به گزارش خبرنگار شانا، شاید بهتر باشد برای درک اندکی از کار جوانانی که روی شناور صادراتی “خلیج فارس” فعال هستند، اوضاع را اندکی ملموس کنیم. به طور مثال خوب است زندگی و کار در پایتخت یا شهرهای دیگر روی خشکی، شرایط عادی، متعادل و قابل تغییر را با روزمره مردانی که روی آب و آهن، متفاوت از میلیونها فرد دیگر در شرایط غیرعادی، غیر قابل تغییر و حساس کار می کنند مقایسه کنیم و ببینیم با چند میلیون تومان حقوق و چه شرایطی مثل آنها راضی به ماندن و کار روی این پایانه خواهیم بود؟
جوانانی که در قلب خلیج فارس روی یک پایانه شناور صادرات نفت به نام “خلیج فارس” زندگی و کار می کنند تا از ثروت نهفته خلیج فارس دفاع کنند و پرچم ایران و ایرانی و خلیج همیشه پارس را بالا و نگه دارند. فرزندان خلیج فارس فارغ از دلگویه های به حق اقماری بودنشان به فروش دو نوع نفت خام معروف ایران و دنیا یعنی سروش و نوروز افتخار می کنند.
تهیه گزارش از منطقه بهرگان شامل بازدید از سکوهای سروش و نوروز بود، اما به دلیل شرایط سکوها تصمیم گرفته شد، شب را مهمان شناور خلیج فارس باشیم. در بدو ورود مسئول HSE همراهیمان می کند و توضیحات لازم را می دهد و به دیدار مدیران بخشهای مختلف خلیج فارس که همه آنان در محدوده سنی 30 تا 35 سال هستند می رویم. هم پرسشهای ما زیاد است هم حرفهای آنها، اما حواسمان نیست که ما تازه وارد شده ایم در حالی که آنان از 6 صبح بی وقفه مشغول کار بوده اند و اکنون پس از یک روز کاری وقت استراحت آنها فرا رسیده است.
مصاحبه ها را تمام می کنیم و به رستوران می رویم، از این جا به بعد لباسهای نارنجی، قرمز و سرمه ای خود را در آورده و لباس راحتی می پوشند. به این ترتیب حرفهای سر میز شام خودمانی و از جنس “درد و دلهای اقماری بودن” می شود. درست است که بسیاری از حرفهایشان را، فقط شنیدیم و بسیاری از حرفها را باید پیش خودمان نگه می داشتیم اما قول دادیم بخشهایی از این خواسته ها و دل نگرانیها را اول به گوش مردم ایران سپس همه کارکنان صنعت از جمله صنعت نفت و بعد مسئولان نفت برسانیم. این جوانان فارغ از هر دلخوری و اعتراضی، می خواهند در کار و آسیبهایشان بازنگری شود تا در این صورت افزون بر کم شدن نگاه منفی به شرایط کار اقماری، آنان نیز از این ماندن و عشقی که برایشان هزینه های زیادی داشته است، روزی پشیمان نشوند.
پس از شام اپراتور توضیحهای مربوط به بخش مسکونی، اتاقها و تردد در طبقه ها و نحوه برقراری ارتباط تلفنی با خارج از پایانه، نحوه استفاده از اینترنت و … را می دهد و در توضیحی تکمیلی می گوید: برای نماز خواندن هم حواستان باشد چون در هر زمانی ما به سمتی می چرخیم و مسیر قبله تغییر می کند و بعد درجه مشخصی را اعلام می کند. اتاقها کمتر از 6 متر هستند و همه چیز فشرده و جمع و جور تعبیه شده است اما خوبی آن این است که اتاق ما هم رو به دریا و هم رو به عرشه سبز «خلیج فارس» است و همین منظره کافی است تا تصویرمان از خلیج همیشه پارس کامل شود.
عملیات ساخت پایانه شناور «خلیج فارس» که به اندازه یک نفتکش غول پیکر(VLCC) است از حدود دو سال پیش با سفارشی به شرکت کره ای سامسونگ آغاز شد تا این که 19 بهمن ماه پارسال به بهره برداری رسید. خلیج فارس از این تاریخ به بعد جایگزین شناور صادراتی «سورنا» که حدود 12 سال پیش شرکت انگلیسی-هلندی شل آن را برای ذخیره سازی نفت میدانهای سروش و نوروز و تحویل آن به مشتریان در نظر گرفته بود، شد و تا امروز بدون وقفه در مدار صادرات بوده است. این شناور تاکنون 12 عملیات بارگیری داشته است و 6 میلیون بشکه نفت خام معتبر و معروف سروش و نوروز را صادر کرده است. از این میزان سه میلیون و 100 هزار بشکه متعلق به میدان نفتی سروش و 2 میلیون و 900 هزار بشکه سهم میدان نوروز بوده است. صادراتی که در همه سالهای تحریم و یا حتی برنامه کاهش تکلیفی، کاهش و تغییری نداشته و سر “سورنا” و پس از آن سر «خلیج فارس» را خلوت نگذاشته است.
«خلیج فارس» نسبت به «سورنا» پیشرفته تر و مطابق با استانداردهای روز دنیاست و می تواند 2.207 میلیون بشکه نفت صادراتی را ذخیره کند. در عین حال بسیاری از ایرادها و کمبودهای «سورنا» در «خلیج فارس» برطرف شده است و عملیات در این شناور صادراتی با امنیت و سرعت و سهولت بیشتری انجام می شود. همین که کارکنان خلیج فارس مانند سورنا دیگر مجبور نیستند در طول روز پله های متعدد عرشه را بارها و بارها طی کنند و برای این شناور برخلاف “سورنا” آسانسور تعبیه شده است خود مزیت بزرگی به شمار می آید. البته ساعتها کار در چند طبقه موتورخانه با پله های آهنی و در گرمای طاقت فرسا و صدای بسیار کماکان به قوت خود باقی است.
اگرچه پایانه شناور صادراتی «خلیج فارس» در هر شبانه روز چند بار دور خود می چرخد اما میخش در آبهای گرم و آبی خلیج فارس محکم شده و منتظر مشتریهای جدید است تا دورش را شلوغ کنند. «خلیج فارس» عملیاتی را انجام می دهد که در نوع خود بی نظیر است؛ انجام عملیات بارگیری از روبرو (Head to Head) میان «خلیج فارس» و نفتکشهای مشتری، عملیاتی است پر خطر که در کمتر نقطه ای از دنیا اجرایی می شود، اما جوانان خلیج فارس با دقت و تلاش زیادی این عملیات را بارها و بارها بدون هیچ حادثه ای انجام داده و می دهند.
نیروهای جوانی که امروز صفر تا صد پایانه صادراتی خلیج فارس را می گردانند در زمان حضور شرکت شل در منطقه بهرگان (سکوهای سروش، نوروز و شناور سورنا) آموزش دیده اند و امروز دیگر همه مسائل را بدون کمک شرکتهای خارجی و با توان خود به انجام می رسانند و یک تنه از پس همه مسائل این سکوها، شناور سورنا و خلیج فارس برمی آیند.
این جوانان با وجود مشکلات و محدودیتهای کاری بسیاری که وجود دارد، بدون وقفه عملیات صادرات نفت میدانهای سروش و نوروز را انجام می دهند و نفت خام سنگین آنها را به بازارهای پر و پا قرص بین المللی می رسانند. جوانانی که وقتی پای حرفهایشان می نشینید مشکلات اقماری بودن را می گذارند برای آخر صحبت و پیش از هر چیز نگران زحماتی هستند که در این سالها برای خودشان و خلیج فارس کشیده اند. می گویند روزی که شرکت شل سورنا را فعال کرد، این شرکت نیروهای ما را روی شناور قبول نمی کرد اما پس از رفتنشان در این سالها نه تنها سورنا را با آن وضع و فرسودگی روی پا نگه داشتیم و حتی یک روز هم بیکار نبود، بلکه یک پایانه شناور دیگر یعنی پایانه شناور صادراتی خلیج فارس را هم در مدار آورده ایم تا سالهای سال خیالمان برای صادرات نفت این دو میدان و نفت معروفشان راحت باشد.
پایانه صادراتی خلیج فارس برای همه کسانی که دیروز، امروز و فردا روی آن حضور دارند یک دانشگاه یا یک کارگاه (Work Shop) پیشرفته و فشرده است که نیروهای مستقر در آن دلشان نمی آید از این دانشگاه بروند اما می خواهند 70 میلیون ایرانی که زندگیشان با فروش همین نفت و ادامه بدون توقف آن می گذرد بدانند که آنها بسیار کمتر از حق و تلاششان حقوق می گیرند، اما با همه وجود و از عمق جانشان برای این کار مایه می گذارند.
گزارش تصویری پایانه شناور صادرات نفت (FSU) خلیج فارس
گزارش از معصومه اصغری
