به گزارش گروه پژوهش شانا، هفدهمین نشست سران جنبش غیر متعهدها (نم) که روزهای شنبه و یکشنبه 17 و 18 سپتامبر (٢٧ و ٢٨ شهریورماه) در جزیره مارگاریتا در ونزوئلا با دیدارهای حاشیه ای درباره تحولات قیمت و بازارهای جهانی نفت خام همراه شد.
در هفدهمین نشست، ریاست جنبش غیر متعهدها ازسوی دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا منتقل شد. ونزوئلایی که یکی از اعضای موسس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به شمار می آید، البته مسئله مهم دیگر، عضویت همه اعضای اوپک در جنبش غیرمتعهدهاست.
همانطور که پیش بینی می شد، آغازگر بحث‌های نفتی پیش از برگزاری رسمی اجلاس، وزیر نفت ونزوئلا بود. در همین باره رویترز از کاراکاس گزارش داد: الوخیو دل پینو، وزیر نفت ونزوئلا، روز جمعه (٢۶ شهریور ماه) گفته بود: این کشور از نشست هفته جاری جنبش غیرمتعهدها برای ملاقات با مقام‌های کشورهای تولید کننده نفت و جلب حمایت آن‌ها برای دستیابی به توافق جهانی در نشست اواخر ماه سپتامبر الجزایر، به منظور تقویت قیمت های نفت، استفاده خواهد کرد.
دل پینو به خبرنگاران گفته بود: ما به طور قطعی قصد داریم از این نشست که رهبران ١٢٠ کشور از جمله اعضای اوپک از حوزه خلیج فارس گرفته تا اکوادور در آن حضور دارند، برای دستیابی به اجماع استفاده کنیم. تمرکز ما، بر دستیابی به اتفاق نظر در الجزایر است و امیدواریم به توافق مهمی درباره تثبیت قیمت نفت و دستیابی به قیمت عادلانه برای نفت دست یابیم که همه کشورهای تولید کننده، خواهان آن هستند.
در همان ساعات، رافائل کوریا، رئیس جمهوری اکوادور، نیز پیش از ترک کیتو، پایتخت اکوادور، به مقصد جزیره مارگاریتا، با تائید برنامه مذاکرات سران کشورهای تولید کننده عمده نفت در حاشیه اجلاس غیر متعهدها گفته بود که نمایندگان این کشور، ایران، الجزایر، نیجریه و ونزوئلا در باره بازار جهانی نفت گفتوگو خواهند کرد.
کوریا به خبرنگاران گفته بود: قیمت های نفت همچنان روند نزولی دارد که به ما زیان وارد می کند. بنابراین قصد داریم در ملاقاتهای دوجانبه و چند جانبه در جزیره مارگاریتا میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که تولید کنندگان و صادر کنندگان عمده نفت هستند، در این زمینه مذاکره کنیم.
همانطور که جلسه‌ها و روال‌های رسمی و دیپلماتیک جنبش غیرمتعهدها مسیر خود را می پیمود و دیدارهای رسمی در جریان حقوقی خود حرکت می کرد، جلسه‌ها و دیدارهای دیگری نیز در حال انجام بود. یکی از مهمترین این دیدارها، گفتگوی روئسای پیشین و کنونی جنبش غیرمتعهدها دکتر روحانی و مادورو بود، در این دیدار هم بخشی از بحث ها به تحولات بازارهای جهانی نفت خام اختصاص یافت.
در این دیدار رئیس جمهوری اسلامی ایران با اشاره به موضوع کاهش طولانی مدت قیمت نفت و آثار آن بر اقتصاد بین‌المللی، گفت: ثبات بازار، قیمت عادلانه و نیز سهم منصفانه تولیدکنندگان نفت تضمین کننده منافع پایدار تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی است.
رئیس جمهوری ونزوئلا نیز در این دیدار با تاکید بر این که کاراکاس مصمم به توسعه همکاری‌ها با تهران در همه عرصه هاست، گفته بود: ایران و ونزوئلا فرصت‌های گسترده‌ای برای همکاری دارند و ما علاقمند به سرمایه گذاری مشترک در حوزه های صنعتی، زیربنایی و انرژی هستیم.
مادورو همچنین گفت: کشورهای تولیدکننده نفت از کاهش این کالا متضرر شده‌اند، از این رو باید با وحدت، برای تثبیت قیمت نفت تلاش کنیم.
در ادامه دیدار ها دکتر روحانی، روز (شنبه، ٢٧ شهریورماه) و در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در مارگاریتا ونزوئلا و در دیدار با رئیس جمهوری اکوادورگفته بود: به طور کامل آمادگی داریم تجربه‌های و توانمندی‌های خود را در حوزه های علمی، فناوری و انرژی در اختیار کشور دوست خود اکوادور قرار دهیم.
رئیس جمهوری با اشاره به نشست آینده تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک در الجزایر، گفت: بی ثباتی و کاهش قیمت نفت به ضرر همه کشورها و بویژه تولیدکنندگان نفت است و تهران از هر اقدامی در جهت ثبات بازار و بهبود قیمت نفت که مبتنی برعدالت، انصاف و رعایت سهمیه عادلانه برای کشورهای تولیدکننده نفت باشد، حمایت خواهد کرد.
رئیس جمهوری اکوادور نیز گفته بود: لغو تحریم‌های ناعادلانه، فرصتی برای گسترش بیش از پیش روابط ٢ کشور است که باید از آن بهره‌برداری کرد، عدالت در قیمت نفت ضروری است و همه کشورها باید برای موفقیت نشست یادشده تلاش کنند.
اما دیدارهای حاشیه ای به همین جا ختم نشد و دیپلماسی ایران در حوزه نفت و انرژی و در آستانه نشست الجزایر دیدارهای دیگری را رقم زد.
دیدار بعدی با وزیر امور خارجه کشور الجزایر بود که وزیر انرژی این کشور آفریقایی چندی پیش با بیژن نگنه در تهران دیدار و گفتگو کرد. دیداری که حکایت از حمایت و همکاری‌های نفتی الجزایر با ایران داشت.
در این دیدار رئیس جمهوری با اشاره به اجلاس آینده تولیدکنندگان نفت در الجزایر و با تاکید بر لزوم ایجاد ثبات در بازار نفت و قیمت عادلانه برای آن، گفته بود: امیدوارم با همکاری و تعامل نزدیک، گام‌های موثری همسو با تامین منافع جمعی برداشته شود، بی‌تردید در شرایط کنونی منطقه، تقویت رایزنی‌ها و همکاری نزدیک می‌تواند در حل و فصل مسائل تاثیرگذار باشد.
فرستاده ویژه رئیس جمهوری و وزیر امورخارجه الجزایر نیز در این دیدار ضمن انتقال پیام شفاهی رئیس جمهوری این کشور آفریقایی به دکتر روحانی، گفت: روابط و مناسبات ٢ کشور بر مبنای استقلال نظر بنا شده است و مصمم هستیم روابط برادرانه خود با تهران را بیش از پیش گسترش دهیم.تهران و الجزیره برای توسعه سطح روابط و همکاری‌های خود به نفع ٢ ملت و ملت‌های منطقه اراده جدی دارند و الجزایر می‌تواند دروازه حضور ایران در بازار آفریقا باشد.
دکتر روحانی در روز دوم نشست با عبدالقادر بن صالح، رئیس مجلس الجزایر تلاش برای موفقیت اجلاس آینده تولیدکنندگان نفت در الجزایر را مورد اشاره قرار داد و با تاکید بر لزوم ایجاد ثبات در بازار نفت و قیمت و تولید عادلانه برای آن، گفت: امیدوارم با همکاری و تعامل نزدیک، گام‌های موثری در این مورد و در جهت تامین منافع جمعی برداشته شود.
رئیس مجلس الجزایر نیز با اشاره به اجلاس کشورهای تولیدکننده نفت در الجزایر گفت: ایران می‌تواند در این اجلاس نقش بسیار موثری در توازن بازار نفت ایفا کند.
دکتر روحانی، همچنین با اوو مورالس، رئیس جمهوری بولیوی نیز دیدار داشت و برهمکاری های دو جانبه اقتصادی تاکید کرد.
مورالس نیز از دکتر روحانی برای شرکت در اجلاس آینده سران کشورهای عضو اوپک گازی که قرار است در ماه ژانویه سال ٢٠١٨ در کشورش برگزار شود، دعوت کرد.
همچنین ٢ طرف در این دیدار بر تلاش مشترک برای ثبات بازار نفت، قیمت عادلانه و سهم منصفانه، از جمله در اجلاس آینده تولیدکنندگان نفت در الجزایر تاکید کردند.
سخنان درباره مسئله نفت و نشست آتی الجزایر ادامه یافت و مادورو که اکنون در قامت ریاست جنبش عدم تعهد سخن می گفت، صحبت هایش اینگونه از رویترز مخابره شد: کشورهای تولید کننده نفت عضو و غیرعضو اوپک به توافقی در باره تثبیت سطح تولید، نزدیک شده‌اند و ممکن است توافق درباره ایجاد ثبات در بازارهای نفت، ماه جاری میلادی(سپتامبر)، اعلام شود.
البته محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، نیز روز یکشنبه (٢٨ شهریور ماه) در الجزایر، گفته بود که احتمال برگزاری نشست فوقالعاده اعضای این سازمان وجود دارد.
بارکیندو گفت: اعضای این نهاد در صورت دستیابی به اتفاق نظر در جریان نشست غیررسمی ماه جاری (سپتامبر) در الجزیره، ممکن است درخواست کنند نشست فوقالعاده ای برای بررسی قیمت های نفت برگزار شود.
این در حالی است که دبیرکل اوپک، روز شنبه (٢٧ شهریور ماه) پس از ورود به الجزایر گفته بود: نشست تولید کنندگان عضو و غیرعضو این نهاد در ماه جاری (سپتامبر) در الجزایر غیررسمی و برای مشاوره است و در آن تصمیم گیری نخواهد شد.
قرار است اجلاس غیر رسمی اوپک در حاشیه نشست مجمع بین المللی انرژی در تاریخ ٢۶ تا ٢٨ سپتامبر (پنجم تا هفتم مهر ماه) در الجزایر برگزار شود.
روند اظهار نظرها و دیدارهای رئیس جمهوری ایران به عنوان یکی از کشورهای تعین کننده در اوپک بر این واقعیت صحه می گذارد که نشست الجزایر زمینه‌ساز مذاکرات و دیدارهای ویژه ای برای تعیین میزان تولید و قیمت نفت خواهد بود. این مسئله آن‌گاه پررنگ تر می شود که بیشتر کشورهای عضو اوپک در حاشیه دیدارها و مصاحبه‌های خود در اجلاس هفدهم سران غیرمتعهدها بر استفاده از ظرفیت‌های اجلاس الجزایر برای بهبود شرایط قیمت نفت تاکید کرده اند. رایزنی های وزیر نفت در ایران و رئیس جمهوری در جزیره مارگاریتا، جزیره ای که بیشتر از همیشه شاهد گفتگوهایی درباره بازار و قیمت های جهانی نفت خام بود، نشان از عزم جدی ایران و بسیاری از کشورهای عضو اوپک بر تغییر شرایط کنونی به سمت بهبود قیمت و تولید نفت اوپک دارد.
گروه پژوهش شانا
