خورشید انتقال از شرق می‌تابد
به گزارش خبرنگار شانا، صبح امروز (شنبه، ۲۵ دی‌ماه) تفاهم‌نامه تأمین منابع مالی پروژه احداث خط لوله جدید انتقال فرآورده نفتی مسیر رفسنجان – بیرجند – تربت حیدریه – مشهد موسوم به تابش (تأمین انرژی بازار شرق) با حضور وزیران نفت و اقتصاد، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و مدیرعامل بانک ملت امضا شد، اما جزئیات آن و هدف از راه‌اندازی این خط لوله جدید در کشور که تا چهار سال آینده نهایی می‌شود، چیست؟
ابعاد و مشخصات خط لوله انتقال فرآورده تابش
پروژه خط لوله تابش به ظرفیت انتقال روزانه ۲۴ میلیون لیتر فرآورده نفتی به طول ۹۴۸ کیلومتر در مسیر رفسنجان – بیرجند – تربت حیدریه – مشهد احداث خواهد شد، مجری این پروژه شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران خواهد بود که عملیات اجرایی‌اش را در سال آینده (۱۴۰۱) آغاز می‌کند و مقرر است ظرف چهار سال اجرا و تحویل بهره‌بردار شود؛ برآورد سرمایه‌گذاری اولیه پروژه خط لوله تابش ۳۷۲ میلیون یورو است که با همکاری بانک ملت تأمین خواهد شد.
ظرفیت انتقال فرآورده‌های نفتی با خط لوله یادشده ۱۵۰ هزار بشکه در روز خواهد بود که در طول مسیر پر پیچ و خم خود از رفسنجان تا مشهد مقدس از سه استان کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی گذر می‌کند.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به‌عنوان دستگاه اجرایی ناظر، شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران مجری و شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران بهره‌بردار این پروژه خواهند بود؛ تأمین سرمایه احداث خط از اعتبارهای بانکی و منابع داخلی انجام می‌شود و محل منابع بازپرداخت اعتبارها ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور خواهد بود.
۸۹۶ کیلومتر از این خط لوله ۲۲ اینج و ۵۲ کیلومتر از آن ۱۸ اینچ خواهد بود (در مجموع با ظرفیت ۱۵۰ هزار بشکه)، در مسیر این پروژه ۲ مرکز انتقال نفت (تلمبه‌خانه) و ۳ پایانه ساخته می‌شود.
اهداف و مزایای پروژه
ایجاد یک کریدور حیاتی انتقال فرآورده در شرق کشور، انتقال فرآورده با ظرفیت ۱۵۰ هزار بشکه در روز، تأمین پایدار سوخت موردنیاز شرق و شمال شرق کشور (استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی) و کوتاه شدن مسیر انتقال فرآورده در شرق کشور از جمله مزایای این پروژه است.
در آیین امضای تفاهم‌نامه تأمین منابع مالی پروژه تابش کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، ایجاد کریدور انتقال شمال – شمال شرق و جنوب – شمال شرق، تامین امنیت انرژی و کاهش قاچاق سوخت از دیگر دستاوردهای این پروژه اعلام شد.
این خط لوله همچنین انتقال فرآورده‌های صادراتی به بازارهای شرق کشور را آسان می‌کند و اجرای آن منجر به خروج ری از مرکزیت خطوط لوله انتقال فرآورده کشور و تنوع‌بخشی به خطول لوله انتقال حیاتی کشور خواهد شد.
احداث خط لوله در منطقه‌ای امن و کم خطر در مقایسه با منطقه زلزله‌خیز ری، مدیریت بحران و رعایت استانداردهای پدافند غیرعامل، صرفه‌جویی روزانه ۱۲ میلیارد تومان در کشور، جذابیت اقتصادی و ارزش افزوده طرح برای اقتصاد کشور و بخش خصوصی نیز از دیگر ویژگی‌ها و اهداف پروژه انتقال فرآورده نفتی رفسنجان – بیرجند – تربت حیدریه – مشهد است.
با اجرایی شدن این پروژه مشکل مشتقات نفتی در کشورهای همسایه شرقی برطرف و دسترسی بازار سوخت افغانستان به سوخت پاک ایرانی آسان می‌شود.
پروژه خط لوله تابش در سال‌های آینده در صورت نیاز می‌تواند از صنایع پایین‌دستی پتروشیمی حمایت کند و تعرفه مناسب انتقال فرآورده با این خط، ظرفیت مناسبی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در این بخش است.
پروژه خط لوله جدید تابش همچنین برای همیشه چالش سوخت زمستانی در نیمه شرقی کشور به‌ویژه سوخت صنایع و نیروگاه‌ها در فصول سرد سال را برطرف می‌کند و سبب حذف واسطه‌گری می‌شود.
این پروژه گامی مثبت برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور از سوی وزارت نفت دولت سیزدهم به‌شمار می‌آید و حرکت به سمت سودمحوری به‌جای سوخت محوری در طراحی آن مدنظر قرار گرفته است که امید می‌رود با اجرایی شدن آن، افزون بر رشد و توسعه صنایع داخلی جانبی، با توجه به فرسودگی خطوط لوله کشور، الگویی تازه برای انتقال ایمن و استاندارد فرآورده در کشور شکل گیرد.
آرزو عطایی
