تاسیس شرکت ملی حفاری گامی مهم در خروج صنعت نفت از وابستگی

به گزارش شانا، تا پیش از انقلاب سال 1357، حضور بیش از 46 شرکت خـارجی و انحصـار مهندسی تولید و اطـلاعات مخـازن نفت و گـاز در دست آنـان و دخالت نداشتن نیروهای ایرانی در فرآیند اکتشاف ، تولید و بهره برداری از مخازن ، صنعت نفت ایران را به طور کامل وابسته کرده بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، صنعت نفت کشور و بویژه حفاری دستخوش تحولاتی عظیم شد و شرکت ملی حفاری ایران به عنوان مولود انقلاب اسلامی در یکم دیماه 1358 به فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (ره) تأسیس شد.

شرکت ملی حفاری ایران، فعالیت خود را با ۶ دستگاه حفاری آغاز کرد. این شرکت، به لحاظ دامنه عملیاتی، از بزرگترین شرکتهای فرعی شرکت ملی نفت ایران به شمار می‌رود، که از شمالی‌ترین مناطق؛ (سرخس، خانگیران) تا مرکزی، غرب، جنوب‌غربی و تا جنوبی‌ترین مناطق (خلیج فارس، پارس جنوبی) و بi طور کلی، در بیش از ۱۰ استان کشور، که امکان استحصال نفت و گاز وجود دارد، فعالیت می‌کند.

شرکت ملی حفاری هم‌اکنون، با افزایش دستگاههای حفاری و توسعه خدمات فنی‌ومهندسی و با بهره‌گیری از بیش از ۱۶ هزار نفر نیروی‌انسانی ، عملیات‌حفاری و خدمات فنی و مهندسی چاههای نفت و گاز را در ایران انجام می‌دهد.

تامین بموقع قطعات و تجهیزات حفاری از حساسیت بالایی برخوردار است زیرا گاهی تاخیر در تامین این قطعات منجر به توقف عملیات و از دست دادن یک چاه می‌شود.

ساخت قطعات حفاری در شرکت ملی حفاری ایران از سال 82 آغاز شده و در فاصله 12 ساله، اقدامات خوبی برای ساخت این قطعات انجام گرفته است.

شرکت ملی حفاری ایران هم‌اکنون از تولیدات 120 شرکت سازنده قطعات صنعتی حفاری استفاده می‌کند که 90 شرکت آن خوزستانی هستند. مجموع قطعات مورد نیاز شرکت 120 هزار قطعه است که البته همگی آنها نیاز مبرم صنعت حفاری نیستند.

برنامه سالهای آینده شرکت ملی حفاری ساخت سالانه 2 هزار قطعه صنعتی است که طی 3 سال در مجموع 6 هزار قطعه اصلی حفاری ساخته می‌شود.

تاکنون حدود 5 هزار قطعه از قطعات مهمی که نقش اساسی و تاثیرگذاری در صنعت حفاری دارند توسط سازندگان داخلی ساخته شده که این کار، قدم بزرگی در جهت تامین نیاز صنعت نفت از بازارهای داخلی است.

در شهریور ماه 1393، شرکت ملی نفت ایران در گزارشی که به مناسبت هفته دولت منتشر کرد، سهم شرکت ملی حفاری ایران را در عملیات حفاری مورد نیاز صنعت نفت کشور  ۵۵ درصد و سهم شرکتهای خصوصی را ۴۵ درصد اعلام کرد.

براساس این گزارش، ٧٣ دکل حفاری شامل ۶٩ دکل ملکی خشکی و دریایی و چهار دستگاه استیجاری شرکت ملی حفاری ایران در اقصا نقاط کشور در حال عملیات حفاری در جهت پاسخگویی به نیازهای صنعت نفت است.

از نظر فناوری و مهندسی ساخت، شرکت ملی حفاری ایران، هم اکنون در حوزه پژوهش و فناوری همکاری خوبی با دانشگاههای سراسر کشور دارد و حدود 20 دانشگاه، پارک علم و فناوری، مراکز رشد و جهادهای دانشگاهی‌ کشور با شرکت همکاری دارند که از این طریق 70 پروژه پژوهشی از سال 85 تاکنون تعریف شده که 50 مورد آن به مرحله ساخت رسیده است.

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران در 27 مردادماه امسال با تشریح رویکردهای جدید این شرکت برای توسعه فعالیتها گفت: ایجاد ظرفیت، توسعه مخازن، نگهداشت و افزایش تولید نفت و گاز در گرو توسعه صنعت حفاری است .

حیدر بهمنی در تشریح دیدگاه خود درباره صنعت حفاری و نقش آن در فرآیند تولید، افزود: برای تحقق اهداف صنعت نفت، توسعه صنعت حفاری ضرورت دارد.

بهمنی گفت: عواملی چون ایجاد ظرفیت در حوزه های اکتشافی، برآورد و مطالعات مخزنی برای توسعه میادین، حفظ، نگهداشت و افزایش توان تولید و در نهایت دستیابی به ظرفیتهای تولید صیانتی، مجموعه راهبردهای استراتژیک صنعت نفت در سراسر جهان به شمار می آیند که همگی به نوعی در مسیر تحقق خود مبتنی بر توان صنعت حفاری هستند .

وی اظهار کرد: شرکت ملی حفاری ایران از همان ابتدای تاسیس براساس برنامه های تدوین شده حرکت کرده است و از زیرساختهای لازم برای رشد و تعالی برخوردار است و حفظ و صیانت از این سرمایه ملی، مسئولیت ما را در مقابل آیندگان نشان می دهد .

بهمنی ادامه داد: از جمله اقدامهای مناسب در شرکت ملی حفاری، تدوین سند توسعه ٢٠ ساله شرکت در سالهای ۶٣ و ۶۴ بود که در آن چشم انداز سال ١٣٨۴ تبیین و پس از آن برنامه دوم صنعت حفاری کشور با استفاده از نظرات مشاوران مجرب و کارشناسان توانمند صنعت حفاری تهیه شد .

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: خوشبختانه برنامه نخست شرکت در دراز مدت به شکلی مطلوب اجرا شد و این موفقیت سابقه و اهمیت ویژه برنامه ریزی راهبردی را در این شرکت نشان می دهد .

وی افزود: این در شرایطی است که چرخش مته حفاری در سالهای دفاع مقدس، دوره بازسازی پس از جنگ تحمیلی، نظام نوین حفاری و دوره رقابت با شرکتها برای لحظه ای متوقف نشد و کارکنان، کارشناسان و متخصصان حفاری در هر دوره بویژه در شرایط بحران ( فوران چاههای نفت و گاز ) توانمندی و قابلیتها و مدیریت ایرانی را به منصه ظهور رسانند .

وی توضیح داد: یکی از شاخصهای مهم در رتبه بندی اعضای اوپک، تعداد دستگاههای حفاری فعال در زمینه اکتشاف و توسعه است، چون افزایش و حفظ ظرفیت تولید کشورهای نفتخیز وابستگی مستقیمی به حفاریهای جدید و تکمیلی دارد، صنعت حفاری یک توانایی مهم صنعت نفت کشور در مجامع بین المللی انرژی به شمار می آید و توانمندی این صنعت راهبردی باعث شده است تا صنعت نفت کشور در بخش حفاری هیچگاه بهخصوص در دوران سخت تحریمهای ناجوانمردانه غرب علیه کشورمان در تنگنا قرار نگیرد .

بهمنی افزود: صنعت حفاری برای پاسخگویی به نیازهای صنعت نفت در جهت اجرای برنامه چشم انداز افق 1404 و همچنین در راستای اهداف، سیاستها و راهبرد صنعت حفاری توسعه بخشهای عملیاتی، فنی و مهندسی را در سرفصل برنامه های خود قرار داده است که امیدواریم با حمایت وزارت نفت ، سرمایه گذاری قابل توجهی در این بخش انجام شود .

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران اظهار کرد: امروز با توجه به برنامه های توسعه کشور و وزارت نفت بویژه در بخش میادین مشترک به بیش از ٢٠٠ دکل حفاری در کشور نیاز است و به طور یقین این شرکت می بایست در این جهت حرکت کند .

وی گفت: سالهاست که تخصص و تلاش همکاران این شرکت در کنار تجهیزات پیشرفته ای که در اختیار دارند، این امکان را فراهم کرده تا شرکتهای معتبر بین المللی آنها را در یک کلاس معتبر جهانی ببینند، همه تجهیزات جدید حفاری مانند حفاری جهت دار و افقی، خدماتی مانند لوله مغزی سیار، تجهیزات جدید سیال حفاری، نمودارگیری از چاه و سیال و حفاری فروتعادلی سالهاست توسط متخصصان این شرکت صورت می گیرد .

بهمنی افزود: همه دوره های آموزش پیشرفته در آموزشکده تکنولوژی حفاری ارائه می شود، دوره بین المللی کنترل فوران چاه که از پیچیده ترین دوره های حفاری است، در این آموزشکده تدریس می شود و مدارک آن مورد تأیید شرکتهای بین المللی است و فعالیتهای عملیاتی برون مرزی شرکت نیز سالها قبل و به طور مشخص در میادین کشور ترکمنستان آغاز شد .

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران اظهار کرد: همکاران ما نشان دادند می توانند در مخازن برون مرزی هم بدون مشکل کار کنند، متخصصان این شرکت سابقه ارائه خدمات جنبی در کشور لیبی و دریای شمال در کنار برخی شرکتهای اروپایی و امریکایی را نیز دارند .

وی گفت: ورورد به بازار خارج سبب ایجاد درآمد بیشتر برای شرکت می شود، اما بهتر است تا زمانی که در کشور به خدمات شرکت ملی حفاری بویژه در مخازن مشترک نیاز است روی همین حوزه متمرکز باشد، ما یک بنگاه اقتصادی هستیم و طبیعی است در استراتژی بازاریابی، به بازارهای منطقه هم توجه داریم اما ارائه خدمات فنی و تخصصی در خارج از کشور تنها به تصمیم مدیران شرکت باز نمی گردد .

بهمنی توضیح داد: ابتدا وزارت نفت باید تصمیم بگیرد و به ما اجازه فعالیت در خارج از کشور را بدهد، مجموعه هایی چون وزارت امور خارجه و سازمانهای حقوقی و گمرکی نیز باید به ما کمک کنند تا بتوانیم این کار را انجام دهیم. تسهیل قوانین، پشتیبانی مالی و تجهیزاتی، ارتقای دانش فنی متخصصان، آشنایی با قوانین و مقررات بین المللی، پروژه محوری با نگاهی کاملاً اقتصادی، استفاده از کارشناسان خبره در امور بازاریابی در انجام کار بسیار تاثیرگذار و موثر است .

بهمنی اظهار کرد: هم اکنون شرکت ملی حفاری ۶٩ دکل ملکی دارد که حدود ٢٠ درصد این دکلها در فعالیتهای پروژه‌ای و مابقی نیز در حوزه شرکتهای مناطق نفتخیز جنوب، نفت مناطق مرکزی، اکتشاف، متن و نفت فلات قاره در حال انجام عملیات هستند و نکته قابل توجه این که ٢٠ درصد فعالیتهای پروژه ای بخش مهمی از مسئولیت و کارکرد شرکت را در برمی گیرد .

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: در همین زمینه، این شرکت در پروژه‌های پارس جنوبی حضوری پر رنگ دارد به طوری که عملیات حفاری فازهای ٩ و ١٠ دو سال پیش به پایان رسید، همکاران ما در بهمن ماه سال ٩٢ و ابتدای سال ٩٣ نیز فازهای ١٧ و ١٨ را در مجموع با حفاری ٢٢ حلقه چاه تمام کردند و تحویل متقاضی دادند .

وی افزود: علاوه بر این، ٢٢ حلقه چاه در فاز ١۴ در دست اجراست که حدود ۴٠ درصد پیشرفت دارد و ۴ حلقه چاه نیز در فاز یک پارس جنوبی برعهده شرکت ملی حفاری ایران است، که با توجه به اتمام پروژه حفاری فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی توانایی انجام فازهای دیگری در این میدان در صورت نیاز صنعت نفت وجود دارد .

بهمنی اضافه کرد: این شرکت پارسال در پروژه ای دیگر نیز موافقت‌نامه ای با شرکت مهندسی توسعه نفت (متن) برای حفاری ٢٢ حلقه چاه در میدان یاران امضا کرد که این قرارداد موجب محدودیتهایی برای شرکت شد اما هم اکنون کالای پروژه میدان یاران در حال تامین است و بزودی توسعه میدان شتاب می گیرد .

مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به کنار گذاشته شدن شرکت چینی CNPCI به دلیل تاخیرهای طولانی و  پایبند نبودن به تعهداتش از میدان مشترک آزادگان جنوبی، گفت: پس از این موضوع به دستور وزیر نفت،قرار شد ۵٠ حلقه چاه از این میدان به شرکت ملی حفاری ایران واگذار شود. به همین دلیل، ملی حفاری برای ورود به این میدان برنامه ریزی کرده که با توجه به نیاز متقاضی و تامین کالا و مواد، آماده سازی محل استقرار دکلها به مرور توسعه میدان را افزایش دهد .

وی افزود: همچنین در میدان آذر کار حفاری در حال انجام است، در این میدان حفاری ٧ حلقه چاه به شرکت ملی حفاری واگذار شده که هم اکنون یک حلقه چاه حفاری و حلقه دوم توسط دستگاه حفاری ٣۵ فتح در حال انجام است، این پروژه اندکی با تاخیر مواجه بوده که دلیل اصلی در تاخیر حفاری چاه نخست مشکلات مربوط به تامین کالا و مواد اعلام شده، البته پیچیدگی مخزن و نبود اطلاعات کافی نیز تا حدودی باعث کندی کار است. اما امیدواریم با دریافت کالای مورد نیاز و برنامه ریزی مناسب مشکلات این پروژه بزودی برطرف شود.