آمونیاک: ترکیب شیمیایی، خواص و کاربردها
آمونیاک با فرمول شیمیایی NH3، ترکیبی از نیتروژن و هیدروژن است. این ماده گازی بی‌رنگ با بوی تند و زننده است که در طبیعت به طور طبیعی در خاک و در بدن انسان و موجودات دیگر یافت می‌شود.
خواص شیمیایی و فیزیکی آمونیاک:
- فرمول شیمیایی: NH3
- شکل ظاهری: گاز بی‌رنگ
- بو: تند و زننده
- نقطه جوش: -33.34 درجه سانتی‌گراد
- نقطه ذوب: -77.73 درجه سانتی‌گراد
- حلالیت: به راحتی در آب حل می‌شود و محلول هیدروکسید آمونیوم را تشکیل می‌دهد.
- قابلیت اشتعال: به شدت قابل اشتعال نیست.
- خاصیت قلیایی: آمونیاک یک باز ضعیف است و می‌تواند با اسیدها واکنش دهد و نمک‌های آمونیوم را تشکیل دهد.
کاربردهای آمونیاک:
- کود شیمیایی: حدود 80% از آمونیاک تولیدی در جهان به عنوان کود شیمیایی برای تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاهان استفاده می‌شود.
- تولید مواد شیمیایی: آمونیاک ماده اولیه مهمی برای تولید بسیاری از مواد شیمیایی از جمله اسید نیتریک، اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم است.
- تولید مواد منفجره: از آمونیاک در تولید مواد منفجره مانند تری نیتروتولوئن (TNT) و نیتروگلیسیرین استفاده می‌شود.
- صنعت نساجی: آمونیاک در صنعت نساجی برای تولید الیاف مصنوعی مانند نایلون و ابریشم مصنوعی استفاده می‌شود.
- تصفیه آب: آمونیاک در تصفیه آب برای حذف کلر و سایر مواد شیمیایی از آب استفاده می‌شود.
- سوخت: آمونیاک می‌تواند به عنوان سوخت در موتورهای احتراق داخلی و سلول‌های سوختی استفاده شود.
خطرات آمونیاک:
- سمیت: آمونیاک یک ماده سمی است و استنشاق آن می‌تواند باعث تحریک ریه‌ها، سرفه، تنگی نفس و حتی مرگ شود.
- قابلیت اشتعال: آمونیاک به شدت قابل اشتعال نیست، اما در صورت مخلوط شدن با هوا می‌تواند انفجاری باشد.
- خورندگی: آمونیاک می‌تواند فلزات و برخی مواد دیگر را خورده کند.
احتیاط‌های لازم در هنگام استفاده از آمونیاک:
- استفاده از تجهیزات ایمنی: هنگام کار با آمونیاک باید از عینک، دستکش و ماسک استفاده کرد.
- تهویه مناسب: محل کار با آمونیاک باید تهویه مناسب داشته باشد.
- دور نگه داشتن از منابع گرما: آمونیاک باید دور از منابع گرما و شعله نگهداری شود.
آمونیاک یک ماده شیمیایی مهم با کاربردهای فراوان است. با این حال، این ماده می‌تواند خطرناک باشد و باید با احتیاط از آن استفاده کرد.
آمونیاک یک ترکیب شیمیایی با فرمول NH3 است. این گازی بی‌رنگ با بوی تند است. آمونیاک پرمصرف‌ترین ماده شیمیایی در جهان است.
کاربردهای صنعتی آمونیاک عبارتند از:
1. کود
بیشترین کاربرد آمونیاک در تولید کود است. نیتروژن یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است و آمونیاک منبع خوبی از نیتروژن است. کودهای آمونیوم به صورت تجاری به شکل مایع و جامد در دسترس هستند.
2. تولید مواد شیمیایی
آمونیاک ماده اولیه بسیاری از مواد شیمیایی دیگر از جمله اسید نیتریک، اوره و سولفات آمونیوم است. اسید نیتریک در تولید کود، مواد منفجره و مواد پلاستیکی استفاده می‌شود. اوره یک کود نیتروژنه است. سولفات آمونیوم نیز یک کود است و همچنین در تولید مواد نساجی استفاده می‌شود.
3. تصفیه آب
