به گزارش شانا، هیدروالکتریک یا تولید انرژی الکتریکی از انرژی پتانسیل گرانشی آب، فرایندی است که در آن با استفاده از نگه داشتن آب پشت یک سد و افزایش انرژی پتانسیل آن، از این انرژی برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. در این فرایند، از توربینهای آبی برای انتقال انرژی آب به مولدها استفاده می‌شود.
مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدرو الکتریک در جهان ( تبدیل براساس معادل حرارتی یک بشکه نفت خام و با فرض 38درصد راندمان تبدیل در یک نیروگاه حرارتی مدرن ) از سال 2004 تا پایان 2014 از 635.2 میلیون تن معادل نفت خام در سال به 879 میلیون تن افزایش یافته و دارای رشد 38.4 درصدی است.
مجموع انرژی مصرفی تولیدشده در جهان از محل سوختهای فسیلی شامل نفت و گاز و زغالسنگ و همچنین انرژی هسته ای و هیدروالکتریک و انرژیهای تجدیدپذیر و زیستی از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از ١٠۵۵۶,۵ میلیون تن معادل نفت خام در سال به ١٢٩٢٨.۴ میلیون تن در روز افزایش یافته است.
براین اساس، ملاحظه می شود سهم مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک از مجموع کل انرژی مصرفی تولیدشده از منابع مختلف در جهان، از سال ٢٠٠۴ تا پایان ٢٠١۴ از 6.0 درصد به 6.8 درصد افزایش یافته است.
برابر آخرین آمارهای منتشر شده توسط BP، در طی دوره ده ساله 2004 تا پایان 2014 مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در منطقه آمریکای شمالی از 143.6 میلیون تن معادل نفت خام به 153.5 میلیون تن رسیده است.
باوجود این افزایش، سهم این منطقه به دلیل رشد بیشتر تولید انرژی الکتریکی از طریق هیدروالکتریک در مجموع کشورهای آسیا و اقیانوسیه، در مجموع مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در مناطق مختلف جهان از 22.6 درصد به 17.5 درصد کاهش نشان می دهد.
در همین دوره، مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در منطقه آمریکای جنوبی و مرکزی نیز از 133.8 میلیون تن معادل نفت خام به 155.4 میلیون تن معادل نفت خام افزایش پیدا کرده است.
سهم این منطقه همانند منطقه آمریکای شمالی باوجود افزایش تولید انرژی الکتریکی از محل هیدروالکتریک از 21.1 درصد به 17.7 درصد از مجموع مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدروالکتریک در مناطق مختلف جهان کاهش یافته است.
در ده سال گذشته، مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدروالکتریک در منطقه اروپا و اورآسیا نیز باوجود افزایش از 179.9 میلیون تن معادل نفت خام به 195.7 میلیون تن با کاهش سهم در مجموع انرژی مصرفی تولیدشده از محل هیدرو الکتریک در جهان روبرو بوده است.
سهم این منطقه از 28.3 درصد به 22.3 درصد از مجموع مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدرو الکتریک در جهان کاهش نشان می دهد.
ادامه بررسی آمارهای منتشره نشان می دهد، مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدرو الکتریک در منطقه خاورمیانه در دوره ده ساله مورد بررسی، به دلیل خشکی و دمای بالا و محدودیتهای آبی و منابع غنی نفت و گاز و امکان استفاده از انرژیهای خورشیدی و بادی و نیز بارشهای اندک و مسائل زیست محیطی با تغییرات اندکی روبرو بوده و همچنان سهم ناچیز خود را حفظ کرده است.
مصرف انرژی الکتریکی تولیدشده به روش هیدرو الکتریک در منطقه خاورمیانه از سال 2004 تا پایان 2014 از 4 میلیون تن معادل نفت خام به 5.2 میلیون تن معادل نفت خام ( حدود 0.6 درصد از مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در جهان) افزایش یافته است.
در منطقه آفریقا نیز همانند خاورمیانه و با شرائط آب و هوایی تقریبا مشابه، در ده سال گذشته، مصرف انرژی تولیدشده به روش هیدروالکتریک تنها از 19.8 میلیون بشکه معادل نفت خام به 27.5 میلیون تن ( حدود 3.1 درصد از مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در جهان) افزایش نشان می دهد.
افزایش اندک مصرف انرژی تولیدی به روش هیدرو الکتریک یا آبی در مناطق مختلف جهان در سالهای گذشته در حالی است که در مجموع کشورهای آسیا و اقیانوسیه مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک از سال 2004 تا پایان 2014 از 154.2 میلیون تن معادل نفت خام به 341.6 میلیون تن افزایش نشان می دهد و سهم این منطقه با رشدی چشم افسا از 24.3 درصد به 38.9 درصد از مجموع مصرف انرژی تولید شده به روش هیدروالکتریک در جهان افزایش نشان می دهد.
چنان که ملاحظه می شود، آمارهای منتشره حاکی از این است که تنها منطقه آسیا و اقیانوسیه است که بیشترین تغییرات مثبت را در طی ده سال گذشته در افزایش سهم از مصرف انرژی تولید شده باروش هیدرو الکتریک دارا بوده است.
در دیگر مناطق جهان استفاده از انرژی هیدروالکتریک به دلایلی مانند « احتمال ایجاد چالشهای زیست محیطی، احتمال ایجاد تغییرات در اقلیم سرزمینی، احتمال ایجاد اختلال در زیست بومها (مانند آنچه در دریاچه ارومیه و دیگر دریاچه های ایران رخ داد)، امکان استفاده از انرژی بادی و خورشیدی که از تخریبهای زیست محیطی و زیست بومی کمتر برخوردار است، کمبود آب و وجود اقلیمهای خشک و کم بارش که باید با حساسیت بالا آبهای زیر سطحی در این مناطق مدیریت شود، مسائل مالی و یا ترکیبی از این موارد) از رشدی درخور برخوردار نبوده است.
در این میان منطقه خاورمیانه و آفریقا از جمله مناطقی هستند که مدیریت آب باید با بالاترین درجه حساسیت در آن مورد بررسی قرار گرفته و بدون برنامه ریزی نسبت به احداث سد و یا حفر چاههای عمیق اقدام نشود.
هرگونه اقدام مطالعه نشده در این مناطق می تواند خسارتهای جبران ناپذیری را به بار آورد و به نابودی اقلیمهای سرزمینی و حیات گیاهی و جانوری و تغییرات شدید آب و هوایی منجر شده و کوچ روستانشینان را به شهر ها به شکلی باور نکردنی سرعت بخشد.
