به گزارش شانا، مخالفت بغداد با محدود شدن سطح تولید سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) هم زمان با ادامه رایزنی ها برای محدود کردن سطح تولید کشورهای عمده تولید کننده نفت عضو و غیر عضو این سازمان و کاهش شدید درآمدهای نفتی کشورهای عضو اوپک، از جمله تحولات در ١۴ کشور عضو این سازمان در این دوره بود.
شرکت وزیر نفت ایران در اجلاس غیررسمی اوپک
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز جمعه (پنجم شهریور ماه) با اشاره به اعلام حضور خود در نشست غیررسمی اعضای اوپک در حاشیه مجمع جهانی انرژی که از پنجم تا هفتم مهر ماه (26-28 سپتامبر) در الجزایر برگزار خواهد شد، گفت: ایران از هر طرحی برای مدیریت و ثبات بازارهای جهانی نفت خام حمایت می کند.
این خبر علاوه بر انعکاس گسترده در رسانه ها، بر بازارهای جهانی تاثیر مثبتی گذاشت و قیمتهای نفت خام را بالا برد.
زنگنه افزود: ایران در برهم ریختن ثبات بازار نفت نقشی نداشته است، از این رو پس از تحریم ها ما اکنون به دنبال احیای سهم خود در بازارهای جهانی نفت خام هستیم.
وزیر نفت تاکید کرد: ایران برای بهبود قیمت و شرایط بازار نفت خام به همکاری با اعضای اوپک ادامه می دهد، اما انتظار داریم که حق ما برای احیای سهم از دست رفته خود در بازار نفت در نظر گرفته شود.
مطرح شدن مسیر ایران برای صدور نفت شمال عراق
یک مقام بلندپایه وزارت نفت عراق اعلام کرد که در صورت شکست گفتوگوهای مربوط به مشارکت در درآمدهای نفتی با دولت اقلیم کردستان این کشور، بغداد گزینه صادرات نفت خود از مسیر ایران را بررسی خواهد کرد.
فیاض النعمه، معاون وزیر نفت عراق، روز جمعه (۵ شهریور ماه) افزود: ممکن است هفته آینده، شرکت بازاریابی نفت عراق (سومو) با مسئولان اقلیم کدستان این کشور درباره صادرات نفت از راه ترکیه، گفتوگو کند و اگر گفتوگوها به نتیجه نرسد، برای یافتن راهی دیگر برای فروش نفت خود از راه ایران یا دیگر کشورها تلاش خواهیم کرد، زیرا به این درآمدها نیاز دارد.
از سوی دیگر، حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، گفت که این کشور به علت دست نیافتن به سهم کامل خود در بازار، با محدود شدن سطح تولید اوپک مخالف است.
العبادی افزود: از آنجا که این کشور هنوز به سهم کامل خود در بازار دست نیافته است، دولت وی تولید نفت را به عنوان بخشی از هرگونه توافق اوپک، برای بالابردن قیمت ها، محدود نخواهد کرد.
جبار علی اللعیبی، وزیر نفت عراق، نیز اعلام کرد که این کشور خواهان ایفای نقش سازنده و فعال در افزایش قیمت های جهانی و برقراری تعادل در بازار نفت است.
اللعیبی، روز شنبه ( 6 شهریور ماه) بدون اظهارنظر درباره حمایت بغداد از توافق احتمالی در نشست غیر رسمی اعضای سازمان اوپک در حاشیه نشست مجمع جهانی انرژی (آی. یی. اف.) در الجزایر گفت: عراق قصد دارد نقش سازنده ای در افزایش قیمت نفت و تعادل بازار داشته باشد.
مقام های شرکت دولتی نفت جنوب عراق روز جمعه ( پنجم شهریور ماه ) گفتند که صادرات نفت از بندرهای جنوبی این کشور در ماه اوت به سه میلیون و ٢٠۵ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. میانگین صادرات نفت عراق در ماه گذشته میلادی (ژوئیه) سه میلیون و ٢٠٢ هزار بشکه در روز بوده است.
به گفته این مقام ها، با توجه به باقی ماندن چند روز از ماه جاری، ممکن است میانگین صادرات ماه اوت تغییر کند.
از سوی دیگر یک مقام شرکت دولتی نفت شمال عراق نیز گفت که این کشور قصد دارد از هفته آینده با دو برابر کردن حجم نفت انتقال یافته از طریق خط لوله شمال عراق به ترکیه، این میزان را به سطح عادی ١۵٠ هزار بشکه در روز برساند.
این شرکت وابسته به وزارت نفت عراق در بغداد از روز پنجشنبه (٢٨ مرداد ماه) انتقال نفت از حوزه تحت بهره برداری خود در کرکوک را از طریق این خط لوله تحت نظارت دولت اقلیم کردستان در شمال عراق، آغاز کرد.
خط لوله ساخته شده توسط دولت اقلیم کردستان از میدان نفتی طق طق از طریق خورمله تا مرز ترکیه امتداد دارد و در آنجا به خط لوله اصلی کرکوک – جیحان، متصل می شود که نفت خام را به بندر جیحان ترکیه منتقل می کند.
شرکت نفت شمال عراق، بهره برداری از این خط لوله را در مارس به علت اختلاف نظر میان بغداد و دولت اقلیم کردستان بر سر نظارت بر صادرات نفت از شمال عراق قطع کرده بود.
دولت عراق روز سه شنبه (دوم شهریور ماه) از شرکت های نفتی خارجی خواست که برداشت نفت خام از میدان های نفتی در حال توسعه این کشور را افزایش دهند. این در حالی است که بغداد به کشورهایی پیوسته است که تولید خود را پیشاپیش نشست بزرگ کشورهای عمده تولید و مصرف کننده نفت در ماه سپتامبر در الجزایر، افزایش می دهند.
اللعیبی، همچنین با پافشاری بر خواسته سلف خود، خواستار بازنگری در قراردادها با شرکت های نفتی برای کاهش مبلغ پرداختی به این شرکت ها، با توجه به پایین بودن قیمت نفت شد.
بر اساس بیانیه وزارت نفت عراق، اللعیبی این موضع خود را در دیدار روز دوشنبه (اول شهریور ماه) با مایکل تاونشد رئیس دفتر نمایندگی شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم (بی پی) در عراق علام کرده است.
شرکت دولتی نفت کره جنوبی «کی ان او سی» نیز اعلام کرد که پس از یک دوره طولانی مدت قصد دارد از میدان نفتی اقلیم کردستان در شمال عراق خارج شود. این شرکت نزدیک به هشت سال روی طرح استخراج نفت در منطقه کردستان عراق کار می کرد و برای این منظور ١٣٠ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است.
این شرکت در سال ٢٠٠٨ میلادی برای طرح نفتی «سانگاو» قراردادی با دولت خودگردان اقلیم کردستان امضا کرد که بر اساس آن ۶٠ درصد سرمایه گذاری طرح را در اختیار گرفت، اما با این حال پس از این مدت نتوانسته است سود مطلوبی از میدان نفتی بدست آورد و هیات مدیره آن تصمیم نهایی برای خروج را تایید و اعلام کرده است.
افزایش بیسابقه صادرات نفت عربستان
صادرات نفت خام عربستان سعودی در حالی در ماه های ژوئن و ژوئیه افزایش یافت که این کشور بر دستیابی به سهم بیشتری در بازار متمرکز شده است.
عربستان سعودی به سازمان اوپک، اطلاع داده که تولید نفت این کشور در ماه ژوییه به رقم بیسابقه ١٠ میلیون و ۶٧٠ هزار بشکه در روز رسیده که نشانه ادامه تمرکز این کشور بر سهم بازار به جای کاهش تولید در بازار نفت است.
در همین حال مصرف نفت خام عربستان که بالاترین صادرکننده نفت خام در جهان به شمار میرود، برای تولید برق، کمتر از دوره مشابه سال گذشته (٢٠١۵) بوده است. بر اساس آمار موسسه ابتکار اطلاعات مشترک سازمان ها (جودی)، صادرات روزانه نفت خام عربستان در ماه ژوئن به هفت میلیون و ۴۵۶ هزار بشکه رسیده که بالاترین سطح برای این ماه از سال ٢٠١٢ به این سو بوده است.
از طرف دیگر واردات نفت چین از عربستان سعودی در ماه ژوئیه کاهش یافت. بر اساس آخرین داده های اداره گمرک چین، فروش نفت عربستان، صادر کننده عمده عضو اوپک، به چین، در ماه گذشته (ژوئیه) کاهش و صادرات نفت روسیه و عراق به چین در این دوره، افزایش یافته است. واردات نفت چین از عراق در ژوئیه ١٨,٢ درصد افزایش و از عربستان سعودی ۴.٢ درصد کاهش یافته است. صادرات نفت عراق به چین تاکنون در سال جاری، ١٠,٨ درصد افزایش و صادرات نفت سعودی ها به چین در این دوره، ٠.۴ درصد کاهش یافته است.
کاهش شدید درآمدهای نفتی کشورهای عضو اوپک
اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) پیش بینی کرد که درآمد خالص صادرات نفت اوپک در سال ٢٠١۶ به ٣۴١ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت.
این سازمان روز جمعه (پنجم شهریور ماه) در تازه ترین گزارش خود پیش بینی کرد درآمد صادراتی اوپک در سال آینده میلادی (2017)، به سطح ۴٢٧ میلیارد دلار برسد.
بر اساس گزارش این نهاد، باتوجه به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، درآمد اعضای اوپک از صادرات نفت کاسته شده است. میانگین قیمت ماهانه نفت برنت از ١١٢ دلار در ژوئن ٢٠١۴، در دسامبر ٢٠١۵ به سطح ٣٨ دلار سقوط کرد که درآمدهای اوپک را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
درآمد اعضای اوپک از صادرات نفت در سال ٢٠١۵ چیزی معادل ۴٠۴ میلیارد دلار بوده است که نسبت به درآمد ٧۵٣ میلیارد دلاری سال ٢٠١۴ کاهشی ۴۶ درصدی را تجربه کرده است.
این اداره در ادامه گزارش خود اعلام کرده است که اعضای اوپک وابستگی یکسانی به درآمدهای نفتی ندارند. به طور مثال، کشورهای اندونزی پنج درصد و عراق ٩٩ درصد از درآمد صادراتی خود را مدیون نفت هستند.
بر اساس این گزارش، کشورهایی که دارایی های مالی بیشتری دارند، همچون عربستان سعودی، کویت، قطر و امارات، آسیب کمتری از دیگر کشورهای نفتی مانند عراق، نیجریه و ونزوئلا متحمل شده اند.
گردآوردنده: محسن شریفی
