در میان میدان‌های مشترک غرب کارون، میدان یاران شمالی به لحاظ حجم ذخایر نفت درجا کوچکترین میدان به شمار می رود؛ اما کوچک بودن این میدان سبب نشد که وزارت نفت طرح توسعه آن را از اولویتهای خود خارج کند؛ توسعه این میدان از همان ابتدای دولت یازدهم در اولویت بود و فردا شاهد بهره بره برداری رسمی برداشت 30 هزار بشکه نفت خام از این میدان هستیم.
میدان یادآوران با ذخایر درجای 34 میلیارد بشکه نفت خام، آزادگان شمالی 5.6 میلیارد بشکه نفت خام، آزادگان جنوبی 25.34 میلیارد بشکه نفت خام و یاران شمالی و جنوبی با 2 میلیارد بشکه در حوزه نفتی غرب کارون قرار دارند؛ از میدان‌های مشترک نفتی ایران با عراق به شمار می آیند.
میدان نفتی یاران که با میدان مجنون در عراق مشترک است در سال 1388 شمسی کشف شد، اما توسعه آن با تحریم‌های سختگیرانه علیه صنعت نفت ایران همزمان شد، به همین دلیل بنا بر این شد این میدان با توان شرکت‌های داخلی توسعه یابد؛ میدان یاران هم به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است.
امضای قرارداد در سال 90
موافقتنامه اصولی (HOA) طرح توسعه میدان یاران شمالی ابتدا آذرماه 1390 میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پرشیا امضا شد و سپس این موافقتنامه به قرارداد بیع متقابل بدل شد.
شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، کارفرمای توسعه این میدان نفتی به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران، با استفاده از منابع داخلی خود توسعه این پروژه را برعهده گرفت.
بر اساس قرارداد امضا شده که میان شرکت متن و شرکت نفت و گاز پرشیا امضا شد، در فاز نخست توسعه، برداشت نفت از یاران شمالی باید به 30 هزار بشکه در روز برسد؛ API نفت تولیدی هم 16 تا 18 برآورد و ضریب برداشت آن هم 6 درصد اعلام شد.
از آنجا که شرکت نفت و گاز پرشیا، نخستین تجربه خود را در قالب پیمانکار اصلی توسعه یک میدان مشترک بر عهده داشت، تولید زودهنگام از میدان هم در برنامه گنجانده شد تا پیش از بهره‌برداری از فاز نخست میدان، برداشت نفت از آن آغاز شود؛ مشترک بودن میدان مهمترین دلیل گرفتن این تصمیم بود.
تولید 1.4 میلیون بشکه نفت از یاران شمالی
از همان ابتدا برنامه‌ریزی‌ها برای توسعه میدان انجام شد و همکاری خوبی میان کارفرما (شرکت متن) و پیمانکار (شرکت پرشیا) وجود داشت، اگرچه پروژه در ابتدا مقداری تاخیر داشت و در ادامه راه هم به دلیل تحریم‌ها، مشکلات فراوانی در نقل و انتقال پول و کالا به وجود آمد، با این حال یاران شمالی نسبت به پروژه‌های غرب کارون در دولت یازدهم پیشرفت خوبی داشت و حتی در مواردی هم از برنامه جلوتر بود.
آرش باقرزاده، مجری طرح توسعه یاران شمالی، معتقد است که طرح توسعه این میدان از نظر زمان و سرعت حفاری در غرب کارون رکورد دار است.
تصحیح روش‌های حفاری، همکاری مجریان پروژه‌های آزادگان شمالی، جنوبی و یادآوران در تامین برخی از کالاهای مورد نیاز این پروژه سبب شد تا زمان حفاری هر چاه از حدود 300 روز به حدود 80 روز کاهش یابد؛ این موضوع یک موفقیت برای پیمانکاران محسوب می‌شود.
باقرزاده می گوید: سعی کردیم با توجه به مرزی بودن و اهمیت تسریع فرآیند توسعه میدان، خود را در کنار و نه در مقابل پیمانکار قرار دهیم و تا حد ممکن از بوروکراسی‌های اداری بکاهیم.
به این ترتیب از بهمن ماه 1391 برداشت نفت به صورت محدود از یاران شمالی شروع شد؛ تا این که در آبان ماه 1395 فاز نخست پروژه با هدف برداشت 30 هزار بشکه نفت با حفاری 20 حلقه چاه وارد مرحله عملی شد.
تاکنون یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت به صورت تجمعی از یاران شمالی برداشت شده است.
سهم 72 درصدی سازندگان داخلی در یاران شمالی
بیش از 70 درصد از کالاهای تامین شده در اجرای این پروژه از سازندگان داخلی تامین شده است و تنها کالاهایی از خارج خریداری شده که توان تولید آنها در داخل وجود نداشت.
حدود هزار و 400 نفر در طرح توسعه یاران شمالی فعالیت کردند که 87 درصد از این افراد بومی منطقه بودند؛ موضوعی که وزارت نفت طی سال‌های اخیر تلاش کرده بیش از گذشته بر آن تمرکز کند و به موازات توسعه میدان، سبب اشتغالزایی مردم منطقه شود.
برداشت 30 هزار بشکه ای از یاران شمالی در حالی آغاز شده است که سه شنبه (13 مهرماه) نخستین موافقتنامه اصولی (HOA) در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پرشیا برای توسعه میدان یاران امضا شد.
انتظار می رود در ماههای آینده شاهد اجرایی شدن این قرارداد باشیم تا عقب ماندگی ایران در برداشت از میدان‌های مشترک با عراق در مجنون جبران شود؛ خط قرمزی که وزارت نفت از آن کوتاه نمی آید؛ زیرا این مسئله با منافع ملی و رفاه مردم ایران گره خورده است.
