سال 1353 اولین باری بود که گاز وارد «مشهد» کلانشهر مذهبی کشور شد. 40 سال از آغاز گازرسانی به این استان می گذرد و هم اکنون شبکه گسترده 23 هزار کیلومتری گاز خراسان رضوی به ویژه در کلان شهر مذهبی مشهد نیازمند تقویت، اصلاح و بازسازی است. بر این اساس طرحی با عنوان «بازسازی، بازنگری و تقویت شبکه شهر مشهد» در این استان تعریف و براساس آن پتانسیل جدید مصرف گاز این شهر ارزیابی و بازنگری شده و برای تقویت آن راهکارهای لازم اندیشیده شده است. در همین حال اجرای این طرح نیازمند تخصیص منابع مالی ویژه است. در گفتگو با حبیب الله صادقی مدیر عامل گاز خراسان رضوی، به فعالیتهای انجام شده و در حال انجام در این شرکت برای گازرسانی به بخشهای مختلف پرداخته ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید.
استان خراسان رضوی به عنوان پهناورترین استان کشور چه تعداد مشترک گاز را تحت پوشش قرار داده است؟
این استان بیش از یک میلیون و 800 مشترک را در بخشهای مختلف اعم از خانگی، تجاری، نیروگاهی ، سی ان جی و صنعتی تحت پوشش دارد. در واقع سالانه 10.5 میلیارد متر مکعب گاز از طریق این شرکت به بخشهای مختلف مصرف توزیع می شود.
هم اکنون چه تعداد شهر و روستا در این استان از نعمت گاز بهره مند هستند؟
غیر از 3 شهر کوچک، تمام شهرهای استان از نعمت گاز بهره مند هستند. شهرهای « ریوش، بار و همت آباد » سه شهر کوچکی است که هر کدام حدود 5 هزار نفر جمعیت داشته و گازرسانی به آنها از برنامه های شرکت است که عملیات اجرایی گازرسانی به شهر « ریوش » در حال انجام است. 3 شهر یاد شده قبلا مرکز بخش و دهستان بودند و به لحاظ ضوابط وزارت کشور، در سالهای اخیر به شهر تبدیل شده اند. بر این اساس با افزایش جمعیت مراکز یاد شده و ارتقا به مرکز شهری ، پروژه گازرسانی به شهرهای « ریوش، بار و همت آباد » در دستور کار قرار گرفت.
پیشرفت اجرای طرح گازرسانی به شهر ریوش چه میزان است؟
هم اکنون خط انتقال گاز شهر «ریوش » در دو قطعه در حال انجام است و امید است شبکه شهری ریوش سال آینده اجرا و گازرسانی به این شهر نیز انجام شود.
برای گازرسانی به 2 شهر دیگر چه پیش بینی هایی انجام شده است؟
برای گازرسانی به 2 شهر دیگر نیز نیاز به احداث خط انتقال گاز به طول 50 کیلومتر داریم که مقرر شده از محل بند ق تبصره 2 بودجه 93 این دو شهر نیز از نعمت گاز بهره مند شوند. این مهم در شورای اقتصاد تصویب شده و دستورعمل اجرایی آن در حال تدوین و ابلاغ است.
برای اجرای خطوط انتقال گاز دو شهر یاد شده چه میزان اعتبار نیاز است؟
برآورد مالی اجرای خطوط انتقال گاز در شهرهای بار و همت آباد، 200 میلیارد ریال است.
در مجموع چند درصد جمعیت شهری و روستایی این استان از نعمت گاز برخوردار هستند؟
هم اکنون 99.5 درصد خانوارهای شهری استان خراسان رضوی و 67 درصد جمعیت روستاهای واجد شرایط، از نعمت گاز بهره مند هستند.
با حضور مهندس زنگنه در صنعت نفت چه تغییری در روند گازرسانی به مراکز فاقد گاز صورت گرفت؟
بر اساس ابلاغ وزیر نفت، روستاهای بیش از 20 خانوار ( یا 100 نفر)، واجد شرایط برای دریافت گاز شهری می شوند؛ مشروط به این که هزینه سرانه هر اشتراک کمتر از 60 میلیون ریال در مناطق سردسیر باشد. این در حالی است که پیشتر شرایط سخت تر بود، بطوری که گازرسانی به روستاهای بالای 20 خانوار مشروط بر فاصله حداکثر 10 کیلومتری روستاها با شبکه گاز بود که هم اکنون این محدودیت با حضور مهندس زنگنه در صنعت نفت برداشته شده و بر این اساس شرایط مناسب تری برای گازرسانی به روستاها ایجاد شده است، به طوری که با این تعریف تعداد روستاهای مشمول گازرسانی استان افزایش یافته است.
محل تامین مالی برای گازرسانی به روستاهای واجد شرایط چیست؟
پیش بینی شده است از محل بند ق تبصره 2 بودجه سال 93، به روستاهای واجد شرایط در این استان گازرسانی شود.
از این محل به چه تعداد روستا گازرسانی می شود؟
1300 روستا در خراسان رضوی مشمول بند ق بودجه 93 شده که 171 هزار خانوار را در 95 پروژه (خوشه روستایی) شامل می شود، بررسی فنی و مهندسی این مهم انجام شده و هزینه اجرای این کار 890 میلیارد تومان برآورد شده است.
پیش بینی شده است در اجرای بند «ق» تبصره 2 بودجه 93، شرکت ملی گاز ایران به عنوان سرمایه گذار، شرکت ملی نفت کارفرما و شرکتهای گاز استانی نیز مجری پروژه باشند.
روستاهای گازرسانی نشده این استان به لحاظ جمعیت چه سهمی از مجموع گازرسانی را به خود اختصاص می دهد؟
مصرف سالیانه کل خانوارهای روستایی فاقد گاز در استان خراسان (نسبت به مجموع حجم فروش گازسالیانه یعنی 10.5 میلیارد متر مکعب) حدود 4 درصد است.
هم اکنون سبد سوختی برای تنوع بخشی به گازرسانی به شهرها و روستاهای فاقد گاز، در حال تدوین است، در این استان چه پیش بینی هایی در این زمینه شده است؟
در طرح گازرسانی پیش بینی شده است روستاهای 20 هزار خانواری که هزینه گازرسانی به ازای هر خانوار بیشتر از 6 میلیون ریال در مناطق سردسیر و 2.5 میلیون تومان برای مناطق گرمسیر باشد، با بهره گیری از روش سی ان جی یا ال ان جی گازرسانی به آنها انجام شود.
غیر از گازرسانی به مناطق شهری و روستایی آیا پروژه دیگری برای تامین اعتبار از محل بند ق بودجه 93 پیش بینی شده است؟
گازرسانی به شهرها و روستاهای فاقد گاز در این استان از محل بند ق، به اعتبار بالایی نیاز دارد و تاکنون غیر از این موارد، موضوع دیگری برای تامین مالی از این محل پیش بینی نشده است.
به منظور تقویت شبکه انتقال گاز استان چه پیش بیتی هایی شده است؟
3 خط انتقال گاز به عنوان خطوط انتقال زیرساختی برای تقویت شبکه انتقال گاز استان تعریف و تصویب شده است و باید در دستور کار قرار گیرد.
«خط انتقال دیزباد_تربیت حیدریه به طول 64 کیلومتر با قطر 24 اینچ، خط انتقال تربت حیدریه _کاشمر به طول 77 کیلومتر با قطر 16 اینچ و خط تقویتی نقاب و جغتای و گازرسانی به فولاد سبزوار به طول 82 کیلومتر و به قطر 30 و 20 اینچ» برای تقویت شبکه انتقال و جلوگیری از افت فشار در این منطقه پیش بینی شده است که باید توسط شرکت مهندسی و توسعه گاز اجرا شود.
اجرای این خطوط برای تقویت زیرساختهای خطوط انتقال استان و جلوگیری از افت فشار به خصوص در فصل سرد سال بسیار مهم است، چراکه با ورود مشترکان جدید (171 هزا خانوار) سالیانه 400 میلیون متر مکعب به مجموع مصرف گاز در استان افزوده می شود و تحقق این مهم به تقویت زیرساختها نیاز دارد.
زمانی برای اجرای کار پیش بینی شده است؟
پکیجهای اجرایی برای شرکت مهندسی و توسعه گاز ارسال شده و این شرکت اخیرا کار را در دست گرفته و جزو اولویتهای خود قرار داده است.
یکی از فعالیت مهم شرکت گاز استانی، گازرسانی به بخشهای صنایع، نیروگاهها، واحدهای سی ان جی به موازت گازرسانی به بخش خانگی است، در این بخش شرکت گاز استان خراسان رضوی چه عملکردی داشته است؟
در سال 92 سهم گازرسانی به بخشهای خانگی و عمومی 42.4 درصد، بخش حمل و نقل (سی ان جی) 6 درصد، بخش نیروگاهها 28 درصد و بخش صنایع 23.6 درصد بود. در همین حال با افزایش مصرف گاز در بخش خانگی در ماههای سرد در سال گذشته (دی و بهمن ماه ) مصرف بخشهای خانگی و عمومی به 75 درصد، بخش حمل و نقل (سی ان جی) به 4 درصد، بخش نیروگاهها به 10 درصد و بخش صنایع به 11 درصد رسید.
در بخش نیروگاهی هم اکنون تمام نیروگاههای استان خراسان رضوی به شبکه گاز سراسری متصل هستند.
با توجه به افزایش ظرفیت تولید گاز در سال جاری، چه تغییری در گازرسانی به صنایع و نیروگاهها ایجاد شده است؟
هر سال به طور متوسط رشد 4 تا 5 درصدی مصرف گاز را در استان شاهد هستیم و تا کنون مشکلی برای گازرسانی به نیروگاهها و صنایع در استان نداشتیم. وضعیت فشار گاز امسال تاکنون مطلوب بوده و مشکلی برای گازرسانی به بخشهای مختلف نداشتیم و پالایشگاه شهید هاشمی نژاد و شرکت نفت مناطق مرکزی (نفت و گاز شرق) تمام تلاش خود را به خصوص در فصل سرد سال برای به حداکثر رساندن تولید از حوزه های یاد شده به کار می گیرد.
با توجه به تغییر رابطه مالی شرکت ملی گاز با خزانه داری کل کشور، چه تغییری در روند وصول مطالبات این شرکت و ورودی های نقدی شرکت حاصل شده است؟
وصول مطالبات یکی از مهمترین دغدغه ها و برنامه های گاز خراسان است و تخصیص اعتبارها هم تابع وصول مطالبات است، بطوری که فرایند ورودی های نقدی شرکت براساس وصول مطالبات است، در همین حال برخی مشتریان گاز در پرداخت گازبها همچنان تاخیر دارند که برای حل این مشکل نیز راهکارهایی مانند فرهنگ سازی، پیگیریهای مکرر یا تقسیط بدهی ها ، پیش بینی شده تا مشترکان را به پرداخت به موقع گازبها تشویق کنیم.
برای دریافت بهای گاز از واحدهای سی ان جی چه پیش بینی هایی انجام شده است؟
واحدهای سی ان جی با وجود آن که پول فروش گاز را به صورت نقدی دریافت می کنند در عین حال تاخیر در پرداخت گازبها دارند، بر این اساس برنامه ریزی شده است برای این واحدها صورت حساب هفته ای صادر شود و در صورت پرداخت نکردن بدهیها، اخطار داده شود و در صورت به نتیجه نرسیدن این فرایند، در مرحله بعدی حتی امکان دارد قطع گاز نیز انجام شود.
در 8 ماه نخست امسال چه تعداد به جمع مشترکان گاز و چه میزان شبکه و انشعاب جدید در این استان اضافه شده است؟
در بازه زمانی یادشده 120 هزار اشتراک جدید در این استان به جمع مشترکان گاز اضافه شده است. همچنین 450 کیلومتر شبکه و 15 هزار انشعاب نصب شده است.
مشهد به عنوان کلانشهر مذهبی کشور سالانه 25 میلیون زائر از داخل و خارج کشور دارد که این جمعیت از امکانات شهری استفاده می کند، به طور حتم بخشی از امکانات شهری برای گازرسانی به این افراد اختصاص دارد. برای گسترش و تقویت خطوط انتقال گاز چه پیش بینی هایی انجام شده است؟
مشهد طی سالهای گذشته توسعه گسترده ای داشته و هم اکنون هم به شدت در حال توسعه است. رشد مصرف گاز این استان طی سالهای با ساخت هتلها و مراکز تجاری و اقامتی متعدد، به طور چشم گیری افزایش یافته است. در همین حال شبکه گازرسانی این استان به طور متوسط به 25-20 سال گذشته برمی گردد که پاسخگوی توسعه کنونی این استان (هم اکنون نیز در حال توسعه است) نیست، براین اساس تنگناها و مشکلات بسیاری برای گازرسانی به مراکز در حال توسعه داریم . به طور طبیعی برای پاسخگویی به این نیاز طرحی با عنوان «بازسازی، بازنگری و تقویت شبکه شهر مشهد» تعریف شده است که براساس آن پتانسیل جدید مصرف گاز این شهر ارزیابی و بازنگری شده و برای تقویت آن راهکارهای لازم پیش بینی گردیده است . تحقق این مهم منابع مالی گسترده ای می خواهد و اعتبارهای سالیانه استان ( اعتبارهای مربوط به توسعه شبکه گازرسانی، نصب انشعاب، گازرسانی به روستاها و ..) جوابگوی اجرای این طرح نیست. برای تامین گاز مشترکان جدید استان نیاز به حداقل 30 ایستگاه تقلیل فشار است، حال آن که قیمت زمین در این استان برای ساخت ایستگاههای یاد شده بسیار افزایش یافته و اعتبارهای معمولی سالیانه جوابگوی اجرای این طرح نیست و تحقق این مهم نیازمند تخصیص اعتبار ویژه به استان است.
بازسازی، بازنگری و تقویت شبکه شهر مشهد به چه میزان اعتبار نیاز دارد؟
برای اجرای این پروژه با نرخهای فعلی به حداقل 110 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. مطالعه این طرح 3 سال بطول انجامیده و بر اساس آن مصارف روز بخشهای مختلف ارزیابی شده است و هر سال اجرای این پروژه به تاخیر بیافتد، هزینه اجرای آن نیز افزایش خواهد یافت.
