بورس انرژی به عنوان محلی مطمئن و شفاف برای معامله انواع فرآورده های نفتی، محصولات پتروشیمی و برق، جایگاه واقعی خود را در بازار سرمایه و در نگاهی کلان در اقتصاد کشور به دست آورده است.
بورس انرژی باتوجه به زیرساختهای موجود در حالی روند افزایش معامله ها را تجربه می کند که دولت درحال برنامه ریزی برای خروج از رکود اقتصادی است و استقبال از ظرفیتهای موجود در این بورس رو به افزایش است.
همزمان با فضای مثبت ایجادشده در کشور، بورس انرژی آمادگی دارد با توجه به زیرساختهای مطلوب ایجادشده، در دوران پساتحریم نقش بیشتری در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند و در این مسیر، مدیران این بورس جوان کشور اعلام کرده اند که همه زیرساختها برای دوران پساتحریم آماده شده است و این بورس می خواهد در اقتصاد ایران بیش از گذشته نقش آفرین باشد.
کارشناسان بورس بر این اعتقاد هستند که با عزم جدی دولت تدبیر و امید بدون شک بورس انرژی ایران هرچه بیشتر نقش کامل خود را در تخصیص بهینه منابع و افزایش هرچه بیشتر قدرت رقابت بنگاههای اقتصادی ایفا خواهد کرد و نتایج آن سبب بهبود شرائط کلان اقتصاد کشور خواهد شد.
گفتنی است که همزمان با آماده شدن برای دوران پساتحریم ، سازوکارهای بورس انرژی مطابق با بالاترین استانداردهای بین‌المللی تدوین شده است و برهمین اساس کشورهای مختلف آمادگی خود را برای همکاری با بورس انرژی اعلام کرده‌اند و ظرفیتهای موجود را در این بورس عاملی برای گسترش همکاریهای آتی می‌دانند.
استقبال از عرضه گازوییل در بورس انرژی
کالای گازوییل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در جلسه
٩۴,٠۶.١۶ هیئت پذیرش بورس انرژی ایران به عنوان کالای اصلی در تابلو نفت و
گاز بازار فیزیکی جهت عرضه در رینگ داخلی و بین المللی پذیرش شد و تاکنون در چندین مرحله این عرضه انجام شده اما هنوز به فروش نرفته است.
براساس مصوبه هیئت پذیرش بورس انرژی ایران مقررشده سالیانه دست کم
٢۴٠ میلیون لیتر گازوییل به صورت هفتگی در بورس انرژی عرضه شود و این در حالی است که با وجود استقبال خریداران برای معامله این فرآورده برای مقاصد صادراتی پاکستان، افغانستان و ترکیه بنا به دلایلی هنوز بورس انرژی نتوانسته است میزبان معامله این فرآورده استراتژیک باشد.
نحوه معامله این فرآورده به این شکل است که حداقل خرید برای کشف نرخ این کالا، ١٠درصد حداقل عرضه بوده و
خطای مجاز تحویل این کالا نیز ۵ درصد آخرین محموله قابل تحویل است و
مشخصات هر محموله، شامل محل بارگیری و محل تحویل در قالب اطلاعیه عرضه در
مواعد انتشار آن (رینگ داخلی یک روز و رینگ بین المللی سه روز کاری قبل از
عرضه) ذکر خواهد شد.
مدیر عامل بورس انرژی در گفتگو با خبرنگار شانا درباره عرضه گازوییل در این بورس اظهار کرد: با توجه به
پیگیریهای در حال انجام، انتظار می رود پس از انجام هماهنگیهای لازم با وزارت نفت و نیز
عرضه کننده، چهارمین بورس رسمی کشور بزودی شاهد معامله این فرآورده اصلی
نفتی باشد.
علی حسینی تصریح کرد: بورس انرژی ایران آمادگی دارد با همکاری وزارت نفت انواع
فرآورده های نفتی را براساس روشهای متنوع عرضه کند و
تجربه موفق عرضه نفت کوره صادراتی در رینگ بین المللی و نیز عرضه اوراق موازی سلف استاندارد نفت کوره سبب شد تا تحولی
نوین را در فروش فرآورده های نفتی شاهد باشیم و این دستاورد با حمایتهای
مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت محقق شد و خوشبختانه دیدگاه مثبت ایشان به بورس
انرژی چشم انداز مثبتی را برای آینده این بورس ترسیم کرده است.
وی
با بیان این که معاونتهای امور بین الملل ، حقوقی و نیز سرمایه گذاری شرکت
ملی نفت ایران تلاش بسیاری کردند تا این عرضه به بهترین شکل انجام شود
گفته بود: تعامل و همدلی میان مدیران ارشد صنعت نفت و بورس انرژی، زمینه را
برای همکاریهای آتی تسهیل کرده است.
حسینی ادامه داده بود: تنوع
عرضه در سبد محصولات نفتی به عنوان یک راهبرد در اولویت قرار دارد و در این
مسیر، این بورس آمادگی کامل دارد تا فرآورده‌های جدید نفتی و پتروشیمیایی
را مورد پذیرش قرار دهد، ضمن این‌که از نظر زیرساختهای مورد نیاز هیچگونه
مشکلی وجود ندارد.
وی با بیان این که پذیرش و عرضه فرآورده های نفتی
در بورس انرژی می تواند در رونق اقتصادی کشور تاثیر بگذارد، گفته بود:
عرضه فرآورده های نفتی می تواند خروج از رکود را شتاب بخشد و منافع اقتصادی
مطلوبی را برای کشورمان به همراه داشته باشد.
افزایش حضور در بازارهای منطقه با تقویت صادرات فرآورده های نفتی
در این میان، ناصر سجادی مدیرعامل شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران امروز
درباره فعالیتهای برون مرزی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران گفت:
مهمترین هدف در زمینه صادرات انواع فرآورده های نفتی، نفوذ در بازارهای
منطقه است و همسو با این هدف از ابتدای امسال فعالیتهای خوبی انجام شد که
هم اکنون نیز ادامه دارد.
به گفته وی، با توسعه گازرسانی، استفاده
بیشتر از این سوخت پاک و در نتیجه ایجاد امکان برای صادرات فرآورده های
نفتی، در هفت ماه امسال، ٨٠٠ هزار تن نفت گاز به بازاهای هدف ( افغانستان،
عراق، پاکستان و ارمنستان) صادر شده است.
به گفته سجادی، صادرات ٣٠
هزار تن گاز مایع( ال پی جی) به کشور پاکستان از دیگر فعالیتهای برون مرزی
شرکت ملی پخش در هفت ماه نخست امسال بوده است.
اکنون با توجه به افزایش تقاضا برای خرید گازوییل ایران از سوی کشورهای منطقه می توان از ظرفیتهای موجود در بورس انرژی برای رونق صادرات فرآورده های نفتی بیش از پیش استفاده کرد و با توجه به این که ماهیت و ذات معامله در بورس بر اساس شفافیت است تالار بین المللی بورس انرژی می تواند در مسیر صادرات نقش آفرین باشد.
توجه دولت و مجلس برای عرضه نفت خام و فرآورده های نفتی در بورس انرژی
به گزارش خبرنگار شانا، در ماده ١٣ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور آمده است: همه پالایشگاههای کشور مشروط به پرداخت و تسویه وجوه نفت خام و میعانات گازی خریداری شده تحویلی به قیمت هر بشکه نود و پنج درصد (۹۵%) تحویل روی کشتی (فوب) خلیج فارس و به صورت نقدی یا اعتبار اسنادی یک‌ماهه به شرکت دولتی ذیربط تابعه وزارت نفت، مجازند فرآورده‌های نفتی مازاد بر نیاز داخلی را رأساً صادر کنند و دولت مکلف است سالانه سهم صندوق توسعه ملی را پرداخت کند.
تبصره ۱- استفاده از سازوکارهای بورس انرژی در خرید و فروش نفت خام و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و انرژی برق در اولویت قرار دارد.
تبصره ۲- شرکت دولتی ذیربط تابعه وزارت نفت مجاز است قیمت پایه نفت خام و میعانات گازی عرضه شده در بورس را:
۱- تا دو درصد (۲%) کمتر از نود و پنج درصد (۹۵%) تحویل روی کشتی (فوب) خلیج فارس تعیین کند.
۲- تا سه درصد (۳%) کمتر از بند (۱) برای توسعه پالایشگاههای موجود یا احداث پالایشگاههای جدید تا ده سال پس از بهره‌برداری، تعیین کند.
تبصره ۳- به وزارت نفت و دیگر دستگاهها اجازه داده می‌شود برای تشویق کشتیهای خارجی به سوختگیری و تأمین دیگر نیازهای خود در بنادر ایران از ابزارهای تشویقی و قیمتهای ترجیحی نسبت به دیگر رقیبان در تأمین سوخت و دیگر نیازها استفاده کنند.
سید فواد نبوی
