آینده صنعت نفت با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید

به گزارش شانا، در زمان روی کار آمدن دولت نهم به دلیل تحریمها و برخی مسائل داخلی، کنار گذاشتن مدیران لایق و بی تدبیری در مدیریت منابع کشور و… وضعی نامطلوب در صنعت نفت ایجاد شد که در نهایت تضعیف نهاد مدیریت، انزوا و یا در حاشیه قرار گرفتن برخی مدیران کاردان را شاهد بودیم.
علاوه بر این، کاهش ظرفیت تولید نفت و کاهش سهم ایران در بازار جهانی، بدهی بیش از 32 میلیارد دلاری صنعت نفت را به بانک مرکزی و صندوق ذخیره ارزی، ایجاد کرد و  افزایش نیافتن ظرفیت تولید گاز، نابسامانی در طرحهای توسعه میدان گازی پارس جنوبی، سرعت بسیار کم و توقف در توسعه بسیاری از میدانهای مشترک نفتی، در کنار مطالبات بلوکه شده به میزان 4.35 میلیارد دلار بابت فروش نفت خام و میعانات گازی، بلاتکلیفی در طرحهای بزرگ پالایشی، خصوصی سازی بدون نظام مشخص و در اصل رهاسازی پالایشگاهها را به ارمغان آورد که باید آن را از دیگر چالشهایی برشمرد که بیژن زنگنه را بعد از قرار گرفتن در پست وزارت نفت با سختی های فراوانی  روبرو کرد.
هر چند مشکلات بیشتر از اینهاست!.
زنگنه در کوتاه زمان باید با همه مشکلاتی که در بالا به آن اشاره شد دست و پنجه نرم می کرد و وضع آشفته صنعت نفت را به حالتی قابل تحمل تر در می آورد.
در این زمینه وزیر نفت با بازگرداندن مدیران کارآمدی که با جفاکاری از عرصه رانده شده بودند و گماردن آنها در مراکز حساس و تصمیم گیرنده نفت، ابتدا سعی کرد تا نهاد مدیریت را بر مدار درست خود بنشاند و مدیران کاردان را از حاشیه به متن بازگرداند.
در مراحل بعد کار او سر و سامان دادن به قراردادهای معطل مانده نفتی، بازپس گرفتن مطالبات وزارت نفت، اصلاح قراردادهای نفتی برای جذاب کردن آن در جهت ورود سرمایه گذاران داخلی و خارجی، روشن کردن تکلیف  میادین مشترک نفت و گاز که همسایگان ما بیشتر از ما از آنها  برداشت می کنند، حذف رانت خوراک گازی، حذف آلاینده های سوختی از بنزین و توزیع بنزین پاک و … بود که یک به یک در حال اجرا شدن است.
کارهای زیادی از 24 مرداد ماه امسال در وزارت نفت انجام شده و کارهای بسیاری باید انجام شود. کارهای مدیران قبلی باید تکمیل شود و کارهایی که متوقف شده بود باید دوباره به روال درست آن باز گردد.
در این بین توسعه و گسترش همکاری‌ها با همسایگان در خصوص بهره‌برداری از میادین مشترک، اولویت تخصیص منابع مالی به بهره‌برداری از این میادین و اولویت برنامه اکتشاف در مناطق مرزی اعم از خشکی و دریایی از جمله مهمترین سیاستهای کلان و راهبردهای مدون وزارت نفت به منظور افزایش تولید نفت و گاز از منابع مشترک است.
به گفته منصور معظمی،  معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکروبوری وزارت نفت، با توجه به ساختارها و میادینی که تاکنون کشف شده، جمهوری اسلامی ایران مجموعاً در 22 میدان با 6 کشور عراق، عربستان، قطر، امارات متحده عربی، عمان و ترکمنستان سهیم است. از این میان، سهم کشور عراق 8 میدان، عربستان 5 میدان، قطر 3 میدان، امارات متحده عربی 4 میدان و عمان و ترکمنستان هر کدام یک میدان است.
فریدونی رئیس کمیته نفت و گاز کمیسیون انرژی مجلس  در گفتگو با  ایلنا تولید رقبای ما را از میادین مشترک نفتی  یک میلیون و 171 هزار بشکه در روز و تولید گاز توسط همسایگان در میادین مشترک را 560 میلیون متر مکعب در روز عنوان کرده است و می گوید: ما عقب هستیم. کشورهای همسایه با برنامه‌های توسعه‌ای در صدد هستند تولید نفت خود را به 4 میلیون بشکه در روز برسانند.
صنعت نفت ایران به دلیل طرحهای گسترده توسعه ای و نگهداشت تولید و جلوگیری از برداشت بیشتر کشورهای همسایه از منابع نفت و گاز در میدانهای مشترک نیازمند تامین هر چه سریعتر منابع مالی، سرمایه، تکنولوژی روز، دانش فنی، ابزار و تجهیزات و بازارهایی برای فروش است.
برابر برخی مطالعات انجام شده ، نیاز سالانه صنعت نفت کشور چیزی بالغ بر 50 میلیارد دلار در سال برآورد می شود و این سرمایه چیزی نیست که بتوان تنها آن را از داخل تامین کرد و نیازمند ورود هر چه سریعتر سرمایه های خارجی است.
تجربه هم نشان داده است که اقتصاد داخلی امکان فراهم آوردن این حجم از سرمایه را نداشته و نمی تواند در رسیدن به اهداف چشم انداز توسعه صنعت نفت کفایت لازم را داشته باشد.
دکتر حسین عبده تبریزی عضوشورای عالی بورس در پاسخ به این سئوال که آیا در شرایط فعلی توان تامین مالی ۴٠ میلیاردی پروژه را در صنعت نفت وگاز داریم می گوید: “خیر. متاسفانه وضع اقتصادی به گونه ای نیست که بتوان چنین کرد و بانکهای ما معوقه های فراوانی دارند، نظام بانکی ما امسال سرجمع توانسته است ۵٠ هزار میلیارد تومان وام بدهد و قطعا قادر به تامین مالی ۴٠ میلیارد دلار پروژه نیست.
سالهایی که پول داشتیم و به اصطلاح بچه حاجی به حساب می آمدیم! بدون هیچ برنامه ریزی خرج می کردیم و پولی هم به حساب ذخیره ارزی منتقل نمی کردیم، نتیجه این می شود که امروز هم که پولی نداریم حساب ذخیره ارزی هم خالی است.
در شرایط فعلی نیاز جدی داریم تا از منابع خارجی برای تامین مالی پروژه های نفت وگازمان بهره ببریم، بنابراین امیدواریم تیم سیاست خارجی ایران بتواند مشکل تحریمها را به نحو مناسبی حل کند”.
در این زمینه وزیر نفت در همایش بررسی قراردادهای نفتی، می گوید:” تحریم‌ها رفتنی است و در هر شرایطی ما وظیفه داریم برای صیانت از نفت از همه تلاشهای داخلی و ملی استفاده کنیم. باید قراردادهایی را طراحی کنیم که جذاب‌تر از کشورهای همسایه باشد. مشکل ما در توسعه صنعت نفت فقط کمبود منابع مالی نیست و ما تنها به دنبال جذب سرمایه نیستیم، از این رو باید علاوه بر جذب منابع مالی به دنبال ورود تکنولوژی و فنآوری و مدیریت پیشرفته به داخل کشور باشیم. در ساختار جدید توجه به ضروریات یک امر کاملا بدیهی است و باید در شکل قراردادهای جدید به میادین مشترک و میادین داخلی توجه کنیم که البته اولویت با میادین مشترک است”.
چنان که ملاحظه می شود، امید به بهبود شرایط در صنعت نفت روز به روز بیشتر می شود. اما در این بین هستند کسانی که کارهای مهمی را که در مدت کوتاه 6 ماه گذشته در صنعت نفت انجام شده است نادیده می گیرند.
انصاف نیست که با اخبار غلط، کارهای بزرگی را که انجام شده است نادیده بگیریم و از آینده روشن صنعت نفت تصویری تاریک ترسیم کنیم!