به گزارش خبرنگار شانا، جاده دسترسی تلمبه‌خانه شهید صفری‌نژاد به شیراز متعلق به شرکت خطوط لوله و مخابرات منطقه فارس که در مسیر خط انتقال نفت از گچساران به شیراز قرار گرفته از دهه 50 تا امروز به نقطه مرکزی زندگی در نورآباد تبدیل شده و حالا دیگر بودن و نبودنش در زندگی مردم این منطقه تاثیر زیادی دارد. این جاده و مسیرهای دسترسی که برای خطوط انتقال نفت در این سال‌ها ایجاد شده هر سال بازسازی می‌شود، به مسیرهای دسترسی روستاهای قدیم و جدید و شهرهای تازه ظهور هم تبدیل شده است؛ مسیرهایی که اگر برف ببارد و سیلی جاده را خراب کند باز هم این شرکت خطوط لوله و مخابرات است که در کنار اداره راه، پای کار است و راه را باز می‌کند.
وقتی تلمبه‌خانه شهید صفری‌نژاد در منطقه نورآباد ممسنی فارس ایجاد شد، روستایی آن اطراف نبود، اما روستاهای زیادی مثل همین روستای «دولت‌آباد حسنی» که در جوار تلمبه‌خانه شکل گرفته، از دورترها به نزدیکی این مجموعه می‌آیند تا از آب و نان گرفته تا پزشک شیفت در دسترس‌شان باشد. محلی‌ها می‌گویند اسم دولت‌آباد به دلیل همین خدمات نفت در قالب تلمبه‌خانه شهید صفری‌نژاد بوده و به مرور این رابطه و همکاری بین محلی‌ها و کارکنان خطوط لوله و مخابرات شکل می‌گیرد؛ رابطه‌ای که بیشتر به «خیال راحتی» می‌ماند از حضوری که ثابت کرده پشت مردم را خالی نمی‌کند.
تلمبه‌خانه ابتدا کارکنان اقماری داشته و کارکنان و خانواده‌های‌شان در این مجموعه اقامتی حضور داشته‌اند و خدمات نه تنها برای کارکنان، بلکه شامل مردم محلی اطراف هم می‌شده است. اما حالا که سال‌هاست کارکنان اقماری و خانواده‌ها در این مرکز نیستند، امکانات پیشین برای مردم محلی باقی مانده است.
مدرسه شهید اکرم مرادی که حالا در مقطع دبیرستان، پسران این منطقه را پوشش می‌دهد، از سال 1360 برای کارکنان و مردم محلی خدمات داشته و مرکز پزشکی تلمبه‌خانه تا پیش از ایجاد خانه بهداشت، مرجع اصلی برای درمان مردم محلی تا چند روستا در اطرافش بوده است. حالا هم وقتی خانه بهداشت بسته است و پزشک ندارد، مردم محلی به پزشک شیفت تلمبه‌خانه که 24 ساعته حضور دارد، مراجعه می‌کنند.
آنچه در گذشته و امروز در قالب انواع خدمات اجتماعی بین شرکت خطوط لوله و مخابرات شهرستان نورآباد ممسنی و مردم این منطقه در جریان بوده و هست، اعتبارات جداگانه ندارد و تنها یکی دو سالی است ردیفی محدود برای برخی خدمات اجتماعی در نظر گرفته‌اند. عمده این خدمات به واسطه نیاز اعلام شده از سوی ادارات دولتی و اعلام مردم و از محل هزینه‌های جاری شرکت خطوط لوله و مخابرات شهرستان نورآباد انجام می‌شود. بسیاری از این خدمات از جمله به کارگیری ماشین‌آلات سنگین در اجرای پروژه‌های زیرساختی بدون داشتن ردیف اعتباری و دریافت هزینه و تنها همسو با تامین نیازهای همجواران نفت انجام می‌شود.
جواب این سوال که آیا مردم به اندازه این خدمات بدون شمارش، نگاه مثبت به نفت دارند؟ مثبت است. مدیران خطوط لوله و مخابرات و مسئولان شهرستان و بخش می‌گویند که «نگاه منفی نیست و در بسیاری از موارد مردم به هیچ‌وجه متوجه این‌که چه کسانی این خدمات را انجام می‌دهند نمی‌شوند و ما هم تبلیغاتی کار نمی‌کنیم. بالاخره به دلیل محرومیت‌ها انتظارهایی دارند، اما این را هم می‌دانند که ما دریغ نمی‌کنیم، مسئله مهم حسن همجواری است که بین ما وجود دارد».
تعداد زیادی از مردم روستاهای اطراف تلمبه‌خانه که حالا تعداد و جمعیت‌شان با وجود مهاجرت کاهش دارد، در شرکت‌های زیرمجموعه و پیمانکاری شرکت خطوط لوله و مخابرات مشغول هستند و به نوعی این مجموعه توانسته نیروهای بومی قابل توجهی را شاغل کند.
نورآباد هم جزو شهرستان‌هایی است که بی‌آبی و خشکسالی به دل زمین‌هایش افتاده و رنگ از روی دیم‌کاری‌ها و بلوط‌های سبزش برده است. اما حتی حالا که آب نیست مردم محلی به کاشت گندم و جو دیم اصرار دارند، به همین دلیل حجم زیادی از فضای خالی درخت‌های دامنه جنگل‌های بلوط را برای کشت آماده یا به باغ انگور تبدیل کرده‌اند. این اقدام مردم محلی و کشاورزان به مرور درختان بلوط را از بین برده و خالی شدن دامنه کوه‌ها و پیشروی مزارع دیمی که محصول مناسب و پرباری هم ندارند گویای حال نامساعد این منطقه است؛ جنگل‌هایی که جزو منابع طبیعی است و کشاورزان بعد از تغییر کاربری ادعای مالکیت هم می‌کنند.
علی رضایی که از سال 90 رئیس خدمات ترابری خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه فارس و مشغول خدمات‌دهی به واحدهای عملیاتی و فنی و مراکز انتقال نفت است، در جریان بسیاری از جزئیات همکاری با همجوارانی که گاه نفت از زمین‌های‌شان رد شده، قرار دارد. او مسئول پروژه تسطیح و خاکریزی جاده‌های دسترسی محلی و مسیر خطوط لوله است. افزون بر اینها، درباره جزئیات انجام خاکبرداری و تسطیح زمین یک حسینیه، محل احداث پایگاه هلال احمر شهرستان نورآباد، خاکبرداری و حفاری میدان تیر نیروی انتظامی هم صحبت می‌کند و می‌گوید: این اقدام‌ها معمولا اعتبار خاصی ندارند و با تعامل مجموعه و البته دستور هیئت مدیره از ماشین‌آلات‌مان برای کمک به این پروژه ها استفاده می‌کنیم. پیش‌تر برای این اقدام‌ها باید مجوز می‌گرفتیم، اما از دو سال گذشته مجوزی برای این اقدام‌ها داده شده و ما بر همان اساس اقدام می‌کنیم.
رضایی می‌گوید: در پروژه برداشتن پیچ‌های خطرناک جاده تلمبه‌خانه شهید صفری‌نژاد به شیراز که برای کارکنان شرکت و البته برای مردم این منطقه بسیار مهم و حیاتی است از ماشین‌آلات‌مان استفاده می‌کنیم. این مسیر حداقل 13 نقطه پر خطر داشت که بارها خسارات جانی و مالی داشته و از سوی اداره راه اعلام نیاز شد.
حسینیه‌ای که رضایی درباره آن صحبت می‌کند محل اجتماع و سالنی برای عزا و عروسی و مراسم‌های محرم و تعزیه و … مردم روستای «مال محمود» از توابع شهرستان نورآباد است حسینیه‌ای که در تابستان کلاس‌های آموزشی هم خواهد داشت و فعلا بچه‌ها جلو مسجدی کوچک روستا جمع شده‌اند و زیر آفتاب داغ، دوچرخه‌سواری می‌کنند.
کلنگ حسینیه با 20 میلیون تومان کمک نقدی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت بر زمین خورده و در ادامه برای مخروط‌کاری و شن ریزی و تسطیح زمین به مردم کمک کرده‌اند. شورای روستا می‌گوید: «مسئولان و نماینده‌های مجلس قول‌های زیادی می‌دهند، اما پای کار مشکلات ما همین شرکت خطوط لوله است.»
خطوط لوله و مخابرات نفت پای کار ایجاد یک پایگاه هلال احمر برای منطقه و جاده‌های شلوغ و بین‌المللی آن هم بوده. زمین پایگاه هلال احمر را یک خیر خریداری کرده است و یک خیر دیگر قرار است بسازد. سید ایمان موسوی، رئیس هلال احمر شهرستان نورآباد می‌گوید: خانواده‌ای که فرزند خود را در جاده محور نورآباد به قائمیه از دست داده‌اند از محل دیه این زمین را خریداری کردند و تسطیح این زمین را هم خطوط لوله و مخابرات در 6 روز عملیات سنگین برای‌مان انجام داد.
وی می‌گوید: پایگاه تا اوایل سال 98 تکمیل می‌شود و در نتیجه این همکاری با خطوط لوله و مخابرات که حدود 45 نفر از کارکنان این شرکت را آموزش دادیم، در آینده دوره‌های تکمیلی را هم برگزار می‌کنیم.
چه اتفاقی بهتر از این می‌تواند باشد که بخشدار یک شهر خودش به عنوان یکی از بومیان آن منطقه از خدمات شرکت‌های فعال همان منطقه بهره برده باشد و حالا درباره‌اش صحبت کند. رضا محمدی، بخشدار بخش دشمن‌زیاری نورآباد ممسنی است که خودش در مدرسه شهید اکرم مرادی شرکت خطوط لوله و مخابرات درس خوانده است و درباره روزهای برفی صحبت می‌کند.
محمدی می‌گوید: «ماشین‌های راهداری در برف جاده مانده بودند و ماشین‌آلات خطوط لوله آنها را نجات دادند. بارها در آتش‌سوزی روستاها و مسیرها با هماهنگی فوری به کمک آمده و امکانات آورده‌اند. زمانی که برف می‌‌بارد یا به هر دلیلی جاده بسته می‌شود، اداره راه و شهرسازی محدودیت امکانات دارد و این مرکز گریدر و لودر می‌آورد و جاده را باز می‌کند.»
محمدی درباره برنامه کاهش تصادفات در گردنه‌های حدفاصل دولت‌آباد دشمن زیاری تا روستای پاقلعه که در مسیر تلمبه‌خانه حسنی به مرکز استان و شیراز است اشاره دارد که با کمک خطوط لوله و اداره راه و ترابری حذف شده است. او می‌گوید: «این پروژه اعتبار 500 میلیونی دارد، اما حضور و همراهی مجموعه‌هایی مثل لوله و مخابرات در کاهش هزینه‌ها و پیشبرد کار تاثیر زیادی دارد. ضمن این‌که این شرکت در جریان مسیریابی و تسطیح مسیر برای پروژه‌های خود مسیرهای دسترسی برای روستاهایی مثل آب‌بید، گوه رگ، کل‌گُر، حرار، هجرت، تلنجی، بلمینی، ککندان و … را هم فراهم کرده است».
بخشدار نورآباد از روزهایی می‌گوید که پس از مدرسه از نانوایی تلمبه‌خانه برای خانه نان می‌گرفته و ادامه می‌دهد: مرکز بهداشت و درمان داریم اما تا الان نبوده که بیماری به مرکز بهداشت و درمان تلمبه‌خانه بیاید و نارضایتی داشته باشد.
خط لوله نفت‌خام گچساران به شیراز که 230 کیلومتر طول و سه تلمبه‌خانه دارد، خط میعانات گازی میدان آغار و دالان که از شهرستان فراشبند می‌آید و خط لوله نفت از میدان سعادت شهر شهرستان سروستان با طول حدود 100 کیلومتر به سمت شیراز سه خط حوزه مسئولیت شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه فارس است و وظیفه تامین خوراک پالایشگاه شیراز را به‌عهده دارد. در مسیر این سه خط لوله منطقه حفاظت شده «بمو» و روستاهای همجوار متعددی هستند که گاه تا 1000 متری خط لوله نزدیکند. «تنگه آب» جز یک خانواده چند سالی است که خالی از سکنه شده، اما مردم محلی به دلیل «شاهزاده اسماعیل» هنوز به آنجا سر می‌زنند. کشاورزی تنگه آب مثل بلوط‌های منطقه به خشکی رسیده و مردم به دنبال آب به نورآباد رفته‌اند. حالا فقط علی مراد ایزدی (شیخ کبوتر) تنها همجوار و مراقب خط لوله و ساکن تنگه آب است. تنها همسایه و مراقب بلوط‌ها و خط لوله که می‌داند وقتی عمر او هم تمام شود فرزندانش دیگر آنجا نمی‌مانند.
معصومه اصغری
