به منظور انجام عمل تطابق (corrolation) مهمترین چالش کار زمین‌شناسان عملیاتی در بخش ایرانی حوضه خزر است.
برای شناخت تشکیلات زمین‌شناسی و یا سازندها و نیز مخازن هیدروکربوری از شباهتهای موجود بین چاه در حال حفاری با چاه های مجاور که معمولاً فاصله ای حدود 500 متر تا حدود 2 کیلومتر در اکثر حوضه‌ها دارند، استفاده می شود؛ این در حالی است که نزدیکترین میدانی که اطلاعات خوبی از آن موجود است (میدان شاه دنیز کشور آذربایجان) تقریباً 170 کیلومتر با میدان سردار جنگل فاصله دارد که این امر ریسک عملیات زمین شناسی را افزایش می دهد.
مدلسازی برای دستیابی به اطلاعات هواشناسی خزر
به این ترتیب، از آنجا که تعیین محیط دریا بعنوان اصلی ترین ورودی طراحی در سازه های دریایی مطرح است و مدلسازی محیط دریای خزر با استفاده از گوی اقیانوس شناسی ایران-آستارا که تنها گوی اقیانوس شناسی مستقر در آبهای عمیق منطقه است، انجام می شود.
این اقدام در سال گذشته در مدیریت مهندسی و ساخت شرکت نفت خزر تعریف شد، چراکه بواسطه آن، مرجع اطلاعاتی بسیار ارزشمندی برای شرکت نفت خزر و دیگر ارگانهای مرتبط فراهم می کند؛ همچنین به دلیل نیاز به اطلاعات دقیقتر آب و هوایی دریای خزر در اعماق بیشتر که از طریق سازمان هواشناسی نیز در دسترس نیست، پروژه خرید گوی دوم اقیانوس شناسی نیز تعریف شده و در مرحله تصویب اعتبار قرار گرفته است.
همچنین نظارت بر نگهداشت و راهبری سکو و شناورهای پشتیبانی و اجرای پروژه های مرتبط با آن شامل، پروژه مدیریت نگهداری و تعمیرات ناوگان نفت خزر با هدف استانداردسازی سیستم نگهداری و تعمیرات ناوگان نفت خزر و بدلیل محدودیتهای متعدد موجود در دریای خزر و نیز در جهت هماهنگی با الزامات بین المللی برای حفظ سازه ها در دریا و نیز صیانت از سرمایه های ملی، پروژه ای تحت عنوان پیاده سازی سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات بر روی ناوگان نفت خزر تعریف شد و پس از تهیه شرح خدمات و انتخاب مشاور، در دست اجرا قرار گرفت.
پیاده سازی سیستم مدیریت ایمنی و امنیتی ناوگان نفت خزر
از سوی دیگر، پروژه مدیریت ایمنی و امنیتی نیز در راستای اجرای الزامات بین المللی در زمینه پیاده سازی سیستم مدیریت ایمنی و امنیتی ناوگان نفت خزر تعریف و مراحل تدوین مستندات و اجرایی شدن سیستم تحت نظارت شرکت نفت خزر اجرایی شد.
مکانیابی اراضی توسعه نفت خزر از دیگر فعالیتهای انجام شده بوده است، بطوریکه حسب دستور وزارت نفت در سال 1383، بررسی مطالعات مکانیابی در غرب سواحل دریای خزر توسط مشاور ذیصلاح و با معیار های مشخص (20معیار) انجام و نهایتا حدود 300 هکتار زمین در شهرستان رودسر انتخاب شد و مراحل تحصیل و مطالعات اجرایی آن با وجود عدم اولویت دادن به پروژه، طبق طرح غربالگری در سال 92 و 93، در دست اقدام است.
تکمیل ناوگان و تأمین شناورهای پشتیبانی عملیات حفاری شامل یک فروند شناور جستجو و نجات، 2 فروند شناور چند منظوره، 2 فروند شناور آلاینده روب و یک فروند شناور نفر بر تندرو میز در مدیریت مهندسی و ساخت شرکت نفت خزر انجام شد و به منظور چگونگی تأمین شناورهای فوق و طراحی آن مطابق مشخصات فنی مورد نیاز، مطالعات جامعی انجام و گزینه های خرید، ساخت و اجاره مطرح شد؛ در این زمینه پس از بررسی مجدد و طرح موضوع و تصویب اعتبار آن در هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران، با ساخت شناورها موافقت شد.
تدوین اهداف کیفی و کمی 20 ساله شرکت نفت خزر
واحد برنامه ریزی و کنترل طرحهای شرکت نفت خزر، اهداف کمی و کیفی برنامه 20 ساله این شرکت را پس از برقراری تعامل سازنده با مدیریتهای مختلف نفت خزر تدوین کرده است.
این برنامه 20 ساله که تدوین آن از مدتها پیش آغاز شده بود، اهداف کمی و کیفی شرکت نفت خزر را در بازه زمانی 1391 تا 1410 در برمی گیرد؛ واحد برنامه ریزی و کنتری طرحهای شرکت نفت خزر ویرایش اول و دوم برنامه راهبردی این شرکت را نیز تدوین کرده است که مشتمل بر چشم انداز، مأموریتها، اهداف کلان، ارزشهای کلیدی، استراتژیها و اهداف بلندمدت و میان مدت و کوتاه مدت فرایندهای شرکت می شود.
بکارگیری فناوریهای پیشرفته عملیات در آبهای عمیق
امور پژوهش و فناوری شرکت نفت خزر نیز طرحهای مهمی را از سال گذشته در دستور کار خود قرار داد که انتقال و بکارگیری فناوریهای پیشرفته عملیات در آب عمیق با هدف بازنگری اقدامها و استفاده از تجربه های گذشته در طراحی و ساخت تجهیزات آتی از جمله آنهاست.
همچنین این واحد، طرح مطالعات اکتشاف، توسعه و تولید میادین حوضه دریای خزر و سه استان ساحلی را در برنامه داشت که بر مبنای این طرح برای دستیابی به فناوریهای مورد نیاز و انجام مطالعات پشتیبان برای انجام عملیات اکتشاف، توسعه و تولید در آبهای عمیق برنامه ریزی شده است.
طرح مقابله با بحرانهای احتمالی و نشت آلاینده های نفتی نیز با هدف کسب آمادگی برای مقابله با بحران احتمالی و انتشار آلودگی نفتی در دست اقدام است و نقشه راهی نیز تحت عنوان نقشه راه اکتساب فن آوریهای اکتشاف عملیات در آبهای عمیق در این واحد تدوین شده است.
