دیروز؛ 27 فروردین ماه در تاریخ صنعت نفت به یادگار میماند. روزی که 6 فاز متعارف پارس جنوبی (فازهای 17 تا 21)، طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی و چهار طرح پتروشیمی شامل پتروشیمی انتخاب، واحد MEG پتروشیمی مروارید، فاز 2 پتروشیمی کاویان و پتروشیمی تخت جمشید پارس، در مجموع به ارزش حدود 20 میلیارد دلار با حضور رئیس جمهوری به بهرهبرداری رسید و کمی آنسوتر در غرب کارون و در همسایگی عراق، تولید روزانه نفت میدان مشترک آزادگان جنوبی از مرز 80 هزار بشکه گذشت.
*تلاش برای کاهش فاصله در تولید تجمعی: آمارها حاکیست، تولید روزانه گاز در میدان مشترک پارس جنوبی از حدود 280 میلیون متر مکعب در سال 92، به 575 میلیون مترمکعب افزایش یافته و تولید تجمعی ایران در این میدان به مرز هزار و 60 میلیارد متر مکعب رسیده است. آنطور که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ابراز امیدواری میکند، میتوانیم با کمی تلاش و شتاب در کارها، فاصله تولید تجمعی خود را تا قطر که برداشت هزار و 770 میلیارد متر مکعبی را نیز از گنبد شمالی پشت سر گذاشته است، کاهش دهیم.
*امید به ادامه مسیر توسعه در لایه نفتی: طلسم تولید نفت از لایه نفتی پارس جنوبی هم پس از گذشت سالها شکسته و امروز اگرچه بسیار دیر، اما با افتخار میتوان از آغاز تولید نفت در این میدان مشترک سخن گفت و خود را برای افزایش ظرفیت تولید به بیش از 35 هزار بشکه کنونی آماده کرد. به قول یکی از کارکنان طرح لایه نفتی، «رئیس جمهوری این مجوز را داد؛ وقتی در جریان ارتباط زنده با منطقه و افتتاح رسمی طرح ابراز امیدواری کرد که تولید نفت در این میدان تا 50 و حتی 60 هزار بشکه نیز افزایش یابد». این ابرازامیدواریِ رئیس دولت، امید به توسعه را در دل دلاورمردانی که روی شناور پالایشی کوروش روز را به شب می رسانند دو چندان کرده است.
*آزادگان جنوبی روی خط تولید: روند توسعه منحصر به پارس جنوبی نبوده و نیست. غرب کارون که آبان ماه سال 95 میزبان رئیس جمهوری بود تا بهرهبرداری از سه طرح توسعهای یاران شمالی، فاز نخست آزادگان شمالی و فاز نخست یادآوران را جشن بگیرد، آغاز تولید نفت از میدان مشترک آذر را نیز اواخر سال گذشته در کارنامهاش به ثبت رساند و دیروز (همزمان با بهرهبرداری از حدود 20 میلیارد دلار پروژه در عسلویه)، افزایش ظرفیت تولید روزانه میدان مشترک آزادگان جنوبی به بیش از 80 هزار بشکه را نیز تجربه کرد.
*روزهای بهتر در انتظار غرب کارون: بر اساس برنامهریزیهای صورت گرفته، قرار است برداشت از میادین غرب کارون تا پایان خردادماه امسال باز هم افزایش یابد. تولید در یاران جنوبی همین روزها کلید میخورد و تولید آزادگان جنوبی تا پایان بهار به 110 هزار بشکه در روز خواهد رسید. البته به گمانم تا زمانی که از کنار هورالعظیم عبور نکنیم و خیالمان از بابت سیراب بودنش آسوده نشود، افتخار ثبت این میزان تولید تکمیل نخواهد شد. وزیر نفت درست گفت: «ما به هورالعظیم آسیبی نرساندیم».
*توسعه ایرانی در انتظار فناوریهای روزآمد دنیا: پارس جنوبی و غرب کارون که مشترکا در نمایش توانمندی متخصصان ایرانی بی‌نظیر ظاهر شده‌اند، در حوزه قراردادهای جدید نفتی نیز از اهمیت ویژهای برخوردارند بطوریکه نخستین مناقصه نفتی ایران در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی با هدف تعیین تکلیف میدان مشترک آزادگان برگزار میشود و نخستین قرارداد نفتی نیز قرار است در قالب این مدل جدید برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی به امضا برسد.
*مسئولیت اجتماعی در قاب تولید و توسعه: گذشته از تولید نفت و گاز و برنامهریزی برای امضای قراردادهای جدید، وزارت نفت بستههای کاری مجزایی هم برای فعالیتهای CSR (مسئولیت اجتماعی) در پارس جنوبی و غرب کارون تعریف کرده و در تلاش است با بضاعت اندکی که دارد، از اجرای مسئولیتهای اجتماعی خود به ویژه در این دو منطقه غفلت نکند.
*پیشرفت طرحها به روایت آمار: بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، فاز ١٧ و ١٨ در شهریور ماه سال ٩٢ با ٧٨,۵٣ درصد پیشرفت به دولت یازدهم تحویل شده است؛ فاز ١٩ با ۶٧.٠٩ درصد پیشرفت و فازهای ٢٠ و ٢١ نیز با ۵١.٨٧ درصد پیشرفت به دولت یازدهم واگذار شده‌اند. همچنین این آمار نشان میدهد بیش از 50 درصد پیشرفت فاز نخست طرح توسعه میدان آزادگان شمالی، حدود 23 درصد پیشرفت فاز نخست طرح توسعه میدان یادآوران و بیش از 90 درصد پیشرفت طرح توسعه میدان یاران شمالی در دولت یازدهم حاصل شده است و میدان های آزادگان جنوبی و یاران جنوبی که در شهریورماه 92 بدون ثبت پیشرفتی تحویل این دولت شد، امروز به ترتیب درصد پیشرفتشان از مرز 30 و 80 درصد گذشته است. مراد از ذکر این اعداد و ارقام، قطعا دادخواهی برای این دولت و آن دولت نیست. وزیر نفت دیروز در مراسم بهره برداری از 6 فاز استاندارد پارس جنوبی به درستی اعلام کرد: «باید نگاه ملی داشت».
*یک بام و دو هوای منتقدان: اما برخی منتقدان همیشه در صحنه وزارت نفت دولت یازدهم، دیروز و امروز هم دست از تخریب برنداشتند و با اظهاراتی از جمله اینکه «وزیر نفت از دستاوردهای دولتهای قبل بهرهبرداری کرد»، گوشه ای دیگر از توانایی های خودشان در قلب واقعیت را نمایان کردند. جالب آن است، اینان همانهایی هستند که از اتفاق، بسیار سنگ دلسوزی برای کارکنان صنعت نفت را هم به سینه میزنند؛ اما حالا و تنها برای اینکه به دولت و وزیر نفت روی خوش نشان نداده باشند، حاضر شده‌اند حدود چهار سال تلاش و خدمت و دسترنج کارکنان نجیب این صنعت را نادیده بگیرند و به قولی، از آن سوی بام بیفتند تا صرفا اعلام کرده باشند دولت یازدهم، گُلی به سر صنعت نفت نزده است. بر آنان حرجی نیست. شاید هم حق دارند. شاید تمام این پروژهها در همان دولت قبل تکمیل و بهرهبرداری شد و ما بسان اصحاب کهف در خواب فرورفته بودیم. بر ما ببخشایند که دیر بیدار شدهایم و سکهها و نرخهای بازار این روزها را نمیشناسیم.
*قدردانی زنگنه از دولتهای گذشته: وزیر نفت دولت یازدهم دیروز از وزرای نفت و مدیران عامل پیشین شرکت ملی نفت ایران که هر یک به نوبه خود، سهمی در اعتلای میدان پارس جنوبی ایفا کردند، برای حضور در مراسم افتتاح رسما دعوت کرده بود و در غیابشان از آنها قدردانی کرد تا وقتی از انصاف و وجدان سخن میگوید، خود به آن آراسته باشد. زنگنه، افتخار امروز صنعت نفت را به مقام معظم رهبری، خانواده شهدا، ایثارگران و ملت شریف ایران تقدیم کرد و الحق و والانصاف نیز جز این روا نیست. امنیت و اقتدار امروز این سرزمین بیتردید ریشه در حمایت، تدبیر و عقلانیت رهبر فرزانه انقلاب دارد؛ این آب و خاک، آبادانی و رفاه امروز خود را وامدار خون پاک شهدا و دلهای داغدیده خانواده های معزز ایشان است و صنعت نفت چه امروز و چه دیروز، چه در این دولت و چه در دولتهای گذشته، اگر به نیکنامی و موفقیتی دست یافته، جز در سایه همت و تلاش کارکنان خدوم خود نبوده است.
قدر مسلم آن است که به همت کارکنان توانمند و نجیب صنعت نفت، پارس جنوبی به عنوان عظیمترین میدان مشترک گازی ایران و منطقه غرب کارون به عنوان بزرگترین منطقه مشترک نفتخیز کشور، این روزها حال خوبی دارند. مهم این است و همین کافیست.
نفتیها؛ دست مریزاد …
هانیه موحد
