پارس جنوبی، اولویت صنعت نفت
با روی کار آمدن دولت یازدهم و ورود شیخ الوزرای کابینه تدبیر و امید به وزارت نفت، برنامه ریزی برای بررسی مجدد، اولویت بندی و بهره برداری هر چه سریعتر از فازهای پارس جنوبی در دستور کار قرار گرفت و امروز با برداشته شدن گامهای نهایی در بهره برداری یکی از بزرگترین منابع گازی جهان، به حقیقت پیوستن وعده های زنگنه بیش از هر چیز، بیانگر مدیریت صحیح وزارت نفت بر ثروتهای بین نسلی است.
پروژه ای منحصر به فرد به نام فاز 12
فاز ١٢ پارس جنوبی، بزرگترین پروژه توسعه‌ای پارس جنوبی از نظر حجم کار، میزان سرمایه‌گذاری و تولید محسوب می شود که با بهره‌برداری کامل آن، روزانه سه میلیارد فوت مکعب گاز ترش (معادل ٧۵ میلیون مترمکعب گاز شیرین) به شبکه سراسری تزریق می‌شود؛ در این فاز همچنین ١٢٠ هزار بشکه میعانات گازی و ٧۵٠ تن گوگرد برای صادرات تولید می شود.
این فاز با توجه به سرمایه گذاری هفت تا هشت میلیارد دلاری و برنامه ریزی برای حفاری بیش از ۴۵ حلقه چاه به ارزش ٢ میلیارد دلار، از منحصر به فردترین پروژه های نفت و گاز در خاورمیانه است. در بیان اهمیت این میدان همین بس که با به مدار تولید پیوستن این پروژه عظیم صنعتی، علاوه بر توسعه سهم گاز ایران از بزرگترین میدان گازی جهان، تولید ناخالص ملی کشور سه درصد افزایش می یابد که تحولی اساسی در اقتصاد ملی را در پی خواهد داشت.
موقعیت جغرافیایی
فاز 12 میدان گازی پارس جنوبی با مساحتی در حدود 205 کیلومتر مربع، روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در عمق حدود ٣٠٠٠ متری کف خلیج فارس و در ١٠۵ کیلومتری سواحل ایران قرار گرفته است، این فاز با برخورداری از ذخایر درجای معادل 600 میلیارد مترمکعب گاز حدود 5 درصد از ذخایر میدان گازی پارس جنوبی را به خود اختصاص داده است.
ایران در حال حاضر روزانه بیش از ٣٠٠ میلیون متر مکعب گاز از این میدان مشترک برداشت می کند؛ این در حالی است که قطر، ١۶ فاز پارس جنوبی را به مرحله تولید رسانده و چیزی حدود ٢ برابر ایران از این میدان مشترک تولید می کند. وزارت نفت قصد دارد تولید گاز طبیعی خود را از این گنج ملی دست کم تا ٢ سال آینده و با راه اندازی ٢۴ فاز به روزانه ٨٠٠ میلیون مترمکعب برساند.
ایرانی ترین فاز پارس جنوبی
طرح توسعه فاز 12 میدان گازی پارس جنوبی از نظر حجم عملیات و میزان سرمایه‌گذاری، عظیمترین طرح تاریخ صنعت نفت ایران و یکی از بزرگترین طرحهای تولید گاز جهان در سالهای اخیر است.
بهره‌برداری از این طرح نتیجه تلاش بی وقفه مدیران، مهندسان، متخصصان، کارشناسان و تکنیسینهای داخلی است و به گفته مهندس زنگنه، وزیر نفت فاز 12 میدان گازی پارس جنوبی ایرانیترین فاز این میدان مشترک گازی است؛ زیرا طراحی، مهندسی، تامین کالا، ساخت و راه اندازی آن به طور کامل از سوی متخصصان ایرانی انجام شده است. انجام بیش از 145 میلیون نفر ساعت کار مستقیم در بخشهای مختلف این پروژه و تحقق 66 درصدی استفاده از تجهیزات ساخت داخل در اجرای این پروژه، تاییدی بر این مدعاست.
از مهمترین مزایای گاز طبیعی تولیدی فاز 12، می توان به تامین نیازهای فزاینده داخلی به گاز طبیعی، کاهش وابستگی کشور به گاز طبیعی وارداتی، زمینه‌سازی برای توسعه سهم و حضور ایران دربازارهای منطقه‌ای گاز طبیعی و جایگزینی گاز طبیعی به عنوان پاکترین سوخت فسیلی با سوخت مایع مصرفی در نیروگاهها و بخشهای صنعتی برای مقابله با چالشهای زیست محیطی کلانشهرهای کشور بویژه آلودگی هوا، اشاره کرد.
از دیگر دستاوردهای اجرای این فاز می توان به بهره‌گیری از نیروهای صنعت نفت با هدف نگهداشت و آموزش سرمایه‌های انسانی به عنوان ارزشمند‌ترین دارایی شرکت ملی نفت ایران، اشاره کرد.
پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان، ۴٠ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی و حدود ۵۰ میلیارد بشکه میعانات گازی در خود ذخیره کرده است.
ثبت رکوردهای جدید در فاز 12
از مهمترین رکوردهایی که پیمانکاران در اجرای این پروژه به آن دست یافته‌اند، می‌توان به ساخت کمپهای مسکونی کارگری و مدیریتی با ظرفیت بیش از ١٨ هزار نفر، ثبت رکورد ۶۴,٧ میلیون نفر ساعت کار بدون حادثه، رکورد تزریق گاز شیرین از ردیف ۵ شیرین سازی در کمتر از ٢۴ ساعت پس از نخستین دریافت گاز ترش، ثبت رکورد زمانی ۵.٢ روز برای حفاری مقطع ٢۴ اینچ در چاه SPD١٢C-٠١، حفاری طولانی‌ترین چاه پارس جنوبی به عمق ۵.٣١١ متر (چاه SPD١٢B-٠٩) و ثبت رکورد طولانی ترین لوله‌گذاری به طول ۴.١۴۶ و با زاویه ۶٠ درجه اشاره کرد.
مصرف روزانه ١۵ هزار مترمکعب آب، ١٠٠ مگاوات برق، پردازش ٣٢ هزار سیگنال فرآیندی، وجود سازه های فلزی، تجهیزات، سه میلیون اینچ قطر لوله، هزار و ٢٠٠ کیلومتر کابل کشی و ۴٠٠ هزار تن بتن ریزی از جمله دیگر ویژگیهای فاز ١٢ است.
گامهای نهایی تا افتتاح رسمی
تمرکز وزیر نفت برای توسعه فازهای پارس جنوبی از جمله دلایل به نتیجه رسیدن این هدفگذاری بود، بعد از گذشت هشت سال، سرانجام فاز ١٢ پارس جنوبی که در حال حاضر ١٠ درصد از گاز مصرفی کشور را تولید می‌کند؛ گامهای نهایی رسیدن به بهره برداری را طی می کند.
فاز ١٢ پارس جنوبی معادل سه فاز استاندارد است که با افتتاح آن روزانه ٣ هزار میلیون فوت مکعب گاز ترش استخراج و شیرین می‌شود. ضمن این‌که روزانه ١٢٠ هزار بشکه میعانات گازی (معادل بیش از ٣۴ میلیون بشکه در سال) و ٧۵٠ تن گوگرد جامد گرانول شده تولید می شود.
همچنین براساس برآوردهای انجام شده، بازگشت کل میزان سرمایه‌گذاری طرح در کمتر از ٣ سال از زمان بهره‌برداری محقق می شود. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با راه اندازی هر فاز پارس جنوبی یک درصد به تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران افزوده می شود؛ این در حالی است که با راه‌اندازی فاز ١٢ بیش از سه درصد به تولید ناخالص داخلی افزوده می شود. فاز ١٢ پارس جنوبی برای افتتاح آماده است و هم اکنون شرح کار اولیه برای تولید فاز ١٢ پارس جنوبی انجام شده و با همکاری شرکت نفت وگاز پارس بهره برداری از این فاز نیز صورت گرفته است.
درآمد زایی ١,۶ میلیارد دلاری در فاز١٢
تا به امروز در فاز ١٢ پارس جنوبی ٧,٣ میلیارد دلار هزینه شده است، از اواخر پارسال تاکنون این فاز در مجموع ١.۶ میلیارد دلار درآمد زایی داشته است.
با احتساب ١٣ سنت برای هر مترمکعب و ۶٠ دلار برای هر بشکه میعانات گازی تولید شده در فاز ١٢ پارس جنوبی، این فاز روزانه ١٧ میلیون دلار درآمد زایی برای کشور به همراه خواهد داشت.
با افتتاح رسمی فاز ١٢ پارس جنوبی، روزانه بیش از ١٧.۵ میلیون دلار و سالانه ۶ میلیارد دلار درآمد برای کشور به دست می آید. مصرف روزانه ١۵ هزار مترمکعب آب، ١٠٠ مگاوات برق، پردازش ٣٢ هزار سیگنال فرآیندی، وجود سازه های فلزی، تجهیزات، سه میلیون اینچ قطر لوله، یکهزار و ٢٠٠ کیلومتر کابل کشی و ۴٠٠ هزار تن بتن ریزی از جمله ویژگیهای فاز ١٢ است.
۶٧ درصد از گاز تزریق شده از فاز ١٢ پارس جنوبی از سکوهای این فاز تولید شده است و ٣٣ درصد آنها نیز از فازهای ۶ تا ٨ تامین می شود. براساس برنامه ریزی انجام شده پالایشگاه خشکی باید روزانه ٧۵ میلیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری تزریق کند.
