رو در رو با وزیر نفت، دختری با صدای بلند و پرهیجان و در حالی که دستهایش را تکان می دهد، می گوید: «چرا جوون های این منطقه بیکارند، چرا فکری به حال بیکاری هویزه نمی کنید؟» وزیر نفت از او سنش را می پرسد.« 14 سالمه». زنگنه لبخندی می زند. همسن دختر من هستی. می گذارد تمام و کمال حرفهایش را بزند. انگار صدای او صدای همه افراد این منطقه است. «اگر بیکاری زیاد بشه، بی سوادی هم زیاد می‌شه.» وزیر نفت با آرامش به او گوش می دهد. «غصه نخور، چشم، چشم، چشم».
هوا گرمتر از آنی است که فکرش را می کردم. اهواز در اردیبهشت، مانند تهران در مردادماه است. بیژن زنگنه در فاصله یک هفته برای بار دوم راهی خوزستان شد. او در فاصله 9 ماه 4 بار به خوزستان سفر کرده است و از این نظر در بین همه وزرای نفت 20 سال اخیر رکورددار شده است. وزیر نفت برخلاف سفر همتایان پیش از خود، در سفر به خوزستان، علاوه بر سرکشی و بازدید از تاسیسات نفتی، بدون واسطه و بدون فاصله به میان مردم در مناطق حاشیه نشین اهواز می رود. ملاشیه و غیزانیه. با پای پیاده. در کنار آنها قدم می زند. به مسجدشان وارد می شود و یک به یک حرفها را می شنود. برخی کارها را از همان جا دستور فوری می دهد و برخی را قول می دهد. قولی مردانه و به سبک خودش. «کاری که نتوانم را قول نمی دهم. اما اگر قول میدهم به آن عمل می کنم».
سکانسی است از سفر آخر هفته گذشته وزیر نفت به اهواز، سوسنگرد و هویزه. بیکاری درد این روزهای جامعه است که هیچ کس منکر آن نیست، دردی که اگر دولت قبل به وعده اش عمل کرده بود تا حالا برچیده شده بود. وعده‌ای که روزگاری روزنامه کیهان به نقل از رئیس دولت دهم با تیتر درشت نوشته بود:« تا پایان دولت دهم بیکاری را ریشه کن می کنیم.» اما نشد که نشد.
ملاشیه، نخستین مقصد وزیر نفت در سفر به استان خوزستان است. جنوبیترین منطقه اهواز که در زمان جنگ تحمیلی، عراق به چند قدمی آن رسیده بود. وزیر نفت برای بار دوم از این منطقه بازدید کرده و به حرفهای مردم این منطقه گوش می دهد. غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان ارزش این موضوع را خوب متوجه می شود: «وزیری که بیشتر از همه برای کمک به مناطق محروم در استان خوزستان همکاری و همیاری کرده، مهندس زنگنه بوده است.» او می گوید: وزارت نفت در آبرسانی به منطقه غیزانیه کمک ویژه ای کرده است و2 درمانگاه بهزودی در این منطقه افتتاح خواهد شد. وزیر نفت اما در ملاشیه جوانان این منطقه را به حرفه آموزی دعوت می کند «با توجه به تاکید مقام معظم محوری بر توسعه فن محوری و یادگیری فنون، وزارت نفت در این زمینه و آموزش مهارتهای فنی و حرفه ای به فرزندان شما در آموزشگاه فنی و حرفه ای کمک خواهد کرد.»
سوسنگرد، مقصد بعدی است. شهری در دشت آزادگان. خاستگاه حماسه هایی تاریخی در دفاع مقدس. این شهر در زمان جنگ تحمیلی، برای مدتی به اشغال ارتش عراق درآمده بود. در سالهای پس از جنگ و با وجود کارهای عمرانی زیادی که در آنجا انجام شده هنوز مشکلات فراوانی وجود دارد و در صدر همه آنها، بیکاری. جوانان بومی جویای کارند و خود را برای کار کردن در پروژه های نفتی بیش از هر کسی محق می دانند. راست هم می گویند. زنگنه می گوید: «درست می گویید. باید اما کار یاد بگیرید. حرفه بلد باشید. کمک می کنم تا حرفه ای بیاموزید. اینطوری هیچ وقت بیکار نمی مانید. الان کسی یک جوشکار بیکار سراغ دارد؟ یک برقکار حرفه ای بیکار هست؟ یک مکانیک بیکار دیده اید؟ من کمک می کنم و قول می دهم تا آموزش حرفه ای ببینید تا هیچوقت بیکار نمانید.»
گام نخست برای کمک به توسعه شهرهای جنوبی کشور بی شک باید از سوی خود آنها برداشته شود. غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان در سفر شهریورماه 95، وزیر نفت به خوزستان گفته بود: «کسانی که مانع سرمایه گذاری در استان می شوند به عنوان مخالفان توسعه استان و بلکه کشور به شمار می آیند.» حضور وزیر نفت در سوسنگرد نخستین سفر یک وزیر نفت به این شهرستان در طول 40 سال گذشته است که فرماندار و نماینده هویزه و سوسنگرد آن را یادآوری می کنند. جوانان این شهر در یک جمله خواسته هایشان را از وزیر نفت مطالبه می کنند«امید را به جوانان این منطقه برگردانید.»
سالن فرمانداری هویزه مملو از نوجوانانی است که می خواهند آینده ایران را رقم بزنند، ساعت کمی از 11 گذشته بود که وزیر نفت وارد سالن شد، اینجا اما بیش از کار، دنبال کلاسهای کنکور هستند. کلاسهایی که با کمک وزارت نفت برای تقویت بنیه علمی 222 دانش آموز منطقه غرب کارون تشکیل شده و تاکنون 11 آزمون استاندارد برای آشنایی و آمادگی آنها در کنکور سراسری برگزار شده است. دانش آموزان از این کلاسها راضی اند و بابت آن از وزیر نفت قدردانی می کنند. زنگنه به آنها قول می دهد که اگر در رشته های همانند مدیریت، بازرگانی، اقتصاد و … با رتبه ممتاز در دانشگاه پذیرفته شوند، وزارت نفت هزینه تحصیل شان را پرداخت کند. تشویق نوجوانان نشان از رضایت آنان دارد. او می گوید:« همه کسانی که به کارآموزی می‌روند نگران شغل نباشند. تمام اعتراضهای شما را درباره اشتغال پذیرا هستم.» او به نگرانی جوانان این منطقه درباره هورالعظیم هم پاسخ می دهد: «هورالعظیم نباید خشک شود و حاضر نیستم زیر بار این بروم. خشک کردن هور یک جنایت است، با محیط زیست باید رفاقت کرد. هور العظیم مثل خلیج فارس برای ما مهم است.» هور مثل خلیج فارس برای ایران مهم است.
نشست وزیر نفت با مسئولان و شرکت‌کنندگان تقویت بنیه علمی دانش آموزان غرب کارون (هویزه، سوسنگرد و بستان) که به پایان می رسد، جمعیت به سمت وزیر نفت حرکت می کند. بسیاری از آنها دنبال کارند. فوری و با دستور مستقیم وزیر نفت. کار، کار، کار. دور وزیر، حلقه ای شکل می گیرد، نامه می دهند و دنبال کار هستند. زنگنه هم به حرفهای آنان با آرامش گوش می دهد. پیش از این نیز در سفرهایی که موفق شدم وزیر نفت را همراهی کنم چنین صحنه‌هایی را دیده بودم، مانند ملاشیه در شهریورماه 95.
اهواز و حضور در جمع صنعتگران خوزستانی، آخرین برنامه وزیر نفت در سفر دو روزه به اهواز است. صنعتگران دغدغه‌هایشان از جمله مشکلات بانکی، تجهیزات فرسوده، راندمان پایین صنایع در استان و … را مطرح می کنند و وزیر نفت هم پیشنهاد تشکیل کارگروه ویژه حمایت بیشتر از سازندگان تجهیزات نفت خوزستان را می دهد که مورد موافقت همه قرار می گیرد. این کارگروه قرار است از سوی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری با صنعتگران خوزستانی شکل بگیرد تا از طریق آن بتوان از سازندگان تجهیزات صنعت نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان برای ساخت قطعات مورد نیاز این صنعت حمایت بیشتری شود. وزیر نفت می گوید: هدف من کمک به شما (صنعتگران) است ولی این کمک باید در مسیری طبیعی و شفاف صورت بگیرد. سازندگان داخلی حاضر در جلسه البته در کنار همه خواستههایشان از حمایتهای شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب برای همکاری با سازندگان داخلی قدردانی کردند.
یک سفر دیگر با وزیر نفت به پایان می رسد، تمام طول پرواز و در شرایطی که کشور در فضای انتخاباتی قرار گرفته است به این فکر می کنم که حالا چطور رسانه های منتقد این سفر را انتخاباتی جلوه خواهند داد. انصاف که نباشد این اتهام زنی‌ها راحت انجام می شود. قول اشتغال پنج میلیونی و پرداخت یارانه بیکاری دلفریب است اما برای کسی کار نمی شود. مشکلات کشور با شعارهای توخالی برطرف نمی‌شود. نشده است. هیچ وقت نشده است. اما دیده ام که اگر واقعیات را در نظر بگیریم و یک گام کوچک و عملی برداریم حتما وضع مان بهتر می شود. نگرانم. جوانان ما در کورس انتخابات به این شعارها دل می بندند و وقتی می بینند این قولها عملی نمی شود ناامیدی بر آنها غلبه می کند و در نهایت کشور باید هزینه آن را بپردازد. هزینه سرخوردگی و ناامیدی برای کشور بسیار گران تمام می شود. مردم هم این را خوب می دانند و درک می کنند. بی جهت نبود که جوانی در سوسنگرد از وزیر نفت خواست که امید را به آنها بازگرداند. کشور را با شعار نمی توان اداره کرد، اگر می شد که تا پایان دولت دهم، مشکلات بیکاری حل شده بود. مردم ایران باهوشند و بارها در طول تاریخ نشان داده‌اند که در طوفان‌های سهمگین با امید و حرکت می توان نجات یافت. خوانده ایم. شنیده ایم. دیده ایم. زیسته ایم.
رویا خالقی
