سوربیتول یا گلوسیتول یک الکل قندی است که به طور طبیعی در برخی میوه‌ها مانند آلو، سیب، گلابی و هلو یافت می‌شود. این ماده به دلیل خواص شیرین‌کنندگی، رطوبت‌گیری و بافت‌دهندگی، کاربرد گسترده‌ای در صنایع غذایی و دارویی دارد.
ساختار شیمیایی سوربیتول
سوربیتول از نظر ساختاری شباهت زیادی به گلوکز دارد، با این تفاوت که یک گروه هیدروکسیل اضافی در موقعیت ششم مولکول دارد. این ساختار منحصربه‌فرد به سوربیتول خواص ویژه‌ای می‌بخشد.
خواص سوربیتول
- شیرین‌کنندگی: سوربیتول حدود ۶۰ درصد به شیرینی ساکارز (شکر معمولی) است و کالری کمتری نسبت به شکر دارد.
- رطوبت‌گیری: سوربیتول به عنوان یک عامل رطوبت‌گیر، به محصولات غذایی رطوبت داده و از خشک شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند.
- بافت‌دهندگی: سوربیتول به بهبود بافت محصولات غذایی کمک کرده و باعث نرمی و لطافت آن‌ها می‌شود.
- اثرات ملین: مصرف زیاد سوربیتول می‌تواند باعث ایجاد اثر ملین شود.
کاربردهای سوربیتول
- صنعت غذایی:
- به عنوان شیرین‌کننده در محصولات رژیمی، آدامس‌های بدون قند، و محصولات قنادی استفاده می‌شود.
- به عنوان نرم‌کننده و رطوبت‌گیر در محصولات پخته شده، آب‌نبات‌ها و محصولات لبنی استفاده می‌شود.
- به عنوان تثبیت‌کننده در بستنی و سایر محصولات سرد استفاده می‌شود.
- صنعت دارویی:
- به عنوان ملین برای درمان یبوست استفاده می‌شود.
- در تولید برخی داروها به عنوان پرکننده استفاده می‌شود.
- صنعت آرایشی و بهداشتی:
- در تولید خمیر دندان، دهان‌شویه و محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از سوربیتول
- کالری کمتر: نسبت به شکر کالری کمتری دارد و برای افراد دیابتی مناسب است.
- عدم تأثیر بر سطح قند خون: بر سطح قند خون تأثیر چندانی ندارد و برای افراد مبتلا به دیابت مناسب است.
- بافت‌دهندگی خوب: به بهبود بافت محصولات غذایی کمک می‌کند.
- پایداری بالا: در برابر حرارت و اسید پایدار است.
عوارض جانبی سوربیتول
مصرف بیش از حد سوربیتول می‌تواند باعث ایجاد برخی عوارض جانبی مانند نفخ، گاز، اسهال و ناراحتی معده شود. افرادی که به فروکتوز حساسیت دارند نیز باید از مصرف سوربیتول خودداری کنند.
