به گزارش شانا به نقل از هفته‌نامه مشعل، گازی که از ذخایر زیرزمینی به دست می‌آید، پس از پالایش راهی خطوط لوله می‌شود تا پس از طی مسیری طولانی، در منازل یا صنایع مصرف شود، اما این همه ماجرا نیست. به‌طور معمول زمانی که یک خط لوله احداث می‌شود، باید در فواصل ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتری ایستگاه‌های تقویت فشار احداث شود تا این خطوط به ظرفیت نهایی خود برسند.
در ایران در سال‌های گذشته، بیشترین تمرکز روی توسعه خطوط لوله بوده است، اما اکنون که شبکه بزرگی از خطوط لوله در سطح کشور را در اختیار داریم، برای افزایش ظرفیت تولید، نصب ایستگاه‌های تقویت فشار، اقتصادی‌تر است. به‌منظور انتقال حجم بالای تولیدات گاز عسلویه در پهنه کشور، ضروری است که علاوه بر خطوط لوله، ایستگاه‌های تقویت فشار متعددی در فواصل معین احداث تا بستر لازم برای توزیع انرژی پاک و همچنین ارسال آن به مبادی صادراتی مهیا شود. طرح تأسیسات تقویت فشار گاز در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در سال ۱۳۹۸ روزهای پرکاری را سپری کرد و کوشید با اتمام موفق مراحل طراحی، انتخاب پیمانکار و تحصیل اراضی، زمینه لازم برای ورود ۸ ایستگاه به فاز اجرا را فراهم کند.
پروژه‌های نورآباد، دوراهان، پل کله، خورموج، برازجان، خیرگو، ارسنجان و آرادان ۸ پروژه‌ای هستند که امسال وارد مرحله خرید و اجرا می‌شوند و به این ترتیب رکورد بی‌نظیری را در اجرای هم‌زمان چند پروژه در صنعت گاز شاهد خواهیم بود. اکنون اغلب پروژه‌های یادشده وارد پروسه خرید شده‌اند که این مهم نویدبخش سالی پربار برای شرکت ملی گاز خواهد بود. این طرح علاوه بر اجرای موفق و پرشتاب پروژه‌ها از بهینه‌سازی فرایندها نیز غافل نبوده و با اجرای پروژه موسوم به Feed سعی دارد طراحی تأسیسات گاز را مطابق با آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا ارتقا دهد.
صمد رحیمی، نائب رئیس هیئت مدیره و مجری طرح تأسیسات تقویت فشار گاز در این مصاحبه، سال ۱۳۹۹ را موسم اوج فعالیت‌های اجرایی کارکنانش توصیف کرده و خواهان توجه بیشتر مسئولان به تأمین نیروی انسانی متخصص در دوره جهش پروژه‌ها شده است. در ادامه گفت‌وگو با وی را می‌خوانیم.
با توجه به اجرای هم‌زمان هشت پروژه در سال جاری، پیش‌بینی می‌کنید این تأسیسات چه زمانی به بهره‌برداری برسند؟
هم‌اکنون پیمانکاران، فعالیت اجرایی خود را در هفت سایت آغاز کرده و در حال تجهیز کارگاه هستند. پروژه «آرادان» هم پس از انتخاب پیمانکار به فاز اجرا وارد خواهد شد. مطابق برنامه پیش‌بینی‌شده امسال ایستگاه‌های خیرگو و ارسنجان راه‌اندازی خواهند شد و دیگر پروژه‌ها نیز در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسند.
لطفاً از دیگر فعالیت‌های انجام‌شده طرح تأسیسات تقویت فشار در سال گذشته بگویید.
عمده فعالیت‌های همکاران طرح در سال گذشته بر مباحث طراحی، انتخاب مشاور برای تعیین محل، تهیه اسناد مناقصه و برآورد پروژه متمرکز شده بود که از مهم‌ترین مراحل شکل‌گیری و خشت اول پروژه‌ها محسوب می‌شوند، اما در سال جدید، هشت پروژه به‌طور هم‌زمان وارد فاز اجرا شده‌اند که این به معنای تمرکز حداکثری همه ارکان طرح در حوزه عملیات و اجرا خواهد بود.
افزون بر فعالیت‌های یادشده، در سال گذشته با توجه به برجسته شدن اهمیت تأمین گاز شمال شرق با یک طرح ضربتی، توانستیم توربورکمپرسورهای یدک پارچین، سمنان و دشت را راه‌اندازی کنیم که تأثیر شایانی در انتقال گاز به آن خطه در فصل زمستان داشت. لازم است عنوان کنم که در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ حدود ۲۰ توربوکمپرسور که از سوی شرکت های داخلی و با نظارت و حمایت شرکت گاز ساخته شده است در اختیار خط لوله ششم سراسری قرار گرفت و به راه‌اندازی موفق این خط راهبردی انجامید.
تمامی مراحل ساخت، نظارت و تحویل توربین‌ها از سوی طرح تأسیسات تقویت فشار انجام شد که از افتخارات این طرح به شمار می‌آید. طرح تأسیسات تقویت فشار دستاوردهای درخشانی در زمینه داخلی‌سازی تجهیزات راهبردی و پیشرفته صنعت گاز داشته است. خوشبختانه با بومی‌سازی اقلام و تجهیزات تأسیسات تقویت فشار از سوی دو شرکت بزرگ توربین ساز داخلی، تمام توربو کمپرسورهای مورد نیاز پروژه‌ها با تکیه بر توان متخصصان کشور و بخش خصوصی تأمین می‌شود. در حال حاضر در سایت ارسنجان چهار توربین و در سایت خیرگو سه توربین نصب و آماده راه‌اندازی شده که نشانه به ثمر نشستن حمایت‌های مستمر شرکت گاز از شرکت‌های توانمند داخلی محسوب می‌شود.
پروژه Feed (بهینه‌سازی طراحی ایستگاه‌های تقویت فشار) اقدامی در مسیر پیاده‌سازی تکنولوژی‌های نو در صنعت محسوب می‌شود. درباره دستاوردهای این پروژه توضیح دهید.
از آنجا که طراحی تأسیسات تقویت فشار کشور براساس الگوهای قدیمی انجام می‌شود، ضرورت دارد یک بازنگری در استانداردها با هدف بهینه‌سازی وضع موجود انجام شود که این پروژه مهم با کمک شرکای معتبر داخلی و خارجی اجرا شد و به نتایجی مطلوب رسید.
پروژه Feed موفقیتی بسیار بزرگ در بهینه‌سازی طراحی ایستگاه‌ها تلقی می‌شود. نتایج حاصل از این پروژه از این پس مبنای کار در طراحی ایستگاه‌های آتی خواهد بود. با استفاده از یافته‌های این پروژه در عرصه عملیات، شاهد صرفه‌جویی اقتصادی، زمانی، بهینه‌سازی عملیات و فرایندها و افزایش سطح ایمنی تجهیزات و دستگاه‌ها خواهیم بود. بهره‌وری بیشتر توربوکمپرسورها در قسمت‌های برق، ابزار دقیق و ایمنی از دیگر دستاوردهای این پروژه فناورانه است.
از آنجا که نتایج طراحی‌های مبتنی بر پروژه Feed یک مرحله بالاتر از مرحله طراحی پایه است، شاهد کوتاه‌تر شدن چشمگیر فرآیند طراحی نیز خواهیم بود. یکی از دستاوردهای مهم این پروژه در بحث جداسازی است. در این پروژه آخرین فناوری‌های روز دنیا در زمینه جداسازی میعانات و ذرات جامد از گاز بررسی شد و در نهایت بهینه‌ترین حالت ممکن به دست آمد که به اثربخشی چشمگیر در زمینه نگهداری دستگاه، حجم ذرات و زمان اجرا خواهد انجامید.
علاوه بر این دستاوردها، یک گام به جلوتر حرکت کردیم و کاربردهای فناوری جدید جداسازی در جلساتی فنی به سازندگان داخلی ارائه شد تا این عزیزان بتوانند با داخلی‌سازی این فرآیند کاری کنند که تکنولوژی‌های بهینه شده و پیشرفته، به متن صنعت کشور وارد شود.
در پایان اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
اجرای هم‌زمان هشت پروژه، فعالیتی بی‌سابقه در تاریخ شرکت گاز است. تعدد مشاورها، پیمانکاران و مسائل پیمانی، قراردادی، لجستیک و منابع انسانی فعال در پروژه‌ها ایجاب می‌کند که نگاه مدیریتی ویژه‌ای برای کنترل و هدایت صحیح شرایط فعلی اتخاذ شود. همچنین با توجه به شرایط تحریم و شیوع ویروس کرونا نیز باید دقت نظر خاصی اعمال شود.
در هر صورت ماهیت پروژه، یک کار گروهی است و فاصله‌گذاری اجتماعی باید به گونه‌ای مدیریت شود که در عین حفظ سلامت افراد، به سرعت پروژه لطمه وارد نشود. پروژه، همچون یک موجود زنده است و هر روز رشد می‌کند. مدیریت مالی، انتخاب پیمانکار و نوشتن قرارداد خوب، بسیار مهم است.
موج بازنشستگی نیروهای مجرب و جذب نشدن نیروی جدید، آینده شرکت را دچار نگرانی خواهد کرد. در چند سال اخیر بسیاری از همکاران خبره و مدیران کارکشته پروژه‌ها بازنشسته شده‌اند و نیروهای قراردادی نیز برای نقش‌آفرینی مؤثر، نیازمند انگیزه هستند. در هر صورت باید دقت کنیم که با وجود مشاور و پیمانکار کماکان وظایف نظارت عالیه به‌عهده کارفرماست.
