بررسی آمارهای منابع مختلف تامین انرژی در جهان از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴ شامل نفت خام، گاز طبیعی، زغالسنگ، انرژی هسته ای، انرژی هیدرو الکتریک و انرژیهای تجدیدپذیر، نشانگرجابجاییهای بزرگ در این بخش است.
در دوره ده ساله مورد بررسی، شاهد کاهش سهم نفت خام و انرژی هسته ای در تامین مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده در جهان هستیم.
در طرف مقابل سهم هیدروالکتریک، انرژیهای تجدید پذیر شامل باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله، زغالسنگ، سوختهای زیست محیطی و گاز طبیعی افزایش یافته است.
برابر جداول آماری BP (منتشر شده در ژوئن ۲۰۱۵ )؛
نفت خام
از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴، سهم نفت خام از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان از ۳۶.۷ درصد به ۳۲.۶ درصد کاهش یافته است. دو منطقه آمریکای شمالی و اروپا و اورآسیا با مدیریت در مصرف سوخت و افزایش بهره وری انرژی مصرف خود را کاهش داده اند و کشورهای نفتخیز خاور میانه در جهت عکس پیش رفته اند.
در دوره ده ساله مورد بررسی، نفت خام تولید شده در جهان (شامل نفت خام، نفت شیل ، ماسه های نفتی و NGL ها ) از ۸۰.۹ میلیون بشکه در روز به ۸۸.۷ میلیون بشکه رسیده و دارای افزایش ۸.۹ درصدی بوده است.
مصرف جهانی نفت خام ( شامل تقاضای داخلی به علاوه حمل و نقل هوایی بین المللی و مخازن ذخیره سازی نفت روی دریا و سوخت پالایشگاه و مصرف biogasoline (مانند اتانول)، بیودیزل و مشتقات زغالسنگ و گاز طبیعی) نیز با افزایش ۷ میلیون بشکه در روز از ۸۳.۱ میلیون بشکه به ۹۲.۱ میلیون بشکه رسیده و با رشد ۱۰.۸ درصدی روبرو بوده است.
در دوره ده ساله مورد بررسی سهم تولید منطقه آمریکای شمالی از مجموع نفت خام تولید شده در جهان از ۱۷.۵ درصد به ۲۱.۱ درصد افزایش پیدا کرده و این در حالی است که مصرف نفت خام در این منطقه ۶.۷ درصد کاهش یافته است.
سهم تولید منطقه آمریکای مرکزی و جنوبی از مجموع نفت خام تولید شده در جهان از ۸.۹ درصد به ۸.۶ درصد کاهش پیدا کرده و این در حالی است که مصرف نفت خام در این منطقه دارای رشد ۴۱ درصدی بوده است.
تولید نفت خام در خاورمیانه دارای رشد ۱۳.۴درصدی بوده و سهم آن از مجموع نفت خام تولیدشده در جهان از ۳۰.۷ درصد به ۳۲.۲ درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که مصرف نفت خام در این منطقه دارای رشد ۴۶.۶ درصدی بوده است.
سهم تولید منطقه آفریقا از مجموع نفت تولیدشده در جهان از ۱۱.۵ درصد به ۹.۳ درصد کاهش پیدا کرده، در حالی که مصرف نفت خام در این منطقه دارای رشد ۳۶.۸ درصدی بوده است.
سهم تولید منطقه آسیا و اقیانوسیه از مجموع نفت خام تولید شده در جهان از ۹.۷ درصد به ۹.۴ درصد کاهش پیدا کرده،در حالی که مصرف نفت خام در این منطقه دارای رشد ۲۷.۳ درصدی بوده است.
سهم تولید منطقه اروپا و اور آسیا از مجموع نفت تولید شده در جهان از ۲۱.۷ درصد به ۱۹.۳ درصد کاهش یافته و مصرف نفت خام در این منطقه نیز دارای افت ۹.۱ درصدی بوده است.
گاز طبیعی
طی ده سال گذشته، سهم گاز طبیعی از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان از ۲۳.۱ درصد به ۲۳.۷درصد افزایش یافته است.
در این میان، گاز طبیعی تولید شده در جهان در ده سال مورد بررسی به ۳۴۶۱ میلیارد مترمکعب رسیده و دارای افزایش ۲۱.۷ درصدی بوده و مصرف جهانی گاز طبیعی نیز با افزایش ۶۹۴ میلیارد مترمکعبی به ۳۳۹۳ میلیارد مترمکعب در سال رسیده و با رشد ۲۵.۷ درصدی روبرو بوده است.
سهم گاز طبیعی از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان، از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از ۲۳.۱ درصد به ۲۳.۷ درصد رسیده است.
در دوره ده ساله مورد بررسی، سهم تولید منطقه آمریکای شمالی از مجموع گاز تولید شده در جهان از ۲۷.۸ درصد به ۲۷.۷ درصد کاهش پیدا کرده و این در حالی است که مصرف گاز در این منطقه دارای رشد ۲۱ درصدی بوده است.
در آمریکای مرکزی و جنوبی تولید گاز طبیعی از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴ دارای رشد ۳۰ درصدی بوده است. سهم تولید این منطقه از مجموع گاز تولید شده در جهان همچنان ۵ درصد است.
در این دوره، مصرف گاز طبیعی در این منطقه به ۱۷۰.۱ میلیارد مترمکعب رسیده و دارای رشد ۴۳ درصدی بوده است.
در دوره ده ساله مورد بررسی، تولید گاز طبیعی در خاورمیانه دارای رشد ۱۰۳ درصدی بوده است. ایران با ۱۸.۲ درصد و قطر با ۱۳.۱ درصداز مجموع ذخایر اثبات شده گاز جهان در این منطقه قرار دارند و در مجموع ۳۱.۳ درصد از مجموع ذخایر اثبات شده گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند.
در این دوره، سهم تولید منطقه خاورمیانه از مجموع گاز تولیدشده در جهان از ۱۰.۹ درصد به ۱۷.۳ درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین مصرف گازطبیعی در این منطقه به ۴۶۵.۲ میلیارد مترمکعب رسیده و دارای رشد ۷۹ درصدی بوده است.
تولید گازطبیعی در منطقه آفریقا نیز به ۲۰۲.۶ میلیارد متر مکعب افزایش یافته و دارای رشد ۲۹.۵ درصدی بوده است.
در دوره ده ساله مورد بررسی، سهم تولید منطقه آفریقا از مجموع گاز تولید شده در جهان همچنان ۵.۸ درصد باقی مانده و تغییری نکرده و مصرف گاز طبیعی در این منطقه به ۱۲۰.۱ میلیارد مترمکعب رسیده و دارای رشد ۴۸ درصدی بوده است.
تولید گاز طبیعی در منطقه آسیا و اقیانوسیه هم دارای رشد ۵۴.۲ درصدی بوده است. سهم تولید این منطقه از مجموع گاز تولید شده در جهان از ۱۲.۷ درصد به ۱۵.۳ درصد افزایش پیدا کرده است.
در این دوره، مصرف گاز طبیعی در این منطقه به ۶۴۸.۶ میلیارد مترمکعب رسیده که حکایت از رشد ۷۱.۷ درصدی داشته است.
باوجود افزایش تولید گاز در بیشتر نقاط جهان از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴، تولید گاز طبیعی در منطقه اروپا و اور آسیا به ۱۰۰۲.۴ میلیارد مترمکعب رسیده و دارای افت ۲.۲ درصدی بوده است.
سهم این منطقه از مجموع ذخایر گاز طبیعی اثبات شده در جهان ۳۱ درصد است. روسیه و ترکمنستان به ترتیب با سهم ۱۷.۴ درصدی و ۹.۳ درصدی از مجموع ذخایر گاز جهان در این منطقه قرار دارند.
در دوره ده ساله مورد بررسی، سهم تولید منطقه اروپا و اور آسیا از مجموع گاز تولیدشده در جهان از ۳۷.۸ درصد به ۲۸.۸ درصد کاهش یافته ومصرف گاز طبیعی در این منطقه به ۱۰۰۹.۶ میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده و دارای افت ۶.۳ درصدی بوده است.
زغالسنگ
در ده سال گذشته، سهم زغالسنگ از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان از ۲۷.۶ درصد به ۳۰ درصد افزایش یافته است.
از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴، زغالسنگ تولیدشده در جهان به ۳۹۳۴ میلیون تن رسیده و دارای رشد ۳۸.۷ درصدی بوده و مصرف جهانی زغالسنگ نیز به ۳۸۸۲ میلیون تن رسیده و رشد ۳۳.۲ درصدی نشان می دهد.
در این دوره، سهم تولید منطقه آمریکای شمالی از مجموع زغالسنگ تولید شده در جهان از ۲۱.۶ درصد به ۱۴ درصد کاهش پیدا کرده و مصرف زغالسنگ نیز در این منطقه با کاهش ۱۱۹ میلیون تنی دارای افت ۱۹.۶ درصدی بوده است.
سهم تولید منطقه آمریکای مرکزی و جنوبی از مجموع زغالسنگ تولید شده در جهان از ۱.۵ درصد به ۱.۷ درصد افزایش پیدا کرده و مصرف زغال سنگ در این منطقه با افزایش ۱۰.۱ میلیون تنی دارای رشد ۴۷ درصدی بوده است.
از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ تولید زغالسنگ در خاورمیانه از ۸۰۰ هزار تن معادل نفت خام در سال به ۷۰۰ هزار تن رسیده و مصرف زغالسنگ در این منطقه با افزایش ۱۰۰ هزار تنی به ۹.۷ میلیون تن بالغ شده است.
در دوره ده ساله مورد بررسی، سهم تولید منطقه آفریقا از مجموع زغالسنگ تولیدشده در جهان از ۵ درصد به ۳.۹ درصد کاهش پیدا کرده و مصرف این منطقه به ۹۸.۶ میلیون تن رسیده و با افزایش ۲ میلیون تنی دارای رشد ۲ درصدی بوده است.
در این دوره، سهم آسیا و اقیانوسیه نیز از مجموع زغالسنگ تولید شده در جهان از ۵۶.۱ درصد به ۶۹.۲ درصد افزایش پیدا کرده است.
چین به عنوان بزرگترین تولید کننده زغالسنگ جهان با ۴۶.۹ درصد، استرالیا با ۷.۱ درصد، اندونزی با ۷.۲ درصد و هند با ۶.۲ درصد از مجموع تولید جهانی زغالسنگ در سال ۲۰۱۴ رتبه های یکم تا چهارم تولید را در این منطقه در دست دارند.
از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴، مصرف زغالسنگ در این منطقه به ۲۷۷۶.۶ میلیون تن رسیده و با افزایش ۱۱۳۳.۸ میلیون تنی دارای رشد ۶۹ درصدی بوده است.
چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده زغالسنگ در جهان ۵۰.۶ درصد از مجموع زغالسنگ مصرفی دنیا را مورد استفاده قرار می دهد. هند به عنوان سومین مصرف کننده بزرگ زغالسنگ در جهان نیز با ۹.۳ درصد از مجموع زغالسنگ مورد استفاده قرار گرفته در جهان در این منطقه قرار دارد.
در دوره ده ساله مورد بررسی سهم تولید منطقه اروپا و اور آسیا نیز از مجموع زغالسنگ تولید شده در جهان از ۱۵.۸ درصد به ۱۱.۲ درصد کاهش یافته است. در این دوره مصرف زغالسنگ در این منطقه به ۴۷۶.۵ میلیون تن رسیده و با کاهش ۶۰.۱ میلیون تنی دارای افت ۱۱.۲ درصدی بوده است.
انرژی هسته ای
سهم انرژی هسته ای تولیدی در مصرف انرژی جهان از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از ۵,٩ درصد به ۴.۴ درصد کاهش یافته است.
مصرف انرژی تولید شده به وسیله نیروگاههای هسته ای در جهان در دوره ده ساله مورد بررسی از ۶٢۴,٧ میلیون تن معادل نفت خام به ۵٧۴ میلیون تن در روز کاهش یافته و افت ٨.٨ درصدی داشته است.
اروپا و اور آسیا و آمریکای شمالی در مجموع به ترتیب با سهم ۴۶.۴ درصدی و ۳۷.۶ درصدی، دارای سهم ۸۴ درصدی در مجموع کل مصرف انرژی تولیدشده به روش هسته ای در جهان هستند.
با در نظر گرفتن سهم ١۴,۴ درصدی آسیا و اقیانوسیه ملاحظه می شود که دو منطقه خاورمیانه و آفریقا با سهمی کمتر از ۰.۶ درصد سهم قابل ملاحظه ای در تامین انرژی از محل انرژی هسته ای دارا نیستند.
هیدروالکتریک
سهم مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک از مجموع کل انرژی مصرفی تولیدشده از منابع مختلف در جهان، از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از ۶,٠ درصد به ۶.٨ درصد افزایش یافته است.
مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدروالکتریک در جهان در دوره ده ساله مورد بررسی از ۶٣۵,٢ میلیون تن معادل نفت خام در سال به ٨٧٩ میلیون تن افزایش یافته و دارای رشد ٣٨.۴ درصدی است.
افزایش اندک مصرف انرژی تولیدی به روش هیدروالکتریک یا آبی در مناطق مختلف جهان در حالی است که در مجموع در کشورهای آسیا و اقیانوسیه مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدروالکتریک از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ با رشدی چشم افسا از ٢۴.٣ درصد به ٣٨.٩ درصد افزایش نشان می دهد.
در دیگر مناطق جهان، استفاده از انرژی هیدروالکتریک به دلایلی مانند « احتمال ایجاد چالشهای زیست محیطی، احتمال ایجاد تغییرات در اقلیم سرزمینی، احتمال ایجاد اختلال در زیست بومها (مانند آنچه در دریاچه ارومیه و دیگر دریاچه های ایران رخ داد)، امکان استفاده از انرژی بادی و خورشیدی که از تخریبهای زیست محیطی و زیست بومی کمتر برخوردار است، کمبود آب و وجود اقلیمهای خشک و کم بارش که باید با حساسیت بالا آبهای زیر سطحی در این مناطق مدیریت شود، مسائل مالی و یا ترکیبی از این موارد) از رشدی درخور برخوردار نبوده است.
سهم آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و مرکزی، اروپا و اورآسیا، خاورمیانه و آفریقا از مجموع انرژی هیدروالکتریک تولید شده مصرفی در جهان به ترتیب عبارت است از ۱۷.۵درصد، ۱۷.۷ درصد، ۲۲.۳ درصد، ۰.۶درصد و ۳.۱ درصد.
باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله
سهم مصرف انرژیهای تجدیدپذیر شامل باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان، از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از ۰.۷۲ درصد به ۲.۴۵ درصد افزایش یافته است.
مصرف انرژی تولیدشده به این روش در دوره ده ساله مورد بررسی از ۷۵.۷ میلیون تن معادل نفت خام به ۳۱۶.۹ میلیون تن افزایش یافته و ۴.۲ برابر شده است.
در این مدت، سهم مصرف انرژی تولیدشده از طریق انرژی باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله در منطقه آمریکای شمالی از ۳۱.۷ درصد به ۲۳.۲ درصد کاهش یافته است.
در دوره ده ساله مورد بررسی سهم این بخش در منطقه آمریکای جنوبی و مرکزی از ۷.۸ درصد به ۶.۸ درصد و در منطقه اروپا و اورآسیا از ۳۹.۶ درصد به ۳۹.۲ درصد کاهش یافته است.
بر خلاف مناطق آمریکای شمالی، جنوبی و مرکزی و منطقه اروپا و اور آسیا که با کاهش سهم در مصرف انرژی تولید شده از طریق انرژی باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله روبرو بوده اند، در مناطق آسیا و اقیانوسیه با افزایش سهم از ۱۹.۹ درصد به ۲۹.۷ درصد روبرو هستیم.
دو منطقه خاورمیانه و آفریقا دارای سهم بسیار ناچیزی از مصرف انرژی تولیدشده از طریق انرژی باد، زمین گرمایی، خورشیدی، زیست توده و زباله هستند.
سوختهای زیستی
سهم مصرف سوختهای زیستی از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان، از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴ از ۰.۱۶ درصد به ۰.۵۵ درصد افزایش یافته است.
محدود بودن سوختهای فسیلی ، گران بودن و ضررهای ناشی از استفاده از آن، باعث شده که انسان به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر روی آورد. یکی از انواع انرژیهای تجدیدپذیر سوخت زیستی است.
مصرف سوختهای زیستی در نقاط مختلف جهان از سال ۲۰۰۴ تا پایان ۲۰۱۴ با افزایش ۵۴.۳ میلیون تنی به ۷۰.۸ میلیون تن رسیده و ۳.۳ برابر شده است.
سهم مصرف سوختهای زیستی از مجموع کل انرژی مصرفی تولید شده از منابع مختلف در جهان، در طی این دوره از ۰.۱۶ درصد به ۰.۵۵ درصد افزایش یافته است که سهم منطقه آمریکای شمالی از مجموع مصرف سوختهای زیستی جهان از ۲۴ درصد به ۴۴.۱ درصد افزایش یافته است.
