به گزارش شانا، کمتر از شش ماه تا زمان برگزاری اجلاس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم COP 21 در پاریس در دسامبر 2015 برای تنظیم یک سند حقوقی الزام‌آور برای همه کشورها باقی‌مانده است، اما همچنان فاصله زیادی بین قولهای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کشورها و مقدار کاهش انتشاری که دانشمندان برای جلوگیری از اثرات بدترین سناریو گرم شدن کره زمین اعلام کرده‌اند، وجود دارد.
آژانس بین المللی انرژی (IEA) در گزارشی با عنوان ” انرژی و تغییر اقلیم ” (Energy and Climate Change) که اواسط ژوئن 2015 منتشر کرد، جزئیاتی از راهکارهایی که رهبران جهان می‌توانند برای نگهداشتن افزایش دمای زمین در حد دو درجه سانتیگراد بیشتر نسبت به قبل از دوره صنعتی شدن انجام دهند، ارائه داده است. در این گزارش ضمن این که تأکید شده هدف کاهش انتشار می‌تواند «بدون هزینه خالص اقتصادی» محقق شود، این موضوع نیز عنوان شده است که جهان در مسیری نیست که مانع گرم شدن کره زمین در حد بیشتر از 2 درجه سانتیگراد شود.
نگرانی عمده میان تحلیلگران این است که هر چه زمان می‌گذرد، جلوگیری از افزایش دمای کره زمین دشوارتر می‌شود. در این زمینه، مدیرکل اجرایی آژانس بین المللی انرژی خانم ماریا فن هوفن (Maria van der Hoeven) در سخنرانی خود به مناسبت انتشار گزارش مذکور تأکید کرد که تحلیلها نشان می‌دهد “هزینه و دشواری کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای هر سال افزایش می‌یابد.”
بررسی قولهای کاهش انتشار گلخانه ای
به گزارش اداره امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، محدودشدن گرمایش کره زمین در حد 2 درجه بیشتر از سطوح قبل از صنعتی شدن، هدفی است که باید در اجلاس مذاکرات تغییر اقلیم در پاریس در دسامبر 2015 (COP21) مورد توافق جامعه جهانی قرار گیرد. هدف اصلی مذاکرات، دستیابی به توافق جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیتهای بشر نظیر سوزاندن سوختهای فسیلی در نیروگاههای تولید برق، خودروها و هواپیماهاست.
در این گزارش، قولهایی که تاکنون کشورها در چارچوب مذاکرات آتی تغییر اقلیم برای کاهش انتشار خود ارائه کرده‌اند، مورد بررسی قرار گرفته است. کشورها طبق تصمیمات اجلاس بیستم که در دسامبر 2014 در لیما برگزار شد، متعهد شدند که میزان مشارکت درکاهش انتشار جهانی خود را تا قبل از اجلاس COP21 به دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم اعلام کنند. در مذاکرات آتی تغییر اقلیم قرار است قولهای کاهش انتشار توسط کشورها جمع زده شده و در نهایت یک توافق جهانی برای کاهش انتشار در دسامبر 2015 جمع‌بندی شود. تاکنون آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه و چند کشور دیگر قولهایی برای کاهش انتشارت آتی خود ارائه کرده‌اند.
به عنوان مثال آمریکا قول داده است تا سال 2025 موضوع انتشار را به 26 تا 28 درصد کمتر از سطوح سال 2005 برساند. اتحادیه اروپا قول داده است تا سال 2030، این موضوع را 40 درصد نسبت به سطوح سال 1990 کاهش دهد. اما کشورهای در حال توسعه که انتظار می‌رود انتشارات آنها به دلیل صنعتی‌شدن کشورهای فقیر افزایش یابد، هنوز قولهای کاهش انتشار قابل توجهی را اعلام نکرده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است که حتی اهداف اعلام شده از سوی کشورهای ثروتمند نیز برای کاهش انتشار، مسیر امیدوارکننده‌ای برای تحقق اهداف مذاکرات تغییر اقلیم نیست. به طوری که اگر اقدامات بلندپروازانه بیشتری در مورد تغییر اقلیم در دوره بعد از سال 2030 صورت نگیرد، روند کنونی انتشارات منجر به افزایش حدود 2.6 درجه سانتیگراد تا سال 2100 و 3.5 درجه سانتیگراد بعد از سال 2200 خواهد شد. به نظر فاتح بیرول (Fatih Birol) مدیرکل اجرایی آتی آژانس بین‌المللی انرژی، اگر این اتفاق بیفتد باید با کره زمین خداحافظی کرد!
چهار اصل برای کاهش گازهای گلخانه ای
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود چهار اصل را برای موفقیت مذاکرات آتی تغییر اقلیم بیان کرده است. اصل یکم، تعیین هدف به حداکثر رسیدن انتشار در جهان تا سال 2020 است. سه اصل دیگر شامل: فرایند تجدیدنظر پنج ساله در اهداف کاهش انتشار است. اصل دیگر، تعیین هدف بلندمدت کاهش انتشار است و اصل چهارم، تدوین یک فرایند جمعی برای پیگیری دستیابی به هدف کاهش انتشار در بخش انرژی است.
فاتح بیرول در این مورد معتقد است: “شالوده اصلی هر موافقتنامه تغییر اقلیم باید انرژی باشد وگرنه با خطر شکست مواجه خواهد شد. ضمن این که قولهای کاهش انتشار کشورها برای اجلاس پاریس، نخستین قدم مهم برای تحقق اهداف تغییر اقلیم محسوب می‌شود. گزارش ما نشان می‌دهد که این قولها تأثیر اساسی بر روند آتی انرژی جهان خواهد گذاشت.”
برای دستیابی به هدف حداکثر انتشار تا سال 2020 آژانس بین المللی انرژی توصیه می‌کند که پرداخت یارانه‌های سوختهای فسیلی پایان یابد، انتشار گاز متان قطع شود، ساخت نیروگاههای با سوخت زغالسنگ متوقف شود و همچنین سرمایه‌گذاریها در انرژیهای تجدیدپذیر افزایش یابد.
طبق پیش بینی انجام شده، اقتصاد جهان بین سالهای 2013 تا 2030 رشدی معادل 88 درصد خواهد داشت، اما در همین مدت، رشد انتشار دی اکسید کربن بخش انرژی فقط هشت درصد خواهد بود. این در حالی است که در گذشته، همبستگی بالایی میان افزایش رشد اقتصادی و افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای وجود داشت. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که با تلاشهای هماهنگ، جهان می‌تواند بدون این که رشد اقتصادی لطمه‌ای ببیند، در سال 2020 به نقطه اوج انتشار گازهای گلخانه‌ای برسد.
