این موضوع، نه تنها از نگاه او بلکه از نگاه رئیس جمهوری هم،چنان مهم بود،که او را در فهرست سه وزیر برگزیده دولتش جای داد و هفته گذشته با اهدای سپاسنامه ای از او تشکر کرد. افزایش ظرفیت تولید نفت ایران، هوای پاک و توزیع بنزین یورو 4 در کشور نیز از دیگر کارهایی بود که سبب شد وزیر نفت مورد قدردانی قرار گیرد. وزیر نفت که وزارت نفت را در بدترین شرایط ممکن تحویل گرفت، همه تلاشش این است که صنعت نفت را به روزهای اوج خود در سال 84 برگرداند.
میدانهای مشترک نفتی : تصمیم سختی بود؛در شرایط تحریم بزرگترین تصمیم برای یک میدان مشترک نفتی گرفته شد و وزیر نفت در هشتم اردیبهشت ماه رسما شرکت سی.ان.پی.سی.آی چین (CNPCI) را به دلیل تعلل درآزادگان جنوبی “خلع ید” کرد. تا نشان دهد هیچگونه تعلل و تاخیری در توسعه میدانهای نفتی آن هم از نوع مشترک جایز نیست. پس از کنار گذاشته شدن چینی ها توسعه این میدان به پیمانکاران داخلی سپرده شد و طبق آخرین اخبار قرار است چند دکل جدید برای توسعه این میدان خریداری شود. دیگر میدانهای غرب کارون یعنی آزادگان شمالی،یادآوران و یاران شمالی و جنوبی توسط شرکتهای چینی و ایرانی در حال توسعه است و اگر منابع توسعه این میدانها از محل صندوق ذخیره ارزی بخوبی تامین شود،ظرف سه سال آینده تولید نفت از این میدانها به 700هزار بشکه درروز افزایش خواهد یافت. امسال سه میلیارددلار از صندوق توسعه ملی برای توسعه میدانهای غرب کارون درخواست شده که امید است مورد پذیرش قرار گیرد. هم اکنون پروژه حفاری50 حلقه چاه در میدان آزادگان جنوبی، 22 حلقه در میدان یاران، و تعدادی دیگر چاه در آزادگان شمالی در حال اجراست.
میدانهای مشترک گازی : وقتی نام میادین مشترک گازی به میان می آید، همه نگاهها به پارس جنوبی است که در شرایطی به زنگنه رسید که قرارداد 17 فاز آن بسته شده بود بخشی از این قراردادها 35 ماهه بود که باید خردادماه سال 92 به نتیجه می رسید، که نرسید و 90 درصد پولهای اختصاص یافته از محل اعتبارات بانک مرکزی برای توسعه پارس جنوبی هزینه شده بود. در واقع تصویر یک سال پیش پارس جنوبی بیش از تحریمها دستخوش سوء مدیریت بود، در نخستین گام و به دستورزنگنه نفت و گاز پارس محورتوسعه پارس جنوبی قرار گرفت و همه کارها از کانال این شرکت باید انجام می شد،که شد. حالا بعد ازیک سال، ترین یکم فاز 12 در مدار تولید است و مجموع افزایش تولید گاز در کشورسبب شد 54درصد مصرف سوخت فرآورده های نفتی در نیروگاهها کاهش پیدا کند.سال گذشته 27 میلیارد لیتر سوخت مایع(15 میلیارد لیتر نفت کوره و 12 میلیارد لیتر گازوئیل) در نیروگاهها مصرف شد که ارزش آن بیش از 18 میلیارد دلار بوده است. همچنین هم اکنون دو ردیف فاز ١۵ با گاز ترش ردیفهای دیگر (٨، ٧، ۶) در حال تولید است، فاز ١۶ بزودی راه اندازی می شود و سکوی این فاز چند ماه آینده وارد مدار می شود و بخش دریایی فاز ١٨ نیز در حال آماده شدن است.
قراردادهای نفتی : مهرماه پارسال بود که کمیته بازنگری قراردادهای نفتی ایران به ریاست سید مهدی حسینی، مبدع قراردادهای بیع متقابل با هدف جذاب کردن قراردادهای نفتی ایران و دستیابی به فناوری و مدیریت بهینه توسعه میدانهای نفتی تشکیل شد.دستاورد این کمیته 3-4 اسفندماه سال گذشته در همایش “هم اندیشی نظام جدید قراردادهای نفتی ایران” برای ارائه به بسیاری از شرکتهای خارجی حاضردر این نمایشگاه ارائه شد.این قرارداد به قرارداد نوع چهارم (IPC) معروف شد که براساس آن، حلقه های مختلف صنعت نفت (اکتشاف، توسعه و تولید) به صورت یکپارچه واگذار می شود.یکی از بحثهای مهم این قرارداد انتقال تکنولوژی و شفافیت مالی است که بر اساس آن کارشناسان ایرانی در کنار شرکتهای سرمایه گذار خارجی قرار می گیرند تا با آخرین فناوریهای روز دنیا آشنا شوند. ضمن این که باید خود نیز در این انتقال و دریافت تکنولوژی بهتر عمل کنند.افزایش ضریب بازیافت مخزن، یکی دیگراز اهداف مهم در قراردادهای جدید است، زیرا هر یک درصد افزایش این ضریب، معادل ۵٠٠ میلیارد دلار افزایش ثروت ملی است.این قرارداد هم اکنون در وزارت نفت نهایی شده و قرار است در هیات دولت تصویب شود.
خصوصی سازی: بسیاری از مدیران پتروشیمی معتقدند ضربه ای که خصوصی سازی برپتروشیمی وارد کرده، سخت تر از تحریم بوده است،کردزنگنه،آقای خصوصی سازی ایران هم اعتراف کرد در واگذاری شرکتهای نفتی دستوری عمل شد و بسیاری از شرکتهای نفتی فدای رددیون شدند. با این فضا بیژن زنگنه کار سختی در پیش داشت. شرکتهای گاز استانی، پخش فرآورده های نفتی، لنگرگاه خارک،پالایشگاههای گاز،انتقال گاز،خطوط لوله و مخابرات و … همه در فهرست واگذاری ها قرار داشتند در این شرایط وزارت نفت مذاکرات سختی با وزارت اقتصاد و سازمان خصوصی سازی برای خروج شرکتهای نفتی و گازی از فهرست واگذاریها آغاز و همکاری خوبی در این زمینه تا کنون انجام داده است و نتیجه این تلاش این شد که برخی از این شرکتها از فهرست واگذاریها خارج شدند. در این خصوص پیشنهاد جدید جهت اصلاح قوانین و مقررات و یا تصویب مقررات جدید از سوی وزارت نفت ارائه شده است.
اوپک :سخت است ،اما باید پذیرفت جایگاه ایران در سالهای گذشته در اوپک بسیارتضعیف شده است. وزیر نفت اما هم اکنون در تلاش است ایران را به جایگاه واقعی اش در اوپک برساند.حضور محکم اودر نخستین نشست اوپک در دوران بعد از حضورش در دولت یازدهم حاکی از این موضوع بود. در واقع زمانی که مذاکره کنندگان در ژنو بر سر جلوگیری از کاهش 20درصدی صادرات نفت ایران به نتیجه مثبتی رسیده بودند، کمی آنطرف تر وزیر نفت در وین بر سر بازگشت بشکه های نفت ایران به بازار نفت تلاش می کرد که با واکنشهایی هم مواجه شد. زنگنه اما خیلی محکم گفت : “در صورت لغو تحریمها ایران ظرف مدت کوتاهی تولید نفت خود را 500 هزار بشکه و بافاصله کمی 700 هزار بشکه در روز افزایش می دهد.” او در دو اجلاسی که حضور داشت از تثبیت سقف تولید اوپک حمایت کرد و نشان داد که اگرچه همسو با اهداف اوپک است، اما هیچگاه برسر منافع ایران کوتاه نخواهد آمد.
بند “ق”: مصرف بی رویه سوخت و بهینه سازی انرژی بزرگترین مشکلات اقتصاد ایران است که از نگاه وزیر نفت در یک سال گذشته دور نماند. او در نخستین گام هنگام تصویب قانون بودجه 93 از مجلس خواست اجازه دهد پنج میلیارد دلار صرف بهینه سازی مصرف انرژی توسط وزارت نفت شود و از محل درآمد حاصل از صرفه جویی سوخت، این پول را بازپرداخت کند؛ مجلس این مبلغ را 100 میلیارد دلار تعیین کرد که از نگاه زنگنه این اقدام مجلس بی نظیر بود. در این زمینه قرار است گازرسانی روستایی که در حال حاضر بیش از 87درصد است ظرف سه سال آینده به 98 درصد افزایش یابد. برقدار کردن چاههای آب کشاورزی، توسعه خطوط مترو کلانشهرها، کمک مالی برای جایگزینی تاکسی هیبریدی یا پایه سی.ان.جی با تاکسی های فرسوده، ترویج بهره گیری از موتوسیکلت برقی در کلانشهرها، توسعه حمل و نقل ریلی با تعهد 10 میلیارد دلار از طرف دولت و بسیاری دیگر از طرحها در این خصوص اجرا شود. براساس بند ق تبصره ٢ قانون بودجه ٩٣، وزارت نفت اجازه دارد تا سقف ١٠٠ میلیارد دلار برای اجرای طرحهای نفت وگاز، بهینه‌سازی، کاهش مصرف انرژی در بخشهای مختلف صنعت با اولویت صنایع انرژی بر، حمل ونقل عمومی، استفاده از سی ان جی و تولید خودروهای کم مصرف با رعایت سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی با متقاضیان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و عمومی با اولویت استفاده از تجهیزات ساخت داخل قرارداد منعقد کند.
بنزین : باور داشتن هوای پاک حتی برای وزیر نفت هم سخت است اما همگان امسال روزهای آبی بسیاری را در تهران شاهد بودند روزهایی که علی رغم گرمای زیاد و ترافیک سنگین بازهم آبی بود .اما گویی برداشتن این گام بلند برای دیدن آسمانی آبی چندان بر مذاق برخی ها خوش نیامد البته از این جهت که معتقدند ایران بار دیگر وارد کننده بنزین شد. اما زنگنه به منتقدان اطمینان داد که زمان زیادی نخواهد کشید که ایران نه تنها واردات بنزین را قطع کند بلکه با وارد شدن پالایشگاه خلیج فارس حتی به صادرکننده بنزین بدل شود. ستاره خلیج فارس هم اکنون 75 درصد پیشرفت دارد و برای وزیر نفت اولویت دوم کاری بعد از پارس جنوبی است.
گزارش از رویا خالقی
